De tegelschilderijen laten een waardevol tijdsbeeld zien: “Alleen professionals hadden dit kunnen verwijderen”

De tegelschildering van de Grunobuurt is nog niet uit het water tevoorschijn gekomen. Stadsgids Titus Akkermans is verrast door het nieuws. Volgens hem heeft het kunstwerk een grote emotionele waarde en hoort het bij de jaren vijftig. Akkermans denkt dat alleen professionals het hadden kunnen verwijderen.

Hallo Tito! Je bent geschokt door het nieuws…
“Wat hier gebeurt is heel bijzonder. Je hebt het over een kunst die ons allemaal toebehoort. Je hebt het over een kunstwerk van grote waarde. En daarmee bedoel ik dat het vooral een grote emotionele waarde heeft. Als we naar de definitie van kunst kijken, is het de bewuste creatie van iets moois of betekenisvols op basis van vaardigheid of verbeeldingskracht. Het is iets waar wij als mens van genieten. En dat is weggenomen. Dat verraste ons. Onze wandelingen door de stad komen regelmatig langs de schilderijen. En ik herhaal: het is jammer, want het zijn voorwerpen die van ons allemaal zijn.”

Wat een tegelschilderij. Hoe is het gedaan?
“Het is een kunstwerk gemaakt van steen, klei en pottenbakkerskwaliteit. In reliëf is een tijdsbeeld weergegeven. De Groningse kunstenaar Anno Smith specialiseerde zich hier tijdens zijn leven in. Het gaat om kunstwerken van ongeveer één meter bij tachtig centimeter, die eigenlijk bedoeld zijn voor buitengebruik. Daarom werd het op een zeer hoge temperatuur gebakken. Je hebt het over ongeveer 1.240 graden. Smith zei ook altijd dat zijn kunstwerken de gebouwen waarin ze stonden zouden overleven.”

Ontbrekende tegelschildering
Beijumse kunsthistoricus Jaap Ekhart trok vorige week aan de bel. Sinds afgelopen december is een tegelschilderij verdwenen die aan een gevel op de hoek van de Snelliusstraat en de Van Leeuwenhoekstraat hing. Niemand weet waar hij heen is gegaan. Woningstichting Patrimonium is eigenaar van het kunstwerk. Ze hadden plannen om het werk dit jaar te herstellen. Nu hij verdwenen is, overwegen ze aangifte te doen bij de politie. Ekhart belde vorige week om suggesties. Mensen met informatie kunnen u een e-mail sturen.

Hoeveel Smith-tegelschilderijen zijn er in Groningen?
“Het zijn er ongeveer vierhonderd. Ook van de kunstenaar Thees Meesters zijn in de stad diverse schilderijen te vinden. Maar uiteindelijk liet Smith een grote erfenis na. Je vindt ze bijvoorbeeld in de Grunobuurt, in de Indische Buurt, in De Hoogte maar ook in Forum Groningen. Op de begane grond heb je een plek waar de bibliotheekboeken bewaard worden. Daar is een schilderij geplaatst dat in het gebouw van de kinderleesbibliotheek in de Indische Buurt hing. Het werd later verwijderd vanwege stadsvernieuwing. Je hebt het dus eigenlijk over iets dat overal te zien is en dus echt van ons is.”

Welke onderwerpen komen in de schilderijen aan bod?
“Dat is heel divers. Het nu ontbrekende schilderij toonde een huiselijk tafereel. In de volksmond wordt het kunstwerk ook wel ‘hoe de klok thuis tikt, tikt hij nergens anders’ genoemd. In dit werk zie je een man thuiskomen en zijn vrouw begroeten met een klok op de achtergrond. Het is helemaal niet flauw. De kunstwerken tonen de tijdgeest. Het is de periode na de Tweede Wereldoorlog. Smith vond het leuk om die tijdgeest in beeld te brengen. Op andere schilderijen zie je bijvoorbeeld de smid, de bakker, maar ook dieren. En in de West-Indischebuurt zie je een schilderij waarop een dame met een bloemenkroon te zien is. “Het is echt gemaakt om mensen blij te maken.”

Dit kunstwerk is inmiddels verdwenen. Zou dat kunnen omdat het veel waard is?
“Als je het over de emotionele waarde hebt, is die veel groter dan de financiële waarde. Vergeet niet dat het hier om een ​​dichtgetimmerd kunstwerk gaat. Hij hangt niet, dus je kunt hem gemakkelijk verwijderen. Het zijn objecten die niet verplaatst kunnen worden. En als het financiële waarde heeft: zeker. Speciaal voor particuliere verzamelaars. Maar de emotionele waarde is groter.”

Waar zou het kunstwerk gebleven zijn?
“Dit had alleen door professionals kunnen worden verwijderd. Door mensen die precies weten hoe ze dat doosje moeten verwijderen. Want nogmaals: dit verwijderen is eigenlijk een onmogelijke klus. Daar heb je veel vaardigheden voor nodig. We controleerden de locatie en ontdekten dat er geen kruimels op de vloer lagen. Er is geen puin. Het werd voorzichtig verwijderd. En de grote vraag is: waar is het gebleven?”

Akkermans was te gast in het radioprogramma Weekend Wekker van OOG. Luister hier naar het interview:

.