Weet jij hoe quantum de samenleving kan veranderen? De meeste mensen doen het niet.

“Ons onderzoek richt zich op de houding en kennis van het grote publiek over kwantumwetenschap en -technologie”, zegt Cramer. “Het is belangrijk om dit te begrijpen om de verbinding tussen de samenleving en opkomende kwantumtechnologieën te versterken.”

Een intensieve cursus kwantum

Een van de uitdagingen waarmee onderzoekers worden geconfronteerd, is simpelweg het in contact komen met mensen die nog niet geïnteresseerd zijn in kwantum. ‘Tijdens de Europese Wetenschapsstad Leiden2022 hadden wij de unieke kans om een ​​evenement te organiseren in Vreewijk. Er kwamen allerlei soorten mensen, van gezinnen tot toevallige voorbijgangers. Hoewel het een relatief hoogopgeleide buurt is, zullen niet alle deelnemers zomaar quantumactiviteiten bijwonen. Ideaal voor ons onderzoek.

Sociale wetenschappen en natuurkunde.

Cramer voerde samen met masterstudent Jasper Peer een enquête uit via de buurtvereniging. ‘Toen hij zijn project afrondde, bleken de data heel interessant. Daarom kwam ik in contact met Sanne, met wie ik ook naar de Leidse Jeugdacademie ga. “We wilden de data-analyse echt goed doen.”

En dat was een leuke uitdaging, vertelt Willems. “Onderzoek naar kwantum in de samenleving is een vrij nieuw vakgebied. Daarom is er weinig onderzoek om op te baseren. Dat is de reden waarom Jasper en Julia de vragenlijst zwaar moesten ontwikkelen om de kwantumkennis en houding ten opzichte van kwantum zelf te meten. Samen met masterstudente Anka van de Merbel heb ik zoveel mogelijk informatie uit de data gehaald.’

Hoe wordt kennis over quantum gemeten?

Voor die vragenlijst bedachten de onderzoekers creatieve methoden. “Om kwantumkennis te meten zoeken we bijvoorbeeld naar cijfers en memes over kwantumfenomenen”, legt Cramer uit. ‘We vroegen de deelnemers welke omschrijving bij het beeld paste. Eén van de beschrijvingen klopte en de foutieve beschrijvingen zijn samen met experts ontwikkeld. Natuurlijk moet een fout antwoord logisch zijn, want als het duidelijk fout is, kan iedereen het juiste antwoord raden. Dan meet je niet wat je wilt meten: kwantumkennis.’

‘Mensen voelen zich niet verbonden met kwantumvooruitgang’

“We hopen dat dit onderzoek een eerste stap is in het ontwikkelen van een gevalideerde vragenlijst die ook andere onderzoekers zullen gebruiken”, zegt Willems. De conclusie van dit onderzoek is in ieder geval duidelijk: ‘Alle deelnemers hebben wel eens van quantum gehoord en vinden het belangrijk’, zegt Cramer. “Ze willen er graag meer over weten, maar voelen zich niet echt verbonden met de gebeurtenissen.”

Cramer hoopt dat quantumtechnologieën een grote impact kunnen hebben op onze samenleving. ‘Wij hopen dan ook dat ons onderzoek op de lange termijn helpt om beter tegemoet te komen aan de wensen en verwachtingen van de samenleving. Dat iedereen betrokken wordt bij die ontwikkeling. Bij kunstmatige intelligentie zag je ook dat het voor veel mensen een afstandelijk idee was, terwijl het nu ineens overal om ons heen is. Qua quantumtechnologie hebben we de mogelijkheid om mensen daar beter op voor te bereiden.’

*Het juiste antwoord was: ‘Dat het meten van een deeltje zijn gedrag kan veranderen’.