Invasieve exoten groeien: “niets doen is geen optie”

Vanuit alle hoeken van de wereld zijn ze naar Nederland gekomen: invasieve uitheemse soorten. Dit zijn planten die van nature niet in Nederland voorkomen, maar hier wel groeien en zich explosief kunnen vermenigvuldigen. Niet alle exoten veroorzaken problemen, maar sommige veroorzaken schade en overlast. Wij richten ons vooral op Japanse duizendknoop, reuzenbalsem, reuzenberenklauw en waternavel.

“Sommige soorten veroorzaken schade aan onze eigendommen en wegen. “Planten groeien door de muren van huizen en asfalt.” Mariën Heinen is ecologisch technicus bij de gemeente Groningen en weet wat de gevolgen kunnen zijn.

Beperk de schade

“We hebben een team dat zich elke dag inzet om exotische soorten te bestrijden. Maar het probleem is zo groot dat we niet alle planten kunnen elimineren. Het enige wat we op dit moment kunnen doen is de schade beperken, dus zorg ervoor dat het probleem niet nog groter wordt dan het al is. Want niets doen is geen optie”, benadrukt Mariën. “Om te beginnen heeft het gemeentebestuur geïnventariseerd waar deze planten voorkomen. Een oproep in 2023 leverde maar liefst 1.500 meldingen op. Dat heeft ons enorm geholpen. We schatten dat we nu ongeveer 80% van het plaatje in handen hebben.”

Kaart

Alle bekende locaties zijn op een kaart te zien op redactie.groningen.nl/exoten. Als u invasieve exoten herkent, kunt u op de kaart zien of deze al bekend zijn in de gemeente. Staat de plant er niet bij, dan kunt u dit direct melden via redactie.groningen.nl. “Het team van Stadsbeheer keert regelmatig terug naar de teeltgebieden, vooral de kleinere. Ze zijn nog relatief makkelijk te bestrijden”, zegt Mariën. “Metingen moeten vrijwel altijd worden herhaald, omdat deze planten ontzettend persistent zijn.”

Strijd

Afhankelijk van de plantensoort zijn er verschillende manieren om ze te bestrijden, zegt Mariën, maar niet alles is toegestaan. “Er bestaat Europese wet- en regelgeving voor invasieve uitheemse soorten. Daarom is de manier waarop we deze soorten behandelen niet optioneel. Bij de Japanse knoop kun je denken aan graven, heet water, verstikking (jezelf bedekken) en elektrocutie. Bij reuzenberenklauw en reuzenbalsem is het vooral belangrijk om deze aan te pakken voordat ze zaad gaan vormen. De centella wordt met een boot uit het water gehaald. Elke kweeklocatie is anders, waardoor je niet overal dezelfde werkwijze kunt toepassen. Het is hoe dan ook belangrijk dat we er vroeg bij zijn en daarom blijven we mensen oproepen invasieve uitheemse soorten te melden die nog niet op de kaart staan.”