Drie momenten van ‘verbinding’ genomineerd voor ‘Monument van het Jaar’ – HCnieuws

18 juli 2024 om 12:40 uur

Geschiedenis

HAARLEMMERMEER De gemeente Haarlemmermeer ziet het als haar taak om de aandacht te vestigen op het mooie en bijzondere erfgoed dat onze polder biedt. Om deze reden zijn er dit jaar drie monumenten aangewezen die strijden om de titel ‘Monument van het Jaar’. Bewoners kunnen stemmen tot en met zondag 18 augustus.

Het centrale thema tijdens Open Monumentendag 2024 is ‘routes, netwerken en verbindingen’. Onder het motto ‘onderweg’ heeft de Commissie Milieukwaliteit Haarlemmermeer drie monumenten gekozen die tijdens de Open Monumentendag in september kans maken op de titel van Witte Pomphuisje, de winnaar van vorig jaar.

(Tekst gaat verder onder de foto.)

Transformatie woning in Akerdijk

Tussen 1914 en 1920 ontwierp architect JB van Loghem circa 80 transformatorhuisjes voor de Kennemer Electriciteits Maatschappij (KEM). Elk transformatorhuis had een uniek ontwerp. Eén daarvan is het transformatorhuisje in Akerdijk, naast gemaal De Lynden, gebouwd in zakelijk expressionistische stijl. Het elektriciteitsnet is de afgelopen jaren flink uitgebreid en ook de komende jaren zal netwerkuitbreiding noodzakelijk zijn.

Dit betekent ook meer transformatieve woningen, vaak naar een gestandaardiseerd ontwerp. Dit monument laat zien dat transformatieve huizen met een zorgvuldig ontwerp in de bestaande omgeving kunnen worden geïntegreerd.

(Tekst gaat verder onder de foto.)

Stationsgebouw Vijfhuizen

Kort nadat de polder was drooggelegd, ontstonden de eerste plannen voor de Haarlemmermeerspoorlijn. Begin deze eeuw heeft de Hollandsche Electric Spoorweg Maatschappij (HESM) de plannen afgerond en in de praktijk gebracht.

De Haarlemmermeerspoorlijn en de bijbehorende stationsgebouwen zijn aangelegd tussen 1900 en 1915. De spoorlijn verbond de gebieden tussen Amsterdam, Haarlem, Leiden en Utrecht. Mede door de opkomst van het openbaar vervoer wordt de Haarlemmermeerspoorlijn sinds de jaren dertig steeds minder door bewoners gebruikt.

Vanaf 1950 werd het bewonersvervoer afgeschaft. Nog eens twintig jaar later stopte ook het vrachtvervoer als gevolg van de aardgasexplosie. De sporen verdwijnen geleidelijk uit de omgeving. Het stationsgebouw van Vijfhuizen blijft behouden. Eén van de weinige tastbare overblijfselen die doet denken aan de Haarlemmermeerspoorlijn, een uniek historisch netwerk in de Haarlemmermeer.

(Tekst gaat verder onder de foto.)

Huis ter Hart op Halfweg

Sinds de aanleg in 1632 is de Haarlemmertrekvaart een veelgebruikte vaarroute voor reizigers die per binnenschip tussen Amsterdam en Haarlem reizen. Omdat er bij Halfweg sluizen waren die overtollig water op de Zuiderzee afvoerden, was overslag bij Halfweg noodzakelijk.

Huis ter Hart was een van de eerste gebouwen bij de sluizen en diende als herberg voor reizigers die niet direct per binnenschip reisden. Voor mensen die reizen op routes, netwerken en verbindingen is de verblijfsfunctie onmisbaar. Daarom heeft Huis ter Hart een belangrijke historisch-culturele relatie met de eeuwenoude vaarroute over de Haarlemmertrekvaart.