Kunst om de maaltijd mee te betalen: nieuwste aanwinst van het Dordrechts Museum is ‘Kunst om de kost te verdienen’

DORDRECHT – De nieuwste aanwinst van het Dordrechts Museum is een met de hand beschilderd bord van de Italiaanse kunstenaar Antonio Mancini (1852-1930) waarmee hij een maaltijd betaalde. De poster werd onlangs in Rome geveild en is nu te bezichtigen. Het is het ultieme voorbeeld van ‘Art for Living’, het thema van de huidige tentoonstelling van het museum. Vanaf vandaag is het bord te zien naast de 150 schilderijen die in de 19e eeuw publiekslievelingen waren.

Strak in Kas
Het is letterlijk een kunst om voor je eten te betalen. Antonio Mancini heeft altijd geldgebrek gehad. Hij had de gewoonte om in restaurants de rekening te betalen door een bord of kom met zijn vingers te beschilderen. Mancini is een van de belangrijkste Italiaanse schilders van de 19e eeuw, maar zijn prenten waren in Nederland tot voor kort onbekend. De nieuwe aanwinst is de eerste geschilderde plaquette van Antonio Mancini in de collectie van een Nederlands museum. Veel voorbeelden zijn te vinden in Italiaanse collecties en zelfs in sommige restaurants in Rome. Pas in 2020 waren een aantal van zijn borden voor het eerst in Nederland te zien op de Mancini-tentoonstelling van de Mesdag Collectie in Den Haag.

kunst om te eten
Conservator Sander Paarlberg van het Dordrechts Museum is erg blij met de aankoop: ‘Het past perfect in de tentoonstelling Art for a Living, waar ook een stilleven van Pyke Koch te zien is dat de kunstenaar ruilde voor eten. Het is gebruikelijker dat schilders op deze manier hun maaltijd betalen, ook door snel een tekening op een vel papier te maken, maar Mancini is daar het beste voorbeeld van: hij maakte kunst van het bord waarop hij had gegeten. Paarlberg was al een tijdje op zoek naar een teken van Mancini. Tijdens de voorbereidingen voor Art for a Living waren er geen signalen richting Dordrecht te ontvangen.

Nu te zien
Op 18 april, een dag voor de opening van de tentoonstelling, werd het affiche geveild bij Arcadia Art Auctions in Rome. Paarlberg kon de poster met een naakt vrouwenfiguur ‘Nudo femminile su piatto di Ceramica’ kopen voor 700 euro. ‘Een bijzonder kunstwerk hoeft niet altijd duur te zijn en hier is de geschiedenis vooral van belang, niet alleen voor de tentoonstelling maar ook voor de vaste collectie van het Dordrechts Museum, waaronder drie schilderijen van Mancini. Ook het schilderij in de tentoonstelling blijft in langdurig bruikleen, zodat we de experimentele en eigenzinnige Mancini kunnen blijven tonen.’ zei Paarlberg. De poster arriveerde vorige week vanuit Rome in Dordrecht en zal vanaf 17 juli aan de wereld te zien zijn.

Kunst om te leven
De tentoonstelling Art for a Living gaat over 19e-eeuwse publiekslievelingen. Voor het eerst wordt aandacht besteed aan de zogenaamde ‘ketels’ of potten, schilderijen die uitsluitend voor geld zijn gemaakt om de pot of pan aan de kook te houden. Het gerecht van Mancini past hier heel goed bij. Cinzia Virno, de Italiaanse Mancini-expert, heeft de poster bestudeerd en goedgekeurd en zal deze opnemen in haar nieuwe overzichtstentoonstelling van de kunstenaar. Het bord lijkt ook gesigneerd door Mancini.