‘Als het van de natuur afhangt, hebben we niet veel meer te eten’

Door hevige regenval zijn in Europa veel oogsten mislukt en dit zou kunnen leiden tot een tekort aan bepaalde producten, waarschuwde Nicole Freid, algemeen directeur van conservenbedrijf HAK. Ze pleit ervoor om bij tekorten over te stappen op andere lokaal geteelde groenten. “We moeten ons meer aanpassen aan de seizoenen.” Dit klinkt plausibel, maar Xavier Gellynck, voedingseconoom aan de Universiteit Gent, is het daar niet mee eens.

De consument moet eraan wennen dat niet alle groenten het hele jaar door verkrijgbaar zijn. Dat zegt CEO Nicole Freid van de Nederlandse groente- en peulverwerker HAK. Klimaatverandering zal toekomstige oogsten minder voorspelbaar maken en extreme klimaatomstandigheden zullen tekorten aan bepaalde producten veroorzaken, zegt hij.

“Het is eigenlijk niet normaal dat alles er het hele jaar door staat”, zegt Freid. “In Nederland groeit het veel, we hebben een vruchtbare delta en veel tot onze beschikking.” Maar soms ontbreekt er iets en verschijnen er veel andere groenten, zegt de algemeen directeur van HAK.

Opvallend is dat deze roep om een ​​mentaliteitsverandering afkomstig is van de algemeen directeur van een conservenbedrijf, want HAK werkt een jaar vooruit. De huidige gewassen worden tot volgend jaar op voorraad gehouden. Zo zijn groenten het hele jaar door verkrijgbaar. Als een oogst mislukt, kunnen sommige gewassen zelfs opnieuw worden geplant.

Gespreide productie

“Er zijn altijd mislukte oogsten geweest, maar we kunnen niet voorbijgaan aan het feit dat het klimaat extremer en onvoorspelbaarder is geworden”, zegt Xavier Gellynck, voedseleconoom aan de Universiteit Gent. “Het komt zelden voor dat het bijvoorbeeld op ons hele continent tegelijkertijd buitensporig regent. Om deze reden organiseert de verwerkende industrie haar bevoorrading doorgaans in alle uithoeken van Europa.”

‘We moeten af ​​van het idee dat alles wat we lokaal verbouwen beter is voor het milieu’

Xavier Gellynck, voedseleconoom aan de Universiteit Gent

HAK onderscheidt zich omdat het 85 procent van alle groenten en peulvruchten produceert binnen een straal van 125 kilometer rond het hoofdkantoor in Giessen. “De oplossing die de CEO van HAK voorstelt is niet realistisch”, zegt Gellynck resoluut. “Deze samenleving moet schaarste accepteren en kiezen voor seizoensgroenten: in werkelijkheid zal dit niet het geval zijn. Concurrenten met gewassen uit het buitenland zullen de lege plekken bezetten. “Zo werkt de markt.”

Volgens de voedseleconoom zal er altijd vraag blijven naar lokale producten. Al is dat nog steeds een nichemarkt. “Veel consumenten betalen graag meer voor dat nostalgische verhaal. We moeten niet de verkeerde indruk krijgen dat de oplossing voor de productieproblemen die voortkomen uit het klimaatprobleem ook hier te vinden is.”

Klimaat inflatie

Volgens Gellynck zullen de klimaatuitdagingen de komende jaren leiden tot hogere prijzen in de supermarkten. “Overheden leggen boeren strenge regels op in het kader van duurzaamheid. Tegelijkertijd zullen boeren het verhoogde risico op oogstverlies in hun contracten met de distributie- en verwerkingsindustrieën doorrekenen. Deze fenomenen leiden tot een hogere prijs voor de consument.”

Dit wordt ook bevestigd door een artikel dat de Europese Centrale Bank vorig jaar publiceerde. Volgens dat rapport zal de klimaatverandering de voedselinflatie vanaf 2035 met 0,9 tot 3,2 procentpunt per jaar doen stijgen, en de totale inflatie met 0,3 tot 1,2 procentpunt.

Maar volgens Gellynck is er licht aan het einde van de tunnel met de opkomst van gecontroleerde landbouw, omdat hogere prijzen boeren in staat stellen te investeren in grondstoffen en nieuwe technologieën om misoogsten als gevolg van slechte weersomstandigheden te voorkomen.

“In Spanje bezocht ik een bedrijf dat kassen heeft met een totale oppervlakte van maar liefst 6.000 hectare. Eén unit beslaat 20 tot 30 hectare en is volledig overdekt. Er is niemand te bekennen, want bijna alles werkt volledig automatisch: van bemesting tot irrigatie. Deze gecontroleerde omstandigheden zien we al langer op grote veehouderijen. De gezondheid van melkkoeien wordt dermate gecontroleerd dat ze zelden ziektes oplopen en efficiënter melk produceren. “Dat is de toekomst van onze landbouw.”