Vitamine B12-tekort bij vleesvarkens

Bij zwaar gemeste varkens kan een tekort aan vitamine B12 ervoor zorgen dat de varkens bleek worden, afvallen en slecht groeien. Dit volgt uit contact tussen een vleesvarkenshouder en de Veekijker van Koninklijke GD, waar boeren met vragen over gezondheidsproblemen terecht kunnen.

Twee jaar geleden meldde deze varkenshouder een vreemd verschijnsel in zijn stal bij zijn dierenarts. In die tijd werden zware mestvarkens bleek en mager en verloren hun conditie. De GD heeft destijds sectie verricht op een vleesvarken waarbij deze klachten acuut optraden.

Bij het onderzochte vleesvarken werden alleen symptomen van degeneratie van de hartspier aangetroffen. Er zijn geen ziekteverwekkers of symptomen van Brachyspira hyodysenteriae, Brachyspira pilosicoli, salmonella of Lawsonia intracellulaire (PIA) naar voren gekomen. Ook de onderzoeken naar Circo en PRRS hebben geen relevante resultaten opgeleverd.

Wat verrassend was, was de toename van de bloedtoevoer naar de lever. Onderzoek naar zware metalen in dat orgaan bracht een opvallend laag kobaltgehalte aan het licht. Het dier vertoonde weinig aanwijzingen die de symptomen konden verklaren.

Te lage B12-inname

Onvoldoende opname van vitamine B12, dat kobalt bevat, was de meest waarschijnlijke oorzaak van het lage kobaltgehalte in de lever. Vitamine B12 is onder andere nodig voor de vorming van rode bloedcellen. Een B12-tekort verklaart dus waarom varkens bleek worden, afvallen en hun vorm terugkrijgen.

Uit onderzoek van het voer bleek dat het vitamine B12-gehalte veel lager was dan volgens het recept verwacht werd. De varkenshouder koos vervolgens voor een andere voerleverancier en de problemen verdwenen.

Dit jaar, twee jaar later, herkende de varkenshouder hetzelfde beeld in de stal. De varkenshouder dacht meteen aan de aanvoer van vitamine B12. Het voedsel werd geanalyseerd en inderdaad, de aanvoer van vitamine B12 was opnieuw te laag in vergelijking met het maaltijdchequerecept.

Oorzaak van vitaminetekort

Een oorzaak van een B12-tekort kan zijn dat deze vitamines sterk reageren met tweewaardige metalen in de voedingsmix. Hierdoor neemt de beschikbaarheid van onder meer vitamine B snel af. Hoge temperaturen en lange bewaarperioden versterken deze achteruitgang.

Op verzoek kunnen mineralen en vitamines apart worden verpakt voordat ze aan het rantsoen worden toegevoegd of tijdens de productie van het mengvoer. Het is duurder, maar beter in het behouden van de effectiviteit van de vitamines. Eenmaal gegranuleerd in het rantsoen is de kans op contact tussen vitamines en metalen veel kleiner dan in de premix en zal de kwaliteit dus minder snel achteruit gaan.