Studenten werken aan cold case: ‘Wij zien dingen anders dan de politie’

JoIn een kamer op de Faculteit der Rechtsgeleerdheid (KOG) zitten zeven studenten, sommigen aan een tafel, anderen erbovenop. Ze praten enthousiast over het onderwerp ‘Cold Cases in Depth’, waar ze drie maanden mee bezig zijn geweest. Ze moeten regelmatig goed nadenken over hun woorden, omdat ze niet alles over de onopgeloste zaak mogen delen. Noa: ‘We mogen met niemand buiten deze kamer over de zaak praten. Ik merk dat mijn vrienden en familie heel nieuwsgierig zijn en het is soms frustrerend als ze je niet laten praten over iets waar je zo enthousiast mee bezig bent.’

De reden voor deze geheimhouding is dat de politie bewust wat bewijsmateriaal buiten de publiciteit heeft gehouden, zodat ze later iemand die bepaalde details kent aan de zaak kan koppelen. Daarnaast bestaat er ook geheimhouding ter bescherming van personen die een verklaring hebben afgelegd of als bewijsmiddel worden vermeld.

Foto’s van plaats delict

Hoewel studenten niets inhoudelijks mogen zeggen over de onopgeloste zaak, kunnen ze wel genoeg zeggen over de manier waarop zij hun onderzoek hebben aangepakt. “Het is een unieke situatie”, zegt Angelina. ‘Wij hebben toegang tot alles wat bekend is over de zaak: verklaringen, foto’s en onderzoeken die zijn uitgevoerd. In eerste instantie is er veel informatie en denk je: wat moet ik hier allemaal mee? Maar beetje bij beetje wordt de zaak beter begrepen.

‘In eerste instantie is er veel informatie en denk je: wat moet ik hier allemaal mee?’

Op advies van de politie keken de studenten eerst naar foto’s van de onopgeloste zaak. Zo konden ze het met een nieuw perspectief bestuderen, zonder beïnvloed te worden door wat er in het dossier staat. Noa: ‘De foto’s lijken op de foto’s die je in televisieseries ziet, maar als je beseft dat je naar een echt lichaam kijkt, is het een ander verhaal.’ Eén van de studenten vertelt: “Toen ik in bed lag, dacht ik: dit was niet zo leuk om te zien.”

Door eerst naar de foto’s te kijken, konden de leerlingen scenario’s bedenken over wat er had kunnen gebeuren. “Wij zien de dingen anders dan de politie en misschien zien we iets wat zij niet hebben gezien.”

Studenten van verschillende opleidingen.

Toen begonnen ze de honderden pagina’s van het bestand te lezen. Om tot een mogelijke oplossing van de casus te komen is perspectief en kennis van verschillende disciplines nodig. Daarom mochten studenten uit alle disciplines zich inschrijven voor het extracurriculaire masterkeuzevak. Uit alle aanmeldingen zijn uiteindelijk zestien studenten geselecteerd uit onder meer de opleidingen forensische criminologie, rechten, psychologie en journalistiek.

‘Dan lees je en denk je: waarom is dit niet gevraagd?’

Frustratie

Al het onderzoek leidde af en toe tot frustratie.. ‘Dan lees je en denk je: waarom is dit niet gevraagd?’ En soms ontbrak er iets, bijvoorbeeld een getuige die niet (lijkt) te zijn gehoord. Bij de politie werden dossiers over bepaalde onopgeloste zaken soms aangetroffen in de bureauladen van de rechercheurs uit die tijd, in plaats van in archiefkasten. “We zijn beperkt in wat we wel en niet kunnen doen”, zeggen de studenten. Ze mogen zelf geen actief onderzoek doen en dus geen mensen ondervragen. Het is dus niet mogelijk om de vraag te stellen die in het dossier ontbreekt.

Na het lezen van het volledige dossier gingen de studenten inventariseren. Helaas lijkt dit volgens hen niet zo spannend als in politiefilms. Er lopen geen rode draden door een bord, maar een Excel-bestand waarin onder meer de gevonden sporen, verklaringen en relaties tussen mensen staan.

De politie bleef het hele proces aan de zijlijn staan ​​om de groep niet te beïnvloeden. Maar studenten konden, als ze toestemming kregen, hulp zoeken bij experts. Ze spraken bijvoorbeeld met een wapenexpert en met iemand van de digitale onderzoeksdienst.

Misdaadstatistieken

Uiteindelijk concentreerden de studenten zich op het niet-forensische deel van het onderzoek. Zonder te zeggen wat ze precies deden, legt universitair docent Linda Geven uit wat we ons moeten voorstellen. ‘Het gaat over misdaadstatistieken en hoe onze zaak daarin past. Bijvoorbeeld: hoe vaak wordt iemand doodgeschoten? Is het gedaan door een vreemde of iemand die je kent?

De universiteitsprofessor geeft het vak al vier jaar en ziet dat de aanpak van de studenten heel anders is. ‘Vorig jaar hebben ze een plaats delict nagebouwd en zijn ze alles gaan testen. Studenten onderzochten bijvoorbeeld hoe lang bloed uit een voorwerp druppelt voordat het stolt en wat de afstand tussen de druppels is als iemand loopt of rent.. Dit jaar is het onderzoek iets theoretischer.’

Aan het einde van de cursus geven studenten de politie een reeks aanbevelingen die kunnen helpen bij het oplossen van de cold case. De studenten weten niet of de politie dit uiteindelijk gaat doen en wat ze gaan doen. Dat is ook geheim.

Tekst: Dagmar Aarts