De postkoloniale podcast: verwerking van de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949) – met Esther Captain en Gert Oostindie

De laatste jaren zijn er echter steeds sterkere aanwijzingen, onder meer op basis van rechtszaken, mediaberichten en historisch onderzoek, dat Nederlandse militairen op grotere schaal en structureel extreem geweld hebben gebruikt. Dit was ook de conclusie van het in 2016 gepubliceerde onderzoek van Rémy Limpach. De brandende kampongs van generaal Spoor. Begin 2017 besloot het kabinet ruim vier miljoen euro uit te trekken voor het onderzoeksprogramma. Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945-1950die gezamenlijk zouden worden uitgevoerd door het Koninklijk Instituut voor Taal, Aardrijkskunde en Volkenkunde (KITLV), het Nederlands Instituut voor Militaire Geschiedenis en het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. In de twaalf delen die sinds 2022 zijn verschenen, concluderen onderzoekers dat extreem geweld door de Nederlandse krijgsmacht wijdverspreid was en vaak opzettelijk werd gebruikt. Daarmee werden de ethische grenzen die destijds golden volledig overschreden.

In de Postkoloniale Podcast bespreken Rick Honings, hoogleraar Scaliger, en Coen van ‘t Veer, hoogleraar-onderzoeker aan de Universiteit Leiden, met gasten hun werk in relatie tot het koloniale verleden. In aflevering 17 van De postkoloniale podcast Ze praten met historici Esther Kapitein en Gert Oostindie over de onderzochte bronnen en hoe we het koloniale verleden in het huidige Nederland, in het bijzonder het einde en de transformatie ervan, kunnen of moeten benaderen.

^`

Gasten

Dr. Esther Captain is historicus en senior onderzoeker bij het KITLV en was nauw betrokken bij het onderzoeksproject. Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945-1950. Hij schreef het samen met Onno Sinke in 2022. Het geluid van geweld van de Indiase revolutie 1945-1946, een boek over de dynamiek van extreem geweld waarin Indonesische strijdgroepen de wapens opnamen tegen Indo-Europeanen, Molukkers, Nederlanders en Chinezen, maar ook tegen Japanse burgers en ongewapende Japanse en Britse (Indiase) soldaten. Eerder publiceerde hij onder meer zijn proefschrift. Achter de Kawat lagen Nederland, de ervaringen en herinneringen aan de Indiase oorlog, 1942-1995 (2002), Oorlogserfgoed in het buitenland. De erfenis van de Tweede Wereldoorlog op Aruba, Curaçao, Indonesië en Suriname (2010) en samen met Gert Oostindie en Valika Smeulders Het koloniale en slavenverleden van Hofstad Den Haag (2022).

Gert Oostindie Hij is emeritus hoogleraar koloniale en postkoloniale geschiedenis aan de Universiteit Leiden en was directeur van het KITLV-KNAW. Hij publiceerde en redigeerde ruim veertig boeken en honderden artikelen over slavernij, geschiedenis en de dekolonisatie van Caribisch Nederland. Hij schreef ook over de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog en de rol van het Nederlandse leger, met name over overmatig gebruik van geweld en oorlogsmisdaden. Hij was een van de regisseurs van het programma ‘Dekolonisatie, onafhankelijkheid, geweld en oorlog. Indonesië 1945-1950’. In Verantwoording: het koloniale verleden, excuses en herstelbetalingen (2023) maakte Oostindie de balans op van het koloniale en slavenhoudersverleden van Nederland. Oostindie leidt momenteel het onderzoek naar de rol van de koninklijke familie in het koloniale verleden, dat in 2026 wordt afgerond.

De postkoloniale podcast

Het koloniale verleden van Nederland staat in de schijnwerpers. In 2020 was het vijfenzeventig jaar geleden dat Indonesië onafhankelijk werd; Twee jaar later bood premier Rutte “diepe excuses” aan voor het structurele geweld dat werd gebruikt in de dekolonisatieoorlog. In De postkoloniale podcast Prominente onderzoekers en schrijvers zullen spreken en wij zullen praten over hun onderzoek/werk in relatie tot het koloniale verleden. De centrale vraag is in hoeverre onderzoek naar (post)koloniale literatuur kan bijdragen aan de verwerking van het koloniale verleden.

NOM Vidi-project

De postkoloniale podcast is een initiatief van Rick Honings en Coen van ‘t Veer. Beiden zijn redacteur van de literatuurgeschiedenis die in 2021 verschijnt. De postkoloniale spiegel. Herlezen van de Nederlands-Indonesische literatuur en uit het wetenschappelijk tijdschrift Indiase literatuur. De podcast komt uit de podcast geregisseerd door Rick Honings. NOM Vidi-project De kolonie uitdrukken. Reizigers in Nederlands-Indië, 1800-1945.