Waarom zoekt Waterbedrijf Groningen water in Drenthe?

Het is niet nieuw dat onze buren het water buiten de provinciegrenzen zoeken. Zo beschikt het al jaren over een winlocatie in Nietap, waar het jaarlijks toestemming heeft om vijftien miljoen kuub water uit de ondergrond te halen. Daarvan gaat twaalf miljoen kubieke meter naar Groningen en drie naar Drenthe.

In 2022 werd bekend dat de provincie Groningen (in opdracht van het rijk) op zoek gaat naar gebieden om de zogenoemde Extra Strategische Voorzieningen (ASV) aan te vullen. Dit is nodig omdat er een groeiende vraag naar water is van bewoners en bedrijven. Een vraag die naar verwachting de komende jaren alleen maar zal toenemen.

Bij de zoektocht naar gebieden om water te winnen kwam ook ‘Leek-Roden’ op de voorgrond. Het betreft een gebied dat deels in de gemeente Westerkwartier (Gr.) en deels in de gemeente Noordenveld ligt.

In totaal verwacht de provincie Groningen tot 2050 zo’n 12 miljoen kuub extra water nodig te hebben. Hiervoor zijn niet noodzakelijkerwijs vier waterwinzones nodig. Met minder moet je het doel ook ruimschoots bereiken. “Op dit moment ervaren wij geen tekorten”, zegt Wiejanda Moltmaker van het Groningse waterbedrijf. “Het gaat meer om: regeren is vooruitzien.”

Dit is ook de reden waarom het Groningse waterbedrijf de productie in De Groeve (gemeente Tynaarlo) heeft verhoogd. “We kunnen nu 12 miljoen kuub water winnen, in plaats van 10”, zegt Moltmaker. “Het is een eerste stap, maar het is nog lang niet voldoende. Het milieu merkt niets van de toename van de productie.”

Laten we teruggaan naar de vraag waarmee dit artikel begon. Waarom zoekt Groningen water in Drenthe? Het antwoord is vrij simpel, legt Moltmaker uit. “In het grootste deel van het noorden is het grondwater brak, dat wil zeggen water dat wordt beïnvloed door de zee. Drinkwater wordt bij voorkeur gewonnen uit zoet, stromend water.”

En juist dit grondwater wordt vaak aangetroffen aan de grenzen van de provincie Groningen. “Vooral aan de zuidkant. We hebben waterwinpunten in De Punt, Onnen, Sellingen, Nietap en De Groeve.”

De laatste twee locaties zijn Drenthe. Bijt dat niet? Nee, laat het Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) weten. “Alle drinkwaterbedrijven in Nederland werken samen. Ook de drinkwaterleidingen zijn met elkaar verbonden”, zegt woordvoerder Andries Ophof.

Dat Groningen waterwinpunten in Drenthe heeft, geeft geen aanleiding tot vertekende meningen. “Dat zou ook vreemd zijn, want ons doel is om iedereen in ons land van water te voorzien. In de praktijk ontvangen we soms water uit andere provincies en ‘sturen’ we ook water de andere kant op. We zijn helemaal geen concurrenten.”

Het is de vraag of er op termijn ook water gewonnen zal worden rond Roden. De ASV’s (er zijn nog vier andere onderzoeksgebieden) zullen pas later dit jaar worden aangewezen.

Vanaf het moment dat een ASV wordt aangesteld heeft dit consequenties voor bewoners. Vervolgens wordt het gebied beschermd en worden er regels gehanteerd om het grondwater zo schoon mogelijk te houden. Hoe deze regels er uit gaan zien en welke gevolgen ze voor bewoners hebben, hangt af van de omstandigheden.

Zelfs als een gebied rond Roden als nieuwe locatie zou worden aangewezen, zou het nog lang duren voordat er daadwerkelijk water zou worden gewonnen. “Het Groningse waterbedrijf moet een vergunning aanvragen bij de provincie”, legt een woordvoerder van de provincie Groningen uit. “Daarna zal het nog enige tijd duren voordat er sprake is van operationele winning. Dit proces kan enkele jaren duren.”