Rijksoverheid waarschuwt Nederlanders voor stemklonen

Nieuw onderzoek van de Rijksoverheid in samenwerking met radiopresentator Ruud de Wild wijst op de risico’s van stemklonenonline bedrog waarbij de stem van iemand die u kent of dichtbij staat, wordt nagebootst met behulp van kunstmatige intelligentie.

Uit onderzoek blijkt dat 6 op 10 Nederlanders Ik kan het verschil niet horen tussen een echte stem en een stem gecreëerd met kunstmatige intelligentie. Geavanceerde technieken maken burgers kwetsbaar voor onlinecriminaliteit.

Online bedrog groeit met gekloonde stemmen

Heeft u ooit een bericht of e-mail ontvangen waarin een cybercrimineel zich voordoet als iemand die u kent? Met behulp van kunstmatige intelligentie (AI) kunnen criminelen dat wel imiteer de stemmen van mensen die je kent en gebruik het om je te misleiden. Dit wordt ‘stemklonen’ genoemd.

In de Verenigde Staten en Groot-Brittannië wordt stemklonen al vaak gebruikt voor online criminele activiteiten en bepaalde vormen van phishing. Nu stemkloneringsprogramma’s ook Nederlandse stemmen kunnen imiteren, maakt het kabinet zich grote zorgen.

Uit nieuw onderzoek blijkt dat de technologie inmiddels zo goed ontwikkeld is De meeste Nederlanders kunnen echte stemmen niet meer onderscheiden van gekloonde stemmen: 6 op de 10 Nederlanders kunnen dit niet.

Nieuw onderzoek wijst op risico’s

Tussen 6 en 12 mei 2024 zijn in opdracht van de Rijksoverheid specifieke onderzoeken naar stemklonen uitgevoerd. Radiopresentator Ruud de Wild nam verschillende geluidsfragmenten op die later met zijn toestemming werden gekloond.

Respondenten kregen de verschillende berichten te horen zonder te weten welke echt waren en welke met AI waren gekloond. Het blijkt dat alleen 4 procent van de deelnemers kon een nepfragment positief als zodanig identificeren.

Zelfs als de respondenten wisten dat er gekloonde fragmenten konden bestaan, kon slechts de helft deze van elkaar onderscheiden. Dit roept zorgen op.

Maar liefst 83% van de Nederlanders gelooft dat deze AI-technieken in de toekomst zullen worden gebruikt voor fraude en misleiding.

Wat kunt u doen om uzelf te beschermen?

Iedereen kan slachtoffer worden van cybercriminaliteit. Onlinecriminelen proberen slachtoffers op verschillende manieren te manipuleren en onder druk te zetten. Vaak gaat het om tijdsdruk en emotie, ook als het om het klonen van stemmen gaat.

Wat kunt u doen om uzelf te beschermen?

• Voordat u geld overmaakt of informatie deelt, probeer de identiteit van de afzender op verschillende manieren te verifiëren, zelfs als het iemand is die u kent!
• Neem zelf contact met ons op. Beëindig het telefoongesprek en bel de persoon in uw contactenlijst opnieuw. Bel niet terug naar het nummer waarmee ze u hebben gebeld.
• Vraag iets dat alleen de echte persoon over u weet: u kunt het beste vragen naar een gedeelde herinnering of ervaring.

De centrale overheid heeft zelf de campagne ‘Laat je niet ontvoeren’ gelanceerd. Hij waarschuwt voor het klonen van stemmen en adviseert Nederlandse burgers voorzichtig te zijn. Verbreek bij twijfel het contact – het is beter onbeleefd te zijn dan slachtoffer te zijn!

lauren mac
Auteur

technisch redacteur

Lauren is een cybersecurityjournalist, gespecialiseerd in mediacensuur en technologie in de samenleving. Met een achtergrond in Internationale Betrekkingen en Noord-Amerikaanse Studies heeft hij een scherp oog voor het belang van privacy, online veiligheid en een vrij internet.