Vrijwilligers begrijpen niet waarom vluchtelingen elk half jaar moeten verhuizen

Margret van der Gulik kan het zich niet meer voorstellen, maar een jaar geleden wilde ze geen vrijwilligerswerk doen bij vluchtelingenopvang Avenhorn. “Ik dacht: wie zijn deze mensen en wat doen ze hier?”

Een jaar later vindt Van der Gulik het zo leuk om naailessen te geven aan een groep van zo’n vijftien vluchtelingen, dat ze geen week meer wil missen. Toen de groep van 200 vluchtelingen na een half jaar moest verhuizen naar een weiland in Wervershoof, ging Van der Gulik akkoord. Ook die winkel wordt in mei weer gesloopt, maar het is nog onduidelijk waar mensen naartoe worden gebracht.

Medemblik, de gemeente waartoe Wervershoof behoort, is Nederland in het klein. De gemeente wil de vluchtelingen helpen, maar er is geen draagvlak voor een permanente opvangplaats. Met de omringende gemeenten hebben zij een afspraak gemaakt om ‘de lasten’ te delen. Elke gemeente neemt gedurende een half jaar ongeveer 200 asielzoekers op, waarna de buurman aan de beurt is. Voordat de groep in Wervershoof arriveerde, werd er een tent gebouwd in Avenhorn, en daarvoor zaten de 200 asielzoekers nog in Enkhuizen, Heiloo, Bergen en Alkmaar.

Maar voor de tientallen vrijwilligers die zich wekelijks voor vluchtelingen inzetten, beginnen de eindeloze verhuizingen hun tol te eisen. Ze praten met mensen die al vijf keer door Noord-Holland zijn gereisd en zien hun waarde dalen. ‘Al die onzekerheid verzwakt ze’, zegt Van der Gulik.

Kapper en voetbalclub.

Housain (36), uit Syrië, is al vijf keer verhuisd, maar in de noodtent lijkt het alsof de wereld stilstaat. Hij is sinds november 2022 in Nederland en wacht nog op opheldering van de IND. Hij voelt zich depressief en vreest dat hij en de anderen vergeten zullen worden in de Wervershoofweide. “Het is frustrerend om elk half jaar te moeten verhuizen. Ik denk dat we ook recht hebben op stabiliteit, een fatsoenlijk leven en duurzame relaties.”

Om mensen als Housain wat afleiding te bieden, zijn er de afgelopen maanden verschillende vrijwilligers bij de opvang aanwezig geweest. Van der Gulik geeft naailessen, er komt om de paar weken een kapper, op vrijdagmiddag is er voetbaltraining bij de plaatselijke club en Noor* knutselt met de kleine kinderen.

Noor (ze wil haar echte naam niet op internet publiceren): “Ik vind het belangrijk om mensen in nood een handje te helpen. Iedereen die ik daar spreek is gevlucht vanwege oorlog, religie of onderdrukking. Dat is niet het geval. “Laat gewoon je familie en je land achter.”

Afleiding is heel belangrijk, zegt Hugo Schmidt, voorzitter van de voetbalclub. Voor de kleintjes organiseert hij zijn eigen trainingen, terwijl de ouderen voetballen bij de clubteams. Komende zomer wil Schmidt een toernooi organiseren. “Het gaat heel goed. Vroeger zweefden er allerlei apocalyptische scenario’s door de stad, maar geen daarvan bleek waar te zijn.”

plicht is voorbij

Het ‘zesmaandenakkoord’ zorgde vorige week voor veel discussie in Wervershoof. Een tijdlang leek het erop dat de vluchtelingen, ook met het oog op de komende verspreidingswet, langer dan zes maanden in het dorp zouden mogen blijven. Maar in een brief aan de gemeenteraad Floortje Boos, voorzitter van de gemeenteraad, herinnerde de gemeenteraad aan de eerder gedane belofte.

“De noodopvang voor crisissituaties zou op 1 mei 2024 verdwijnen”, schreef Boos aan de gemeente. ‘Als de harde afspraken en beloften van burgemeester Dennis Straat worden nagekomen, getuigt dat van goed en betrouwbaar bestuur. Wervershoof heeft zijn plicht gedaan.

Het is niet de eerste keer dat de discussie over de korte verblijfsduur ontstaat. Ook in Avenhorn, het voormalige opvangcentrum, vroegen veel bewoners zich af waarom ze niet langer mochten blijven. Er waren geen problemen en de hele weide was zojuist bestraat voor de opbouw van de noodtent.

In Avenhorn deed Ada vrijwilligerswerk in een noodopvangcentrum. Zes maanden lang onderhield ze samen met de vluchtelingen een tuin en gaf ze schilderlessen. Het asfalt dat speciaal voor de noodtent naast zijn gras is aangelegd, is bijna weer vrijgemaakt. Hij is meerdere keren in opvangcentrum Wervershoof geweest, maar het contact met mensen is flink afgenomen. “Het lijkt mij onbegrijpelijk dat ze zich keer op keer moeten aanpassen terwijl ze toch al in een verschrikkelijke situatie zitten.”

Tijdelijke duur

Het ziet er niet naar uit dat de vluchtelingen langer dan een half jaar in Wervershoof zullen mogen blijven. In reactie op de brief van het gemeentebestuur schrijft de burgemeester: “Vanaf het begin is duidelijk gecommuniceerd dat de noodopvang in Wervershoof tijdelijk was, er is dus niets veranderd.” Het is nog onduidelijk waar de 200 vluchtelingen na 1 mei naartoe zullen gaan.

Voetbaldirecteur Schmidt wil zich niet te veel bemoeien met politieke beslissingen, maar hij heeft zijn ‘voorbehoud’. “Van al dat gesleep wordt helemaal niemand blij.”

Noor begrijpt het besluit van de burgemeester niet. “Situaties kunnen altijd veranderen. Niet alles is zwart of wit.”