'Zorg vanuit een netwerk, voor een netwerk'

“Er zou een plan gemaakt worden voor de woning (na opname). Maar ik was thuis voordat dat besproken kon worden. “Zelfs mijn dokter wist niet dat ik al thuis was.” Dit is een citaat van een panellid van Psychological Seen. Dit is een panel van en voor mensen met langdurige psychische problemen. Het Trimbos-instituut startte dit panel in 2010 om mensen met langdurige psychische problemen een duidelijker stem te geven in maatschappelijke debatten over de geestelijke gezondheidszorg. En om de leef-, woon- en zorgsituatie van deze groep mensen beter te begrijpen. Het panel telt ruim 1.400 leden. Jaarlijks ontvangen de leden een uitgebreide vragenlijst over hun perceptie van hun kwaliteit van leven, participatie, sociale inclusie, zorgbehoeften en de formele en informele zorg die zij ontvangen. Dankzij deze jaarlijkse onderzoeken kunnen we de ontwikkelingen in de tijd volgen. Daarnaast sturen we elk jaar een kortere vragenlijst uit over actuele onderwerpen zoals de financiële situatie, stigmatisering en het gebruik van e-health.

17 juni 2024

Score voor je eigen leven

Het meest recente bericht op het paneel Psychologisch Gezien (1) laat verschillende dingen zien. De panelleden beoordelen het leven dat zij leiden gemiddeld met een 6,4 (op een schaal van 1 tot 10). Dit cijfer is relatief laag vergeleken met andere mensen in Nederland, die hun leven gemiddeld een 7,5 geven. Je zou kunnen denken dat een 6.4 nog steeds goed klinkt. Maar vergeleken met de algemene bevolking is het percentage panelleden dat hun leven als onbevredigend beoordeelt maar liefst vijf keer hoger.

Eenzaamheid

Een groot deel van de panelleden voelt zich zeer eenzaam, namelijk 38%. Dit is een veel hoger percentage dan dat van de algemene bevolking, maar ook hoger dan dat van eenzaamheid onder bijvoorbeeld ouderen. Ook de participatie en sociale inclusie van panelleden blijft op een aantal belangrijke terreinen achter. Slechts één op de vijf panelleden heeft een betaalde baan en een kwart doet zelden of nooit aan buitenactiviteiten zoals sporten, naar de bioscoop gaan, uit eten gaan of iets drinken. Vrijwilligerswerk speelt een belangrijke rol. Bijna twee op de vijf panelleden doet vrijwilligerswerk. Ruim 40% van de panelleden heeft echter het gevoel dat zij niet meetellen in de samenleving. En dit zijn helaas resultaten die in de loop der jaren weinig zijn veranderd.

Zorg en ondersteuning vanuit een netwerk

Ook uit de enquêteresultaten onder panelleden (2) blijkt dat het netwerk van panelleden voor hen erg belangrijk is. Bijna tweederde van de panelleden ontvangt zorg en ondersteuning vanuit het eigen netwerk. Een deel van de panelleden is ook mantelzorger (22%). Dit benadrukt dat het betrekken van het netwerk bij de zorg en het versterken van het netwerk belangrijke kwesties zijn. Uit de onderzoeksresultaten blijkt echter dat slechts een relatief klein deel van de panelleden (het afgelopen jaar) familieleden heeft betrokken bij het stellen van de diagnose. Er is hier dus veel ruimte voor verbetering.

Professionele zorg en/of ondersteuning

Driekwart van de panelleden krijgt professionele zorg en/of ondersteuning. De meeste leden van dit panel ontvangen zorg van meerdere zorgverleners. Een derde van de panelleden is van mening dat er nauwelijks sprake is van samenwerking tussen deze zorgverleners. Hier valt ook veel te winnen, waarbij de nadruk ligt op het betrekken van het netwerk en op meer en betere samenwerking.

Zorg voor een netwerk vanuit een netwerk.

Samenvatten; Uit de recente publicatie van het Psychologically Seen panel blijkt opnieuw dat eenzaamheid, het gevoel niet meegeteld te worden en een vaak lage participatiegraad een belangrijke stempel drukken op het leven van mensen met langdurige psychische problemen. Het versterken van het netwerk, waarbij de nadruk ligt op dagbesteding en sociale contacten, waaronder het lotgenotencontact, is daarom van belang om meer mogelijkheden te creëren om te participeren in de samenleving. Met zorg gericht op de cliënt en zijn netwerk, gebaseerd op netwerksamenwerking van zorgverleners: zorg vanuit een netwerk voor een netwerk.

1. https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/de-groep-mensen-met-langdurige-psychische-problemen-die-benauwde-hulp-niet-ontvangt-is-kleiner-geworden/

2. https://www.trimbos.nl/actueel/nieuws/de-groep-mensen-met-langdurige-psychische-problemen-die-benauwde-hulp-niet-ontvangt-is-kleiner-geworden/

‘Zorg vanuit een netwerk, voor een netwerk’