Landen doen dit om dalende geboortecijfers tegen te gaan.

Veel landen over de hele wereld kampen met dalende vruchtbaarheidscijfers. Dit heeft ertoe geleid dat sommige regeringen beleidsmaatregelen hebben ingevoerd die er expliciet op gericht zijn vrouwen aan te moedigen meer kinderen te krijgen.

Vaak gaat het om grote sommen geld, gouden medailles en zelfs belastingvoordelen, vertellen verschillende demografische experts aan Business Insider. Ze zeggen echter dat geen van deze strategieën het probleem zal oplossen.

babybonussen

Verschillende landen introduceren zogenaamde babybonussen in de hoop de geboortecijfers te verhogen.

Tijdens de coronaviruspandemie bood Singapore eenmalige betalingen aan. Dit ‘Baby Bonus Programma’ blijft financiële voordelen bieden aan koppels met kinderen.

Zuid-Korea biedt een subsidiesysteem dat ouders met een baby ongeveer 700 euro per maand betaalt totdat het kind één jaar oud wordt. Volgens het Amerikaanse persbureau Bloomberg overweegt het land zelfs een voorstel om gezinnen 70.000 dollar (zo’n 65.000 euro) te betalen om kinderen te krijgen.

Chinese lokale overheden werken met eenmalige subsidies, vaak ter waarde van duizenden euro’s, om ouders te stimuleren twee of meer kinderen te krijgen.

Toch waarschuwen deskundigen dat het aanbieden van financiële prikkels om kinderen te krijgen op zichzelf geen langetermijnoplossing voor het vermeende probleem is.

Dergelijke maatregelen zorgen voor een “mini-babyboom, gevolgd door een baby-bust”, vertelde de Britse gerontologieprofessor Sarah Harper aan Business Insider.

“Vrouwen die anders het moederschap over meerdere jaren zouden verlengen, krijgen allemaal tegelijkertijd een cashbonus, maar dan wordt het krijgen van kinderen weer uitgesteld.”

Gouden medailles, belastingvoordelen en autosubsidies

Andere financiële maatregelen zijn onder meer het uitreiken van medailles met een verboden geldbedrag. Dit gebeurt bijvoorbeeld in Kazachstan, waar moeders met veel kinderen het voorwerp zijn van dit soort zorg. Dit idee is geïnspireerd op de titel ‘Moeder-Heldin’ die in de Sovjet-Unie aan vrouwen werd toegekend als ze een groot gezin vormden.

Moeders in Kazachstan ontvangen zilveren medailles als ze zes kinderen hebben, een gouden medaille als ze zeven of meer kinderen hebben, en financiële compensatie voor de rest van hun leven, aldus de Britse omroep BBC.

De Russische president Vladimir Poetin introduceerde in 2022 een soortgelijk programma, waarbij Russische vrouwen een eretitel en een vast bedrag van zo’n 16.000 euro krijgen als ze tien of meer kinderen krijgen.

Ook de Hongaarse premier Viktor Orbán hanteert een strategie waarmee hij de geboortecijfers wil verhogen met financiële voordelen.

Hongaarse vrouwen die vóór hun dertigste moeder worden of die vier of meer kinderen hebben, krijgen levenslange vrijstelling van inkomstenbelasting. Bovendien ontvangen Hongaarse gezinnen met drie of meer kinderen subsidies voor de aanschaf van zevenzitsauto’s, aldus persbureau AP. Ouders krijgen aftrek voor hun hypotheek op basis van het aantal kinderen dat zij hebben.

De impact van dit soort maatregelen is echter onzeker, zegt de Amerikaanse historicus Lawrence Trent MacNamara, die de demografische geschiedenis bestudeert, tegen Business Insider. Het is heel goed mogelijk dat dit slechts tot ‘beperkte’ voordelen leidt.

“Als een overheid bijvoorbeeld nieuwe ouders ongeveer 5 procent van de kosten voor het opvoeden van een kind vergoedt, zouden we een toename van het aantal geboorten met ongeveer 5 procent kunnen zien”, zegt MacNamara.

Royale verloven en flexibele arbeidsvoorwaarden

Het idee achter het financieel aanmoedigen van kinderen om kinderen te krijgen is meestal dat paren er vanwege de kosten niet voor kiezen om kinderen te krijgen. Maar volgens onderzoeker Poh Lin Tan van de Nationale Universiteit van Singapore zijn er ‘verschillende factoren’ die ervoor zorgen dat ouders minder kinderen krijgen, vertelde hij aan Business Insider.

In Singapore is dit deels te wijten aan het hogere opleidingsniveau van de bevolking, veranderingen in de traditionele gezinsdynamiek en de spanning tussen het grootbrengen van een gezin en een carrière, zegt Tan.

Singapore probeerde in 2023 het vaderschap te stimuleren door onder meer het betaalde vaderschapsverlof te verdubbelen naar vier weken.

De Scandinavische landen gaan op dit vlak veel verder. In Noorwegen krijgen nieuwe ouders 49 weken volledig betaald verlof. Finland biedt elke ouder zeven maanden en Zweden biedt 240 vrije dagen per ouder.

Dit soort maatregelen hebben echter onbedoelde bijwerkingen, zegt demograaf Philip Cohen van de Universiteit van Maryland tegen Business Insider.

Dit leidt er niet altijd toe dat ouders meer kinderen krijgen. In plaats daarvan maken ouders soms gebruik van genereuze verlofvoorzieningen, zoals betaald verlof en universele kinderopvang, zelfs als er geen andere kinderen per gezin zijn.

Opgemerkt moet worden dat deze maatregelen in Scandinavië niet expliciet gericht zijn op het stimuleren van een hoger geboortecijfer. Er wordt ook verwezen naar sociale maatregelen ter ondersteuning van jonge ouders.

Gesubsidieerde vruchtbaarheidsbehandelingen

Cohen merkt op dat andere strategieën om de vruchtbaarheidscijfers te verhogen het aanbieden van gratis of sterk gesubsidieerde IVF-behandelingen omvatten, zoals bijvoorbeeld het geval is in Israël.

Volgens de American Economic Association kan dit ook een onbedoeld gevolg hebben gehad: Israëlisch-Joodse vrouwen hebben het huwelijk en het krijgen van kinderen uitgesteld.

Hongarije biedt ook gratis IVF-behandelingen aan als onderdeel van zijn geboortebeleid, en Singapore en Japan bieden aanzienlijke subsidies.

Volgens een essay van Tan uit 2020 laat het Japanse voorbeeld echter zien dat voortplantingstechnologieën geen “wondermiddel” zijn voor lage vruchtbaarheidscijfers.

Hij merkt op dat Japan het hoogste percentage baby’s heeft dat via IVF ter wereld is geboren, maar nog steeds een van de laagste vruchtbaarheidscijfers heeft.

Er bestaat geen wondermiddel om het geboortecijfer te verhogen

Deskundigen zijn het erover eens dat er geen eenvoudige oplossing bestaat voor landen die het geboortecijfer willen verhogen.

“Geen enkele regering heeft een beleid gevonden dat resulteert in een blijvende stijging van de vruchtbaarheidscijfers”, vertelde MacNamara aan Business Insider. Hij zegt dat jongeren kleine gezinnen steeds meer als de norm beschouwen.

Bovendien is de vraag voor ontwikkelde landen of zij noodzakelijkerwijs de bevolkingsgroei sterk willen stimuleren. “Snelle groei zou het moeilijker maken om onze huidige overconsumptie van hulpbronnen, inclusief fossiele brandstoffen, terug te dringen”, zegt MacNamara.

LEES OOK: De Chinese bevolking blijft krimpen: daling van 2 miljoen mensen in 1 jaar tijd