close
close

‘Hoe zal de nieuwe Europese Commissie eruitzien? Een ingewikkelde wedstrijd begint’

EU-correspondent René van Rijckevorsel (EW) over het ingewikkelde spel met het Europees Parlement en Europese leiders dat moet leiden tot de nieuwe Europese Commissie.

De uitslag van de verkiezingen voor het Europees Parlement was nauwelijks binnen of Brussel was opnieuw druk bezig met zijn favoriete bordspel na de verkiezingen: hoe zal de nieuwe Europese Commissie eruit zien?

Zoveel is in ieder geval zeker: er komen 27 Europese commissarissen, één voor elke lidstaat. Daar hoort ook de president bij. Ongeveer de helft zal opnieuw vrouw zijn. De huidige Commissie heeft dertien vrouwelijke gezichten, waaronder Ursula von der Leyen.

geheime stemming

Maar verder? Het is niet zeker dat Von der Leyen (65) hem zal opvolgen. Dat hangt af van de stemming van de Europese (regerings)leiders en de steun van de fracties van het Europees Parlement, waarbij de ‘VDL’ bij geheime stemming de helft plus één (361) moet halen. Dat zal behoorlijk lastig zijn.

De Europese leiders zullen vervolgens, samen met de kandidaat-voorzitter en op basis van de nominaties van de lidstaten, de lijst vaststellen van personen die in aanmerking komen om commissaris te worden. Een veto is niet mogelijk. Er wordt gestemd met gekwalificeerde meerderheid.

De 26 toekomstige commissarissen moeten vervolgens een hoorzitting met de parlementaire commissie over hun kwestie overleven. Dit kan tot lastige confrontaties leiden. Het is niet ongebruikelijk dat één of meerdere kandidaten de zitting niet overleven. Na de hoorzittingen moet het voltallige Parlement nog een akkoord bereiken met de nieuwe voltallige Commissie.

Commissaris van Defensie

De hiërarchie van de nieuwe Commissie ligt niet van tevoren vast. De club van Von der Leyen telde drie ‘executive vice-presidenten’ (de groen-rode leider Frans Timmermans was tot de zomer van 2023 één van hen) en vier ‘gewone’ vice-presidenten. Van de laatste vier is er één de ‘Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlands en Veiligheidsbeleid’: de Spaanse socialist Josep Borrell, 77 jaar oud. De overige negentien, waaronder CDA-lid Wopke Hoekstra (48), verantwoordelijk voor ‘klimaatactie’, zijn ‘gewone’ commissarissen.

Ook is onduidelijk hoe de commissarissen er in de toekomst uit zullen zien. Sommige (denk aan handel, concurrentie, de interne markt, gerechtigheid) blijven waar. Maar de verwachting is dat bijvoorbeeld de departementen klimaat en milieu (momenteel drie commissarissen) genoegen zullen moeten nemen met minder. Er komt waarschijnlijk een commissaris voor Defensie (of Defensieproductie); die is er nog niet.

Er is nog één functie te vervullen: die van voorzitter van de Europese Raad. Het is nu de minder succesvolle Belg Charles Michel (48), wiens ambtstermijn erop zit. U mag niet terugkeren. Het Parlement (en de kiezer) heeft niets met deze taak te maken. Hij is het hoofd van de 27 regeringsleiders en moet zijn hogere functies coördineren.

U zult veel lezen over wie commissaris wordt. De vraag of Hoekstra in Brussel blijft kan op dit moment niet worden beantwoord. Dat heeft hij vooral aan hemzelf te danken (hij heeft jonge kinderen in Nederland). Daarnaast streeft hij naar een aantrekkelijke positie in de Raad van Commissarissen. Als hij wil blijven, is het in zijn belang dat Von der Leyen, lid van de partij, weer Europees leider wordt.

Deze bijdrage verscheen ook op EWmagazine.nl

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *