Jacques Perk, dichter uit Dordrecht

9 juni 2024 • 11:54 door Jacques Malschaert

DORDRECHT – Jacques Perk werd niet ouder, 22 jaar; de dichter die in Dordrecht geboren werd en die over tweehonderd jaar nog steeds in de boeken van de Nederlandse literatuur zal verschijnen. Op 10 juni vierden we zijn verjaardag.

De jonge theoloog Marie Adrien Perk arriveerde in 1855 per schip vanuit Delft naar Dordrecht voor een proefpreek. Hij kende de stad en de inwoners van Dordrecht niet. Dordrecht was precies zoals Albert Cuyp de stad had geschilderd. Grote pakhuizen en havens vol zware schepen met hoge masten die de platte toren van de Grote Kerk naar de grijze lucht leiden.

De preek die de jongeman met zich meedroeg was bedoeld om de kerkenraad ervan te overtuigen dat hij degene was die in aanmerking kwam voor de vacature in de Waalse gemeenschap, een vacature die al te lang open stond.

Op zondag 9 december 1855 werd Marie Adrien Perk met handoplegging bevestigd als “pasteur” door de Rotterdamse predikant PJ Marcus. Dominee Perk was een gezagsgetrouwe predikant van het woord. Maar hij was ook een voorstander van de feesten georganiseerd door de notabelen van Dordrecht. Ook was hij actief lid van ‘Diversa sed Una’, de Dordtse tak van de ‘Nederlandse Vereniging voor Beeldende Kunsten en Wetenschappen’.

In 1857 vond het huwelijk plaats van Marie Adrien Perk en Lady Justine Georgette Caroline Clifford Kock van Breugel. Een prachtig jong bruidspaar. Ze verhuisden naar een woning aan de Voorstraat, schuin tegenover Munt, die ze al snel verruilden voor een ruimere woning aan de Lange Breestraat. Het leven van de familie van de pastoor was geregeld.

De stad van de Synode bleef trouw aan haar traditionele orthodoxie. Dominee Perk was een van de meest liberale ministers van Dordrecht.

Het eerste kind van het jonge stel stierf, slechts één jaar oud. De kindertijd van Adrien en Justine was voorbij. Negen weken na de dood van zijn oudere broer, op vrijdag 10 juni 1859, werd een tweede zoon, Jacques Fabrice Hermann, geboren. Het nieuwe leven voelde als een troost. “De glimlach waarmee de moeder vanuit de wieg keek, had een sluier van melancholie en angst, alsof ze niet kon geloven in de duurzaamheid van dit geluk.” Deze Jacques werd ‘Jochie’ omdat de meid het te moeilijk vond om zijn echte naam te identificeren…

Hij ging vaak spelen bij de familie Deventer, die in Steegoversloot woonden, bij Charles en Mientje, op wie hij een beetje verliefd was… Ook was hij graag in de schiettent op Het Hof, waar daar de kermis was. tijd.

In 1862 verhuisde het gezin naar de Wijnstraat. In 1866 werd daar een derde zusje geboren. Het meisje was en bleef zwak en stierf enkele maanden later.

Pater Perk had nu een deeltijdbaan als invaller in Breda, waar zijn collega was overleden. Uiteindelijk verhuisde hij na een verblijf van tien jaar in Dordrecht naar de stad Brabant. Dordrecht was het eerste decor voor de familie Perk met twee kanten: ze lieten twee graven achter, maar ook een mooi moment waarop de andere kinderen goed van start konden gaan.

Kleine Jacques vond het niet erg om afscheid te nemen van zijn vriendjes in Dordrecht. Ook zou hij zich vestigen in Breda, de stad waar zijn moeder jarenlang had gewoond.

In 1872 verhuisde het gezin naar Amsterdam. Daar legde Jacques met succes het toelatingsexamen voor de Hogere Burgerschool af. Pater Perk las graag en had veel contacten in de literaire wereld. Jacques werd een gevoelig en openhartig kind, geïnteresseerd in kunst. Hij tekende veel, speelde viool en schreef in een persoonlijke stijl essays voor school.

De jonge Jacques was Dordrecht nog niet vergeten. Tijdens de kerstvakantie van 1875 logeerde hij bij zijn gezin in Deventer, in Steegoversloot, waar hij een meisje ontmoette dat totaal verliefd op hem werd. Later zag hij haar op weg naar huis, toen ze dezelfde trein naar Rotterdam hadden genomen. In haar ontroerende dankbrief aan de heer en mevrouw Van Deventer schrijft ze: “Van het hoogtepunt van de idealen, waartoe ze door mijn enthousiasme was gestegen, viel ze naar het niveau van de gewone menselijkheid. Ik zag haar doorgaan; Ik lachte stilletjes om mezelf en voelde me opgelucht. Zo eindigt dit verhaal, zou dat niet weer zo zijn met zulke geliefden!?

De dichter van de liefdessonnetten was geboren. Jacques Perk, ook wel de eerste impressionist van de Nederlandse poëzie genoemd, stierf in 1881 op tweeëntwintigjarige leeftijd. OverdichterJacques Perk en de laatste jaren van zijn korte leven zullen mijn volgende bijdrage zijn.

We weten allemaal dat Dordrecht een geweldige geschiedenis heeft. Met grote namen en historische plekken. Jacques Perk is zo’n grote naam. Zoals we al schreven: over tweehonderd jaar zal het met grote erkenning worden opgenomen in boeken over de Nederlandse literatuur. Wellicht de enige die het bloed van Dordt in zijn aderen heeft. Dit platform meldde eerder dat in ruim veertig steden een straat zijn naam draagt. In Dordrecht hebben we het volstaan ​​met een gedenksteen die in 1959 is geplaatst aan de Lange Nieuwstraat 10, waar ooit zijn geboortehuis stond. Er zijn enkele regels, nu bijna onleesbaar, uit het gedicht ‘Hemelvaart’. In dit gedicht, onderdeel van de Mathilde-cyclus, vlucht hij van de wereld:

Hemelvaartsdag.

De ronde ruimte wordt blauw in het zonlicht,

En het gaat ver weg en ver omhoog,

Mijn ziel stijgt op als het lied van een leeuwerik,

Om uw helderste licht aan te steken heeft u het volgende nodig:

Ze baadt in de warme lucht,

En luister met hosiannaas en prijs het leven, –

De sluier is verwijderd van de eeuwigheid,

De godheid troont…. diep in mijn trotse geest;

De lucht is mijn hart en mijn voet.

Ik weeg veel de schaduw van mijn natuur,

En als ik naar beneden kijk, is mijn glimlach lief:

Ik zie daar onwetendheid en gebrek aan ziel…

Plezier lacht… ik lach… en ik heb haast

Ik duw de wereld naar het oneindige.