Het referendum kan mensen meer bij de politiek betrekken, maar volgens deze deskundige moet het duidelijker

In sommige gemeenten in Nederland kunnen inwoners vandaag twee keer stemmen: voor de Europese verkiezingen en voor een referendum. Een dergelijk referendum kan burgers dichter bij de politiek brengen, maar kan ook het tegenovergestelde effect hebben.

Katwijk is een gemeente waar je ook voor een referendum over betaalbaarder wonen kunt stemmen. Niet iedereen kijkt er echter naar uit. Bijvoorbeeld omdat referenda vaak ingewikkelder zijn dan aanvankelijk verwacht.

Verwarring

Bureau Burgerberaad-oprichter Eva Rovers ziet het ook. De huidige structuur van referenda is nog steeds niet genoeg, zegt hij. “Het Katwijkse referendum is deels een goed voorbeeld, maar het heeft voor de gemeente geen nut om het onnodig ingewikkeld te maken.”

“Ik denk dat het een fout is van de coalitiepartijen”, zegt Marjan Homan, een van de initiatiefnemers van het referendum in Katwijk. Ook vindt hij dat het referendum in zijn gemeente onnodig ingewikkeld is geweest. “Ik denk dat dit allemaal echt vals is en zeer tegenstrijdig voor de bewoners.”

‘Schadelijk voor de democratie’

Wat een referendum succesvol maakt, is volgens Rovers een goede, heldere formulering. “Als mensen de vraag niet begrijpen, of als deze op een directieve manier wordt gesteld, kun je mensen niet kwalijk nemen dat ze afhaken.”

Vage omschrijvingen en tweeledige vragen zijn schadelijk, zegt hij: ‘Een ingewikkeld onderwerp wordt dus gereduceerd tot een simpele pro- of contra-vraag. Dit leidt tot polarisatie als het onderwerp niet van meerdere kanten wordt besproken. En ook dat is schadelijk. democratie.”

Tijd, moeite en vertrouwen

Maar hoe is het mogelijk? Rovers geven enkele verbeterpunten. Volgens haar gaat het in de eerste plaats om het verbeteren van de informatievoorziening. “We moeten ervoor zorgen dat de benodigde informatie beschikbaar en toegankelijk is. Vooral dat mensen met verschillende opvattingen over de kwestie de kans krijgen om campagne te voeren en gesprekken aan te gaan.”

Maar dan zal de gemeente daarin moeten investeren. “Dit geldt uiteraard voor elke vorm van overleg en participatie, maar het is wel noodzakelijk. Het vergt simpelweg tijd, moeite en vertrouwen.”

Democratisch gesprek

Gemeenten kunnen niet zelf campagne voeren voor referenda, maar kunnen wel de juiste informatie aanleveren. “Het moet niet alleen een gemeente zijn die informatie verstrekt. Er moet ook geld beschikbaar zijn voor organisaties die campagne kunnen voeren”, zegt hij.

Ze benadrukt meteen het belang hiervan. “Dat is het democratische gesprek dat plaatsvindt. Je moet de samenleving de kans geven om hierover in gesprek te gaan. Anders is het moeilijk om een ​​weloverwogen mening te vormen.”

kijk ook

• De invloed van de Nederlandse stem: ‘Wat hier gestemd wordt, is waar in de rest van Europa aandacht aan wordt besteed’

Zwitsers

Als de Rovers hun zin krijgen, kunnen we een voorbeeld uit Zwitserland nemen: “Er heerst daar een cultuur van referenda, die echt deel uitmaakt van het democratische systeem.” Ook vindt hij het belangrijk om met elkaar in gesprek te blijven.

“Dit zorgt ook voor minder polarisatie. Wanneer iets van meerdere kanten wordt belicht, wordt het beter begrepen.” Hij zegt ook dat dit bijdraagt ​​aan een oplossing. “Dan beginnen mensen te denken: ‘O, ze nemen mij serieus.’ Mensen die hieraan meedoen, worden ook politiek actiever, zoals je kunt zien.”

Gelijktijdig met de Europese verkiezingen

Tegenwoordig draait het om twee opties voor de Katwijkers: Amsterdam en Alkmaar. Eén op Europees niveau en één op lokaal niveau. Rovers vindt het handig: “In de praktijk zit je toch al in dat hokje. Dat werkt goed voor de participatie.”

Tegelijkertijd benadrukt hij dat het daardoor nog belangrijker wordt voor kiezers om te weten waar referenda over gaan. “Daar is de voorlichtingscampagne zo belangrijk. Hoe kun je anders van hen verwachten dat ze een weloverwogen beslissing nemen?”

kijk ook

• Is het wantrouwen in de politiek nu nog groter? En nog 4 andere vragen beantwoord over de huidige politieke situatie.