Een metershoge replica van een zagerij is de nieuwe attractie in Kaeskopstad

In de jaren na de Opluchting bloeide Alkmaar weer op. De handel bloeit en er moet nog veel worden gebouwd. Het zagen gebeurt nog steeds met de hand, wat tijdrovend en energie-intensief werk is. Cornelis, een eenvoudige boer uit Noord-Holland, ook wel bekend als Krelis Lootjes, geloofde toen dat dit beter kon.

Groot succes

Cornelis moet gedacht hebben ‘hoeveel hebben we in Nederland?’ Het antwoord: wind. Daar kan hij iets mee. Hij begint te werken aan een eerste ontwerp voor zijn door de wind aangedreven houtzagerij. Het revolutionaire aan zijn ontwerp is dat hij een windmolen uitrustte met een krukas. Hierdoor kan de rotatie van de bladen worden omgezet in verticale kracht, die kan worden gebruikt om de zaag aan te drijven. Wind is gratis, waardoor het een economische manier is om snel hout te zagen; dat kon alleen maar een groot succes worden.

Zeglis als broedplaats

In 1593 ontving Cornelis Corneliszoon patent op zijn uitvinding en de eerste versie werkte al. Zagen gaat dertig keer sneller dan met de hand en dat smaakt naar meer. Vanuit Uitgeester verhuisde hij naar Zeglis in Alkmaar en ging daar aan de slag om zijn ontwerp te optimaliseren.

Zijn houtzagerij wordt een daverend succes en zorgt ervoor dat vooral de scheepvaart een enorme impuls krijgt in de productie van nieuwe schepen. Dit heeft niet alleen een zeer positieve invloed op de welvaart van Alkmaar, maar strekt zich uit over heel Nederland. In 1625 bestond de totale zeevloot uit ongeveer vierduizend schepen en was daarmee op dat moment de grootste koopvaardijvloot ter wereld.

Lees ook: Rotte vis, een houten Drebbel-onderzeeër en de strijd tegen de Spanjaarden. Kaeskopstad brengt een tijdperk tot leven dat al lang verdwenen is

Het bouwteam van Kaeskopstad heeft de afgelopen maanden hard gewerkt aan een replica van de legendarische Noord-Hollandse uitvinding. Het is een indrukwekkende machine in werking van 2x3x6 meter en demonstreert volgens de organisatie de vindingrijkheid van de constructie.

De constructie is overgenomen van de tekeningen waarmee Corneliszoon patent heeft aangevraagd. Hij nam deze versie mee naar Alkmaar en perfectioneerde hem daar.

Kaeskopstad vindt plaats op 1 en 2 juni, van 12.00 tot 17.00 uur. Tijdens het evenement wordt de oude binnenstad van Alkmaar gehuld in de sfeer van de 16e eeuw, de jaren na het Ontzet. Meer informatie en kaarten: www.kaesklopstad.nl.