‘Compensatie voor waardedaling van huizen in seismische zones moet en kan eerlijker’

George de Kam, emeritus hoogleraar Volkshuisvesting en Vastgoedmarkt, wordt overladen met lof na de presentatie van zijn rapport in het Verbindingshuis, de ontmoetingsplek van de Rijksuniversiteit Groningen in het voormalige V&D-gebouw. Zo’n dertig aanwezigen deze woensdagmiddag lijken overtuigd van zijn advies om kansarme huiseigenaren te helpen een eerlijke compensatie te krijgen voor het waardeverlies van hun woning als gevolg van de aardbevingen.

Nu de politiek.

“Duizenden huiseigenaren in het aardbevingsgebied krijgen nog steeds een ongelijke behandeling. Dat kan en moet eerlijker”, zegt De Kam. Woensdag presenteerde zij een kritisch rapport waarin commentaar werd gegeven op het huidige afschrijvingsplan van het Mijnschade Instituut Groningen (IMG).

Huiseigenaren zouden bijvoorbeeld gecompenseerd moeten worden voor waardevermindering op basis van hun adres in plaats van op basis van een gemiddelde score voor hun postcode. Als tweede punt stelt De Kam voor om de snelheid van de opmars te berekenen, in plaats van het aantal aardbevingen.

oneerlijke behandeling

Volgens hem zijn ook vijf postcodegebieden ten onrechte uitgesloten van de regeling. Het gaat om 1.762 woningeigenaren in Annerveenschekanaal (9654), De Groeve (9473), Noordhorn (9804), Den Horn (9832) en Oldehove (9883). De Kam schat dat de vijf postzones in totaal een compensatie van circa € 8 miljoen kunnen ontvangen.

Om voor de regeling in aanmerking te komen moet bij 40 procent van de woningen in een postcodegebied schade zijn gemeld. “Maar in Ommeland dalen de huizenprijzen al met 30 procent schade, terwijl dat in de stad Groningen pas met 70 procent schade gebeurt”, zegt hij. “Huiseigenaren met 30 tot 40 procent schade in de omgeving worden daarom ten onrechte uitgesloten van het plan.”

Meerdere pogingen

De Kam heeft al meerdere pogingen gedaan om zijn kritiek onder de aandacht te brengen. Hij stuurde zijn bevindingen naar de Commissie Geel en sprak met de IMG. Ook een actiegroep Annerveenschekanaal voerde campagne tegen dit ‘oneerlijke’ akkoord.

Bewoners waren vooral ontevreden omdat hun postcode bijna volledig bedekt is met postcodes die in aanmerking komen voor het plan. De Kam kiest zijn kant: “Die mensen horen er maar bij, maar zijn wel in het nadeel.”

De Kam houdt zich al tien jaar bezig met dit vraagstuk en steunt belangengroepen in hun strijd. “Ik tolereer niet zo goed onrecht. Als ik in mijn werk zaken tegenkom die schadelijk zijn voor mensen, wil ik daar bijzondere aandacht aan besteden en met mijn kennis iets voor ze doen.”

In oktober gloorde er een sprankje hoop aan de horizon. Staatssecretaris Vijlbrief heeft de IMG gevraagd de situatie in het Annerveensche Kanaal opnieuw te onderzoeken. Maar al snel kwam er slecht nieuws. De IMG concludeerde opnieuw dat er geen waardeverlies in de stad heeft plaatsgevonden.

Volgens de IMG kan het Annerveenschekanaal niet als een enclave worden aangemerkt, omdat het dorp niet volledig wordt omringd door postcodegebieden waar het plan geldt. Hij denkt anders over Kam.

“Uit de illustratie van de RUG Geodienst blijkt dat 88 procent van de stad grenst aan een gebied dat in het project is opgenomen. Dat is heel hoog”, zegt De Kam.

De grens tussen postcodes ligt in onderontwikkelde gebieden. “Als we alleen kijken naar de plek waar die huizen staan, moeten we de stad als enclave zien. “Uiteindelijk komt het waardeverlies door de huizen”, zegt hij. “Als we die grens iets anders tekenen, is het gebied rond het Annerveenschekanaal 100 procent afgesloten.”

Keer op keer wordt hij afgewezen. Voor de emeritus hoogleraar is het ook gissen naar het waarom. “Het antwoord is dat het complex is, er moeten beslissingen worden genomen en de afbakening is al genereuzer dan nodig. Dat klopt, maar de toevoeging van die vijf postcodegebieden is niet willekeurig, zoals gesuggereerd. “Deze bewoners maken deel uit van het plan, zo blijkt uit het rapport.”

‘Fluitje van een cent’

Bovendien is het toevoegen van deze gebieden volgens hem ‘een fluitje van een cent’. “Het kost geen ton en het is een fluitje van een cent. Het is een kwestie van willen, niet kunnen.”

Nu lijkt het de beurt aan de politiek te zijn. De Kam probeert politici te overtuigen van zijn verbeterpunten. Kamerlid Sandra Beckerman (SP) vroeg staatssecretaris Vijlbrief naar aanleiding van de kritiek van De Kam om opheldering over de kwestie. “Ik hoop echt dat ze in beweging komen”, zegt De Kam. “Anders worden mensen vanwege slecht beleid gedwongen naar de rechter te stappen.”

Als dat gebeurt, is De Kam bereid om bewoners substantieel te helpen. “Bewoners beschikken vaak niet over alle kennis en middelen om zo’n melding te begrijpen. Ik hoop dat ik met mijn kennis iets voor hen kan betekenen. Maar uiteindelijk moet het initiatief bij het volk liggen.”