Arts geschorst na veroordeling wegens klimaatactie

Het valt niet uit te sluiten dat Nederlandse artsen disciplinaire maatregelen riskeren als zij tijdens klimaatprotesten de wet overtreden. Dit zegt hoogleraar gezondheidsrecht Johan Legemaate in reactie op de schorsing van een Engelse huisarts die de wet op klimaatacties overtrad.

De Britse huisarts Sarah Benn nam van 2019 tot en met 2022 deel aan verschillende klimaatprotesten. Tijdens vreedzame demonstraties tegen het gebruik van fossiele energie werd ze in 2022 meerdere keren gearresteerd toen ze zich in een gebied nabij een olieterminal bevond waar demonstranten niet binnenkwamen. Ondanks politiebevelen verliet hij het toneel niet. Bovendien heeft Benn vervolgens de borgtochtvoorwaarden overtreden. De huisarts werd door de strafrechter veroordeeld tot het betalen van boetes en 32 dagen gevangenisstraf.

Beïnvloeden

De Medical Tribunal Service heeft onlangs geoordeeld dat Benn als huisarts voor vijf maanden moet worden geschorst. Dit Britse tuchtorgaan is van mening dat de huisarts niet heeft gehandeld in overeenstemming met het gedrag dat van artsen wordt verwacht, door herhaaldelijk de wet te overtreden tijdens de klimaatprotesten en door minachting van de rechtbank. Daarmee zou Benn volgens de Britse tuchtrechter de reputatie, het respect en het vertrouwen in artsen en de medische beroepsgroep schaden. Benn verdedigde zich voor de tuchtrechter en stelde dat het vertrouwen in artsen geschaad zou worden als zij klimaatschade niet zouden melden.

De artsenorganisatie van de British Medical Association (BMA) heeft haar zorgen geuit over de opgelegde disciplinaire maatregel. De BMA merkt op dat de handelingen waarvoor Benn werd veroordeeld geen invloed hadden op haar klinische werk en dus geen risico vormden voor patiënten. Ook vindt de BMA dat aandacht moet worden besteed aan het feit dat “de klimaatcrisis ook een gezondheidscrisis is” en dat artsen “hier begrijpelijkerwijs bezorgd over zijn”. Ook de steun voor de arts wordt in een petitie geuit.

Nederland

Of een arts die de wet overtreedt tijdens klimaatprotesten in Nederland ook disciplinaire gevolgen moet vrezen, is lastig te zeggen, zegt hoogleraar gezondheidsrecht Johan Legemaate. Hij merkt op dat de Nederlandse tuchtwetgeving ‘de grens heeft overschreden waar artsen worden gestraft voor privégedrag’. “Maar we hebben nog niet genoeg gevallen gehad om te weten hoe ver die limiet reikt.” Legemaate hoopt op ‘gematigdheid’, ‘omdat iedereen moet kunnen meedoen aan klimaatprotesten, ook artsen’. Maar volgens hem is het ‘niet ondenkbaar’ dat het tot disciplinaire maatregelen kan leiden als een arts ‘in dat kader een ernstig misdrijf begaat, bijvoorbeeld door gebruik te maken van geweld, waarvoor hij wordt gestraft’.

Lees ook