Vrouwen ontwikkelen vaker de ziekte van Stargardt met milde genetische varianten

Bij de milde vorm van de ziekte van Stargardt, een erfelijke oogziekte, ervaren vrouwen vaker zichtproblemen dan mannen. Dat blijkt uit het onderzoek waarop Stéphanie Cornelis promoveerde aan het Radboudumc. Deze kennis is belangrijk voor de prognose van de ziekte en een meer geïndividualiseerde behandeling.

De ziekte van Stargardt is een erfelijke aandoening die het netvlies (macula) aantast. De ziekte wordt veroorzaakt door fouten (mutaties) in de hersenen. ABCA4gen en is de meest voorkomende vorm van gezichtsverlies. Ongeveer 1 op de 10.000 mensen krijgt er last van. Afhankelijk van de genmutatie kan de ziekte ernstig zijn en op jonge leeftijd blindheid veroorzaken. Andere mutaties zijn mild en veroorzaken pas op latere leeftijd zichtproblemen of veroorzaken geen problemen. Omdat elke ouder een mutatie heeft. ABCA4Een gen kan worden doorgegeven (er is een mutatie van beide ouders nodig om de ziekte daadwerkelijk te ontwikkelen); Er bestaat een enorme variatie in het moment waarop de ziekte zich manifesteert en in de ernst ervan. Er is momenteel geen therapie beschikbaar.

Weeg tweeduizend mutaties

“In feite hebben we een enorme variatie in de ziekte van Stargardt waargenomen”, zegt onderzoeker Stéphanie Cornelis. “Hij ABCA4Het gen bestaat uit zesduizend nucleotiden, zesduizend genetische letters. In mijn onderzoek heb ik ruim tweeduizend mutaties bij mensen met Stargardt op een rij gezet die mogelijk bijdragen aan de ziekte. Vervolgens heb ik vastgesteld of deze individuele mutaties precies bijdragen aan de ziekte, en zo ja, in welke mate. “Op basis hiervan kan nu ook voor mensen met de ziekte van Stargardt een redelijk betrouwbare inschatting worden gemaakt van het ziekterisico bij ieder kind.”

Milde vorm komt het meest voor bij vrouwen.

Uit onderzoek blijkt echter dat niet alleen genetische factoren de ernst en het ontstaan ​​van de ziekte bepalen. Er spelen nog meer factoren. Cornelis: “Bij meerdere patiëntengroepen uit Nederland, Frankrijk en Engeland zagen we een opmerkelijk verschil, vooral bij milde vormen van de ziekte van Stargardt. In deze milde vorm komt de ziekte half zo vaak voor bij vrouwen als bij mannen. Dat is een groot verschil dat niet kan worden toegeschreven aan genetische mutaties. Het lijkt erop dat sekse of geslacht ook invloed heeft.”

Om te beschermen of te promoten

Waarom zijn deze verschillen tussen vrouwen en mannen zo duidelijk, vooral bij de milde variant? “Het kan zijn dat we die invloed niet zien in ernstige vormen, omdat het zich toch ontwikkelt, zelfs zonder andere factoren”, zegt Cornelis. “Andere factoren kunnen nog steeds enige invloed hebben, vooral bij milde vormen. Of het nu beschermende factoren zijn voor mannen of bevorderende factoren voor vrouwen; We weten het niet. We weten ook niet of dit hormonale, immunologische of andere invloeden zijn. Dit heeft meer onderzoek nodig om dit te verduidelijken. Hoe dan ook kunnen we de zorg beter afstemmen op elke persoon met de ziekte van Stargardt, omdat we genetische en geslachtsverschillen beter in kaart hebben gebracht.”

–

Promotie Stéphanie Cornelis: Inzicht in de effecten van de ABCA4-variant bij de ziekte van Stargardt. Op weg naar gepersonaliseerde gezondheidszorg.

Promotie op vrijdag 24 mei om 10.30 uur, begeleider Frans Cremers, mededirecteur Susanne Roosing