Daarom paraderen wij tijdens carnaval met de polonaise

Plaats je handen op de schouder van de persoon voor je en zwaai vrolijk met je andere hand. Polonaise en carnaval gaan hand in hand.

Maar wie denkt dat het een simpele ‘wandeling’ is, heeft het mis. Er gaat een lange geschiedenis aan polonaise vooraf. “Polonaise is eigenlijk een Poolse hofdans”, legt polonaise-expert en Muziekgebouw-programmamaker Joost Heijthuijsen uit aan Editie NL.

line dance

In de traditionele variant was er echter geen opeenvolgende mars. “Het is eigenlijk een line dance waarbij mensen in rijen naast elkaar lopen. Deze line dance ontwikkelde zich later tot de polonaise zoals we die nu kennen.”

Polonaise is al sinds het begin van de vorige eeuw verbonden met Carnaval. “En er zijn nog opnames van het Maastrichtse carnaval in de jaren twintig, en daar is ook lijndansen op te zien. En die hebben zich ontwikkeld tot de eenvoudigste dans die we nu kennen: de polonaise.”

polonaise schijven

Polonaise is dus van oorsprong geen Nederlandse dans, maar inmiddels niet meer weg te denken uit ons land. Ook daar zijn wij heel goed in. Voor de Nederlandse polonaise hebben we maar liefst twee records. Zo werd afgelopen september in Ridderkerk de langste polonaise gehouden en bezocht door 1.218 mensen. Het record voor de langste afgelegde afstand in polonaise werd in 2020 gevestigd door een carnavalsvereniging uit Rossum: zij liepen maar liefst 25 kilometer in polonaise.

Volgens Heijhuijsen is het juist de eenvoud die deze dans zo populair maakt, niet alleen tijdens carnaval. “Het gebeurde door het hele land en is steeds geconcentreerder geworden tijdens Carnaval. Je doet mee en doet mee, en als je mensen ontmoet sleep je ze mee. Het is simpel, en daarom is er grote behoefte aan polonaise. Maar het is ook een punt om de Nederlandse cirkel te doorbreken, het is vooral het gemak waarmee je het kunt doen.”

Zanger Frans Theunisz wordt de “Koning van Polonaise” genoemd vanwege zijn lied “Sjeng Aon de Geng”.

“Ik heb door heel Nederland opgetreden, niet alleen op carnaval maar ook op het Piratenfestival, waar negenduizend mensen in een polonaise liepen. Ik kan niet omschrijven wat de impact van een polonaise is. Het is aanstekelijke muziek en ik ben er trots op hebben het gedaan. We hebben een bijdrage kunnen leveren aan de cultuur van heel Nederland, of je nu uit Groningen of Maastricht komt.”