Ontwerpen vanuit gezondheidsperspectief leidt tot meer woningen (en een gezondere omgeving) – Gebiedsontwikkeling.nu

De ambities voor de stedelijke ontwikkeling van de zuidelijke Randstad zijn groot. In 2030 moeten er in het gebied maar liefst 200.000 nieuwe woningen gebouwd worden en moeten er ruim 70.000 nieuwe banen gecreëerd worden. De nadruk komt te liggen op stationsgebieden, waardoor een keten van dichtbebouwde gebieden langs de ‘Oude Lijn’ tussen Leiden en Dordrecht ontstaat. Maar bij de herontwikkeling worden bestaande wijken niet vergeten. Ze zijn vooral te vinden in de naoorlogse wijken, die in vrijwel alle steden in de omgeving te vinden zijn. verdichtingsmogelijkheden.

De wijk Sterrenburg in Dordrecht is een naoorlogse wijk met dezelfde uitdagingen als veel van die andere buurten. De bevolkingsdichtheid in deze wijken is nu veel lager dan vlak na de voltooiing. Dit betekent niet alleen dat het voorzieningenniveau afneemt, maar deze demografische verdunning heeft ook sociale gevolgen voor bewoners. Vaak is er sprake van gezondheidsarmoede. Verdichting zou de faciliteiten kunnen helpen verbeteren. Maar als er veel nieuwe woningen binnen het bestaande stedelijke gebied worden gebouwd, zal ook de druk op de ruimte in de stad toenemen. Naast woningen zijn ook groen, water en bewegingsruimte nodig, factoren die de gezondheid van bewoners positief beïnvloeden. De vraag is hoe deze wijken zo kunnen worden ingericht dat ze aantrekkelijk en leefbaar blijven en dat bewoners er gezond wonen en plezier hebben.

Omgekeerd ontwerp

Op verzoek van de provincie Zuid-Holland onderzocht bureau PosadMaxwan in de ontwerpstudie Gezonde Verstedelijking wat de consequenties zouden zijn als het principe van gezonde verstedelijking leidend zou zijn bij de ontwikkeling van de NOVEX-zone in de zuidelijke Randstad. De onderzoekers zijn duidelijk in hun conclusie. Naoorlogse wijken als Sterrenburg kunnen met deze aanpak weer aantrekkelijk worden gemaakt door de kwaliteit van de openbare ruimte te verbeteren, woningen, werkplekken en buurtvoorzieningen toe te voegen en in te zetten op gezonde en levendige plekken.

Onderzoekers gebruikten het principe van ‘reverse design’ om een ​​gezonde verstedelijking te bereiken. Dit betekent dat niet de woonopgave de drijvende kracht achter de verstedelijkingsstrategie is, maar dat de gebiedsontwikkelaars starten met fysieke, blauwgroene woningen. laag waardoor het langer duurt om volledige ontwikkeling te bereiken. “Je moet dertig jaar wachten voordat er waardevol groen ontstaat. Om de kwaliteit in alle fysieke lagen te garanderen en dus alle gezonde principes dezelfde plek te geven, moeten we uitgaan van de ondergrond of preciezer: van de laag die het langst nodig heeft om zich volledig te ontwikkelen en dus het minst flexibel is. “

Sociale netwerken

In de praktijk betekent dit bij Sterrenburg dat we ons eerst richten op de aanleg van wandelpaden, aantrekkelijke groenvoorzieningen en doorlopende groenstructuren. Pas toen werd de stedelijke ruimte in algemene termen ontworpen en onderzocht. verdichting kan plaatsvinden en hoe een aantrekkelijk voorzieningenniveau kan worden bereikt. In Dordrecht betekent dit een buurtpark dat het hart van de wijk vormt. Een groene verkeersverbinding vervangt de drukke weg die nu de wijk in tweeën deelt en het buurtpark, het winkelcentrum en het station met elkaar verbindt. De laatste stap is het verbeteren van het niveau van de voorzieningen. Het gaat volgens de onderzoekers om zorgvoorzieningen als een huisarts, tandarts en fysiotherapeut, maar ook om voorzieningen “die de buurt weer levendig maken, zoals een buurtwinkel, koffiecorner of yogastudio”.

De onderzoekers benadrukken dat naast het veranderen van de volgorde van het ontwerp en het bereiken van ‘fysieke gezondheid’, het opbouwen van sociale netwerken in de buurt essentieel is om een ​​werkelijk gezonde verstedelijking te bereiken. Het uitgangspunt is het creëren van verenigde en duurzame gemeenschappen. “Een sterk sociaal weefsel is essentieel voor een positieve gezondheid. Een sterk sociaal weefsel ontstaat ook niet van de ene op de andere dag en moet daarom zorgvuldig worden behandeld. Daarom is ruimtelijk ontwerp voor een positieve gezondheid gebaseerd op (het verbeteren van) waar het buurtleven plaatsvindt, waar mensen lopen en fietsen, hoe kinderen naar school gaan en welke aangename plekken kunnen worden gecreëerd door middel van participatief ontwerp.”