Plant Health Status schetst de kwetsbare situatie van de fruitteelt

De Plantgezondheidsstaat beschrijft een lastige situatie voor de fruitteelt, waarbij grote rasseninnovaties niet het enige antwoord zijn.

Schurftresistente appelrassen staan ​​onder druk. De schurftschimmel doorbreekt relatief gemakkelijk de resistentie. Op veel plaatsen zijn rassen als Santana en Topaz niet meer resistent tegen schurft. Dit zijn rassen met een resistentiegen. Op dit moment wordt geadviseerd om minimaal drie resistentiegenen te gebruiken voor een goede resistentie tegen schurft.

Elstar en Conference vervangen

Vanuit het oogpunt van het terugdringen van het gebruik van fytosanitaire producten moeten de belangrijkste rassen Elstar en Conference vervangen worden. Deze percelen worden tien tot twintig keer per jaar besproeid tegen schurft. De belangrijkste variëteit van Conference-peren wordt al enkele jaren geclassificeerd als zeer gevoelig: de schimmelpopulatie wordt steeds meer aangepast en begunstigd door monocultuur, schrijven de onderzoekers.

Ook neemt het kankerprobleem toe door de introductie van nieuwe, smaakvolle en gevoeliger rassen. Er is ook een verrassend indirect effect. Het toenemende gebruik van schurftresistente rassen versterkt andere ziekteproblemen omdat schurftsprays niet langer nodig zijn, terwijl ze ook werken tegen vruchtboomkanker en schilproblemen zoals schurftregenvlekken.

Risico’s van klimaatverandering

Naast deze al lang bestaande zorgen in de fruitteelt zijn er dreigende gevaren. Vuurziekte, bruingemarmerde stinkwants en vuurpsyllid migreren bijvoorbeeld vanuit Italië naar het noorden als gevolg van de stijgende temperaturen. Stinkwantsen bijten appels en peren. De stinkwants komt al voor in boomgaarden in Zuid-Nederland. Bovendien maken natte periodes, die vaker voorkomen als gevolg van klimaatverandering, boomgaarden vatbaarder voor fruitboomkanker. Door hogere wintertemperaturen kunnen insecten, mijten en wolluizen de winter beter overleven, wat betekent dat ze tijdens het groeiseizoen meer schade kunnen aanrichten.

Ook kan de fruitmot explosief toenemen, omdat door hogere temperaturen zich per jaar een tweede generatie kan ontwikkelen. Deze rupsen veroorzaken ernstige schade aan vruchten. Nattere winters kunnen ook leiden tot een lagere oorwormpopulatie. Oorwormen zijn natuurlijke vijanden van de perenpsyllid, die peren beschadigt.

De opkomst van de Suzuki-fruitvlieg wordt voor een deel beïnvloed door de klimaatverandering. Deze fruitvlieg gedijt eigenlijk in een klimaat dat koeler en natter is dan ons toekomstige klimaat. Warme winters kunnen echter leiden tot een betere overleving van de soort.

Programma’s voor veerkrachtige teeltsystemen

Het antwoord op veel van deze bedreigingen ligt in veerkrachtige teeltsystemen. Programma’s als Fruit 4.0 draaien al enkele jaren. De Staat van Plantgezondheid ziet een kans om ziekten, plagen en onkruid meer specifiek te bestrijden met nieuwe sensortechnieken. Ook het vergroten van de weerbaarheid van planten is een kans, bijvoorbeeld door het stimuleren van antistoffen in bomen. Ook de introductie van mengteelten, waarbij rijen worden afgewisseld met rassen die matig schurftgevoelig zijn, is een kans, evenals de teelt in potten en containers voor kleinfruit en de teelt van appels in sloten in zandgebieden.