Advies | Kan de universiteit weer een universiteit zijn?

De reacties van universiteiten op de studentenprotesten van de afgelopen dagen laten zien dat onze universiteiten zich in een diepe identiteitscrisis bevinden. De universiteit is niet langer een gemeenschap zoals ze zou moeten zijn volgens het bildungideaal van Wilhelm von Humboldt, waarbij onderwijs en onderzoek erop gericht zijn kritische burgers te vormen, goed opgeleid en in staat een bijdrage te leveren aan cultuur en samenleving.

De universiteit is meer een diplomafabriek: BV Uni, waar wetenschappers postdoctorale studenten naar BV Nederland sturen en in samenwerking met Nederlandse bedrijven onderzoek doen dat inkomsten kan genereren. Humboldts idee van de universiteit als opleidingsinstituut en, in de 20e eeuw, als een van de pijlers van de democratische samenleving, heeft bijna geen plaats meer. De huidige veroordeling van de oorlog in Gaza is slechts het nieuwste voorbeeld van protesten die aantonen dat BV Uni niet langer duurzaam is omdat zij afstand neemt van de samenleving ten gunste van de zakenelite.

Eerder waren er protesten tegen samenwerking met de fossiele industrie. Daarvoor waren er protesten tegen de manier waarop de universiteit omgaat met de sociale zekerheid en tegen het gebrek aan interne democratie. Met al deze protesten gaat de universiteit in de managementmodus: beteugelt de protesten, beschermt de reputatie van de universiteit, hanteert een legalistische benadering van het probleem en zorgt ervoor dat kan worden gezegd dat alle noodzakelijke maatregelen zijn genomen en dat iedereen is gesproken . Maar zonder tot een duurzame oplossing te komen. Wat niet wordt vastgelegd is dat bestuurders de regie hebben over al deze maatregelen en niet altijd doen wat nodig is vanuit het perspectief van studenten en medewerkers.

Door de geschiedenis heen zijn universiteiten meer geweest dan alleen plaatsen waar professionele kennis werd overgedragen van wetenschapper op student. Academisch activisme is zo oud als de universiteit zelf. De strijd voor academische vrijheid in Bologna en Parijs in de 13e eeuw speelde bijvoorbeeld een cruciale rol bij het opzetten van een bestuursstructuur waarin studenten en professoren als Universiteit (“gemeenschap”) zou haar eigen rector kunnen kiezen.

binnen de lijnen

Onze huidige neoliberale universiteiten weten niet meer hoe ze moeten omgaan met studenten die zich ook willen ontwikkelen als democratische burgers en morele wezens. Hiermee wordt een beroep gedaan op de waarden van bezit (‘deze site is eigendom van de universiteit’) en orde (‘houd je aan de huisregels’). Protesten zijn alleen toegestaan ​​binnen de lijnen die door onze beheerders zijn vastgesteld.

Voor onze bestuurders is het ondenkbaar dat studenten en medewerkers, als grootste groepen binnen de universitaire gemeenschap, zelf willen bepalen hoe die lijnen er uit zien. Voor universiteitsraden is democratie niets meer dan een strak gepland overleg via de medezeggenschapsraad. Maar participatie wordt belemmerd door de eindeloze lagen bureaucratie rond bestuurders of bestaat simpelweg niet eens op het niveau van departementen en instituten. Bovendien is participatie verre van het ideaal van de universiteit.

Bijna vier jaar geleden publiceerden we de brochure. 40 uitspraken over wetenschap waarin we onze kritiek op de hedendaagse universiteit presenteren. Onze analyse werd gedreven door de vele gesprekken die we voerden als leidende figuren in WOinActie, de actiegroep die dankzij jarenlang academisch activisme cruciaal was voor het herstel van de financiering van universiteiten. Er waren enkele online discussiebijeenkomsten en daarna heerste er weer stilte in het bestuurlijke deel van de universiteiten.

Dit is indicatief. Het groene teken voor het ‘debat’ werd gezet en universiteiten konden doorgaan met de massaproductie van diploma’s door overwerkte professoren die veel minder academische autonomie hebben vergeleken met de buurlanden.

Lees ook
‘Geweld is nooit prettig, zelfs politiegeweld niet’

Om aan de universiteit een echte gemeenschap, een universitas, terug te geven, moeten we ophouden te denken dat participatie voldoende is om van een echte gemeenschap te spreken. Een universitaire gemeenschap heeft onder meer fysieke ruimtes nodig waar studenten en medewerkers in grote aantallen kunnen discussiëren, en een cultuur die dergelijke discussies bevordert.

Er zijn onafhankelijke universiteitsmedia nodig waarin journalisten niet hoeven te vrezen voor hun baan als zij berichten over zaken die niet goed zijn voor de reputatie van de universiteit. En het vereist de erkenning dat de universiteit onvermijdelijk ook deel uitmaakt van de samenleving en daarin dus een rol te spelen heeft. En dat de politiek dus ook op de universiteit bespreekbaar en beargumenteerd moet kunnen worden.

democratisch burgerschap

Wat je ook vindt van de eisen van de studentendemonstranten, ze laten ons zien dat de universiteit ook een school voor democratisch burgerschap moet zijn. Democratie omvat ook protesten, discussies en het leren omgaan met tegenstrijdige meningen. Onze nationale politiek wordt steeds meer gedomineerd door leugens en manipulatie. Dit feit laat zien hoe belangrijk het is dat jongeren niet alleen een professionele, maar ook een morele en democratische opleiding krijgen, zonder dat er politieke voorkeur aan wordt gegeven. Yale-professor Timothy Snyder bepleitte het beschermen van universiteiten als buffer tegen tirannie, maar in plaats daarvan is de universiteit de R&D-afdeling van BV Nederland. Dit is hoe we het graf van de democratie graven.

Gewoon een diepgaand debat over de aard, essentie, bestaansrecht, doelstellingen, waarden, etc. van de universiteiten, en niet binnen de lijnen van de UNL, maar van de universitaire gemeenschap zelf, de universiteit in haar oude glorie kan herstellen. Anders zullen we moeten wachten op de volgende protesten, waarop BV Uni niet kan reageren, afgezien van tandeloze demonstratieprotocollen en nachtelijke verboden.

Delen





E-mail de redacteur