close
close

De stad Groningen begon als een dorp in Drenthe, waar ging het mis?

Drenthe heeft Assen als hoofdstad en Groningen heeft Groningen. Maar dat is niet altijd zo geweest! De stad Groningen begon in het jaar 1040 als een kleine stad in wat toen het graafschap Drenthe heette.

Gunnar van Eeden uit Assen stelde deze vraag aan Zoek het uit!: “Ik heb ooit ergens gelezen dat de stad Groningen bij Drenthe hoorde. Hoe kwam dat en waarom is dat niet meer zo?” Reden om de provinciegrens over te steken en je te verdiepen in de geschiedenis van de hoofdstad van onze noorderburen.

De eerste bekende vermelding van Groningen komt uit een geschenkbrief uit het jaar 1040, waarin staat dat de Duitse keizer eigendommen en rechten schonk aan de kerk van Utrecht. Uit deze brief volgt dat Groningen onder de naam Villa Cruoninga, Het maakte deel uit van de provincie Drenthe.

Groningen lag dus in Drenthe. Maar de graaf van Drenthe had waarschijnlijk geen bestuurlijke macht over Groningen. Als onroerend goed gold zo’n gerecht in ieder geval een ‘immuniteit’. Hoewel Groningen destijds nog geen stadsrechten had, wordt dit moment gezien als het begin van de ‘stad Groningen’. Uit de statuten blijkt dat Groningen niet onder de jurisdictie van Drenthe valt en daarom als een zelfstandige stad kan worden beschouwd. Op basis hiervan vierde de stad in 1990 haar 950-jarig jubileum als stad.

In de 12e eeuw ontstond er een verdeeldheid in Groningen. Sommigen willen graag dat alles blijft zoals het is, onder leiding van een door de bisschop aangestelde stadsheer. de andere partij, de Stadjers, wil dat Groningen onafhankelijk wordt. In de 13e eeuw bouwden de Stadjers een muur rond de stad. Er zijn ook gevechten en daarna besteedt Groningen weinig aandacht aan de bisschop. In de 14e eeuw kreeg Groningen officiële stadsrechten en werd het een Hanzestad.

In de 15e eeuw was Groningen de grootste stad van Noord-Nederland. Ook Groningen krijgt steeds meer oppervlakte en wordt een stadstaat. Uiteindelijk werd Groningen in 1594 onderdeel van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, de voorlopers van de Nederlandse provincies.

Zoals gezegd was Drenthe in 1040 een graafschap. Het graafschap Drenthe lijkt sterk op wat nu de provincie Drenthe is, maar Coevorden maakt er geen deel van uit, maar Stellingwerfs en Gorecht, inclusief Groningen. Het graafschap is waarschijnlijk ontstaan ​​uit de graafschap Treanth, waarover al sinds 820 wordt geschreven. Het graafschap zelf wordt voor het eerst genoemd in 1025.

In 1046 werd het graafschap onderdeel van Sticht Utrecht. Samen met wat later Overijssel zou worden, vormt Drenthe het noordelijke deel van Sticht, de zogenaamde Overstict. Gorecht, dat een duidelijk Drents karakter heeft, zal op termijn onder de invloed van de stad Groningen komen en niet langer tot Drenthe worden gerekend.

De Stellingwerf scheidde zich in de 13e eeuw af van Drenthe en werd daarna onderdeel van de Friese heerlijkheid. De Overstict werd in 1528 verdeeld; de heerschappij van Overijssel wordt toegevoegd aan de Habsburgse Nederlanden. In 1536 werd Drenthe na de Slag bij Heiligerlee uiteindelijk onderworpen door de Habsburgers. Vanaf nu heet het het Drentse landschap.

De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden erkent Drenthe niet als volwaardige regio en beschouwt het als een achtergebleven gebied dat geen vertegenwoordiging in de Staten-Generaal verdient. Bestuurlijk blijft Drenthe een zelfstandige regio. In de Grondwet van 1814 is Drenthe een provincie, vertegenwoordigd in de Staten-Generaal.

Heeft u na deze geschiedenisles nog vragen over Drenthe of wilt u iets heel anders weten? Stel uw vraag en kom erachter! Dat kan hieronder of, als je meer ruimte nodig hebt, door een mail te sturen naar [email protected].

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *