Drie lokale referenda op de verkiezingsdag van de EU

Drie gemeenten houden op 6 juni, de dag van de Europese verkiezingen, ook een referendum. In Amsterdam, Alkmaar en Katwijk kunnen inwoners naast stemmen voor het Europees Parlement ook beslissen over lokale kwesties. De kwesties waarover wordt gestemd en de manieren waarop referenda worden opgezet lopen sterk uiteen.

Katwijk

Katwijkse bewoners kwamen eerder dit jaar in opstand toen de gemeente aankondigde gereguleerd (betaald) parkeren uit te willen breiden. Volgens het gemeentebestuur is dit nodig om de gewenste woningbouw te kunnen realiseren, aldus Omroep West. Er was echter voldoende steun onder de bevolking om een ​​raadgevend referendum over de kwestie af te dwingen.

Spelregels

Althans, afdwingen is waarschijnlijk een groot woord. Gemeenteraden moeten verzoeken van bewoners om een ​​referendum te houden aanvaarden. In Katwijk werd dit verzoek door een grote meerderheid aanvaard. Alleen de lokale SGP stemde tegen. In Nederland kan alleen een raadgevend referendum worden gehouden. Een eventuele negatieve stem van Katwijkers moet dan ook worden beschouwd als een dringend advies om het betaald parkeren niet uit te breiden.

Alkmar

Alkmaar houdt op 6 juni een referendum over een algeheel vuurwerkverbod. Op dit moment is het alleen verboden om op oudejaarsavond vuurwerk af te steken in de oude stad, maar een deel van de gemeenteraad wil een algeheel verbod en vindt het een belangrijke en controversiële kwestie waar bewoners inspraak over kunnen hebben. de zaak direct. In tegenstelling tot de andere twee referenda die in dit artikel worden genoemd, is er dus geen burgerinitiatief dat daaraan voorafgaat. Dit is een ambitie uit het regeerakkoord.

Praktische overwegingen

De reden dat Alkmaar toestaat dat het referendum tegelijk met de Europese verkiezingen wordt gehouden, is vooral een kwestie van efficiëntie, aldus een woordvoerder. “Het verlaagt de kosten en kan de participatie bevorderen.” Wat betreft deelname: het is niet zo dat inwoners die willen stemmen bij het referendum ook moeten stemmen bij de Europese verkiezingen, of andersom. Volgens de gemeente zijn er in Alkmaar 90.000 kiezers voor het referendum en bijna 87.000 kiezers voor de Europese verkiezingen. Inwoners van Alkmaar die niet de Nederlandse nationaliteit hebben, kunnen ook stemmen in het referendum als ze minimaal vijf jaar in Nederland wonen.

‘De gemeenteraad zal een besluit moeten nemen’

In Alkmaar is de stemming niet gericht op een bestaand politiek voorstel, maar op een mogelijk nieuw politiek voorstel. De gemeente heeft aangekondigd dat bij een positief stemadvies (voor een algemeen vuurwerkverbod) de gemeenteraad met een voorstel zal komen tot wijziging van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV). De gemeenteraad zal dan een besluit moeten nemen over dat raadsvoorstel. De coalitie heeft in haar akkoord afgesproken dat het referendum voor hen bindend is. In buurgemeente Heiloo wordt al opgeroepen om, net als in Alkmaar, een referendum over vuurwerk te houden, bij voorkeur op de dag van de Europese verkiezingen.

Amsterdam

In Amsterdam is veel ophef geweest over het nieuwe plan voor de ‘Hoofdgroenstructuur’. Daarin beschrijft het gemeentebestuur de plekken die groen moeten blijven en waar niet gebouwd mag worden. Natuur- en bewonersorganisaties kwamen vorig jaar in opstand tegen de plannen. Ze vinden ze te flexibel en vinden dat ze de begroeiing en bebouwing onvoldoende beschermen, schrijft Het Parool daarover.

Misleidend?

Er werd een handtekeningencampagne gelanceerd, waarna de gemeenteraad instemde met het houden van een referendum. Diezelfde week ontstond er opschudding over de Engelstalige promotieposters die de gemeente had opgehangen om de aandacht op het referendum te vestigen. Volgens de oppositie zou de tekst misleidend zijn, omdat het erop leek dat bewoners voor of tegen de bescherming van het groen in de stad zouden moeten stemmen. Al gaat het eigenlijk alleen om dit specifieke plan. Burgemeester Halsema besloot daarop de teksten aan te passen.

Complex

Het lastige aan het referendum in Amsterdam is, in tegenstelling tot de stemmingen in Katwijk en Alkmaar, dat het een complex politiek plan is, en geen vrije en rechtstreekse verkiezing door de gemeenteraad. Of het plan voor de hoofdgroenstructuur een stem voor of tegen is, is lastig vast te stellen, wat ook blijkt uit de commotie rondom de reclameborden.

En?

Als de meerderheid van de Amsterdamse bevolking tegen het plan is, dan zal dit, net als bij de andere referenda, slechts een advies aan de raad zijn en zal de gemeente waarschijnlijk terug naar de tekentafel moeten. Wat bewoners willen zal op basis van het referendum alleen lastig aan te geven zijn, terwijl dat in Alkmaar en Katwijk veel duidelijker is.