Naseem heeft eindelijk vrienden gemaakt in Leiden, maar het asiel gaat binnenkort sluiten

Hij was bijna begonnen met het inpakken van zijn spullen. De directeur van de locatie, Peter Zwaan, bedacht de afgelopen weken dat een Leidse sporthal, die al acht maanden dienst doet als noodopvang voor asielzoekers, op 3 oktober vanaf 28 oktober de deuren zou moeten sluiten. Om de teleurstelling van de sluiting wat te verzachten, hielden bewoners en personeel afgelopen maandag zelfs een afscheidsfeest.

Maar Zwaan weet dat het bij de asielopvang zelden veilig is of een afscheid ook echt een afscheid is. Afgelopen woensdag, vier dagen voor de officiële opleverdatum, vertelde de gemeente hem dat de plek nog twee maanden open mocht blijven.

De zomer staat voor de deur en veel noodopvangplekken voor asielzoekers zullen de komende maanden moeten sluiten. Recreatieparken en hotels, die nu vaak als noodopvang worden gebruikt, willen tijdens de zomermaanden toeristen verwelkomen.

Ook voor andere noodopvanglocaties, zoals de Leidse sporthal, loopt het tijdelijke contract met het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) dit voorjaar af. Tot 1 juni 2024 moeten 31 van de in totaal 385 winkels sluiten, blijkt uit cijfers van het COA. NRC vroeg. In totaal herbergen deze plaatsen momenteel ruim vierduizend asielzoekers. Ook lopen veel contracten eind dit jaar af.

Aftredend staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel, VVD) schreef twee weken geleden aan de Tweede Kamer dat er per 1 juli dit jaar 12.000 extra opvangplaatsen beschikbaar moeten zijn voor asielzoekers. In de Kamerbrief spreekt hij van een “ernstige situatie in de asielopvang”. Dit komt niet alleen omdat veel locaties moeten sluiten en er maar heel weinig nieuwe openen. Ook de toestroom van asielzoekers groeit. In de eerste maanden van 2024 was het aanzienlijk hoger dan in dezelfde periode vorig jaar. En het vertrek van statushouders, die al een verblijfsvergunning hebben, gaat te langzaam.

Het COA is ‘voortdurend in gesprek’ met gemeenten en ‘plekken’, zoals hotels, om opvangplekken te organiseren. Of de locaties nog wat langer openhouden, zoals in Leiden mogelijk was. “Je stelt dus eigenlijk het probleem uit. Je kunt een pauze nemen, maar dat is over twee maanden’, zegt een woordvoerder van het COA. Daarna moet je mensen weer van hier naar hier slepen. ‘Je probeert ze alles zo goed mogelijk uit te leggen, maar dat is niet prettig. .”

Vierpersoonskamers

Op de Leidse opvanglocatie bevinden zich naast asielzoekers ook mensen met een status. De omstandigheden zijn ‘streng’, zegt Zwaan terwijl hij door het terrein loopt. Er zijn slechts kamers voor vier personen, dus veel privacy is er niet. Voor een doktersbezoek moeten bewoners naar een ander opvangcentrum in Leiden. En zelf koken is lastig in een sporthal zonder keuken.

Bewoners beoordelen hun verblijf echter positief. Ja, niet kunnen koken is vervelend, zegt Abdulrahman (24), die bij het asiel om de hoek rookt. „Dat is alles”. Net als andere asielzoekers NRC Hij wilde niet dat zijn volledige naam in de krant zou verschijnen. De medewerkers zijn vriendelijk, de bewoners zijn heel hecht en kunnen lekker voetballen op het veldje naast het paviljoen. Het is in ieder geval “veel beter” dan in zijn geboorteland Syrië. “Ik heb hier tenminste enige stabiliteit.”

Naseem woont sinds augustus in Nederland. Via Jordanië, Türkiye, verschillende Balkanlanden en Ter Apel kwam hij uiteindelijk in Leiden terecht.

Foto’s Mona van den Berg

Buiten, aan een picknicktafel, zit de Palestijnse Naseem aan een drankje. Sinds augustus woont hij in Nederland. Via Jordanië, Türkiye, verschillende Balkanlanden en Ter Apel kwam hij uiteindelijk in Leiden terecht. “Ik liet mijn hele familie achter, ik was helemaal alleen.” Hij is blij dat hij vrienden heeft gemaakt in Leiden. Hierdoor voelt hij zich minder alleen. “Ik heb hier eindelijk stabiliteit”, zegt hij ook, totdat het asiel binnenkort sluit.

Ook de Syrische Iyad (47) zou zich zorgen maken over een mogelijke sluiting van de vestiging in Leiden. “Na maanden heb ik hier eindelijk een baan gekregen”, vertelt hij vanaf de tribunes van de sporthal. Hij wacht nog even op zijn BSN-nummer zodat hij als hovenier aan de slag kan. Dat was in zijn geboorteland ook zijn beroep. “Gelukkig zijn we hier nog steeds welkom.”

Lees ook
Krijgt elke gemeente een eigen asielzoekerscentrum?

Meer toevluchtsoorden

Sinds 1 februari van dit jaar is de spreidingswet van kracht. Dit zou moeten zorgen voor meer toevluchtsoorden en een eerlijkere verdeling over het hele land. Maar tot november blijven gemeenten in gesprek over de verdeling van de 96.000 (reguliere) plaatsen waar de demissionair staatssecretaris Eric van der Burg bij de invoering van de wet om vroeg. Ze staan ​​niet te trappelen om permanente opvangplaatsen op te zetten. Ze zorgen voor tijdelijke locaties, maar die zijn er niet genoeg. Bovendien kosten ze ongeveer twee keer zoveel als reguliere schuilplaatsen.

Open, gesloten, nog steeds open. Vestigingsdirecteur Peter Zwaan in Leiden is gewend aan het ‘hectische tempo’. Hij werkt sinds 2012 bij het COA en heeft meerdere keren meegemaakt dat een locatie op het laatste moment open mocht blijven. Daarom had ik deze keer de beveiliging al ingepland voor na de geplande sluitingsdatum. Aan de medewerkers die daadwerkelijk elders gingen werken, maakte hij op subtiele wijze duidelijk dat ze misschien toch hier moesten blijven. “Het kan zijn dat…” is de afgelopen weken veel gezegd, zegt hij. Met een glimlach: “Na zoveel jaren leer je in meerdere scenario’s denken.”

Delen





E-mail de redacteur