Graven op begraafplaats te vroeg verwijderd: ‘De woede van mensen is terecht’

Nog voordat familieleden grafstenen, beelden en monumenten konden meenemen, werden deze verwijderd. (Foto: ANP)

Verschillende grafstenen, gedenktekens en monumenten van de Leidse begraafplaats Zijlpoort zijn twee weken eerder dan gepland verwijderd. Het gaat om graven waarvan het grafrecht al jaren geleden is verstreken. Begraafplaatsbestuurssecretaris Hans Schuitmaker erkent dat er een fout is gemaakt. “De woede van het volk is terecht.”

Begin maart dit jaar kondigde Zijlpoort een schoonmaakactie aan: gedeelte Z van de begraafplaats zou worden vrijgemaakt om plaats te maken voor nieuwe graven. In brieven aan overlevende familieleden werd verwacht dat dit werk in mei zou beginnen.

Door een ‘gebrek aan communicatie’ binnen de raad van bestuur werden de grafstenen van sectie Z half april al verwijderd. Hierdoor misten verschillende familieleden de kans om een ​​laatste bezoek te brengen aan hun dierbare. “Het begon gewoon te vroeg en het bestuur is daarvoor verantwoordelijk”, zegt Schuitmaker.

Gebrek aan ruimte
“Vier mensen belden ons om te vertellen dat ze afscheid wilden nemen, maar dat kan niet meer. Mensen die ons hebben laten weten dat ze boos zijn, bellen wij terug. “Zijn woede is terecht.”

“We doen het alleen als we echt ruimte nodig hebben”, benadrukt Schuitmaker. “Onze begraafplaats ligt binnen de Leidse grachten en uitbreiding is niet mogelijk. Als we ruimte nodig hebben, zullen eerst de oudste graven, waarvan de begrafenisrechten doorgaans al tientallen jaren verlopen zijn, worden verwijderd.” Dit laatste is het geval bij graven waarvan de grafstenen zijn verwijderd. Schuitmaker benadrukt dat de nabestaanden al lang vóór het voornemen om de grafstenen te verwijderen op de hoogte waren.

“In 2021 hebben we al driehonderd brieven naar nabestaanden gestuurd met de mededeling dat de grafstenen verwijderd zouden worden”, zegt hij. “Ook verscheen het in een Leids parochieblad en plaatsten we het op onze sociale mediakanalen.” Dit hele proces herhaalde zich volgens Schuitmaker in maart van dit jaar. Hoeveel verwijderde grafstenen dit precies zijn, kan hij niet zeggen.

Drie jaar
Hoe ongelukkig de situatie ook is, er zijn volgens de secretaris verzachtende omstandigheden. “Dit hebben we drie jaar geleden aangekondigd. Als je het uitstelt tot de laatste twee weken om afscheid te nemen… Voordat een graf wordt schoongemaakt, staat er jarenlang een bordje op de doos met de tekst: neem contact op met de beheerder.”

De verwijderde grafstenen zijn overgedragen aan een bedrijf in Katwijk en zullen worden vernietigd. “Ik weet niet of en wanneer de grafstenen zijn vernield”, zegt Schuitmaker. De stoffelijke resten zijn nog niet verwijderd. “Ze zitten nog steeds ondergronds. Dit wordt opgegraven, gezeefd en vervolgens worden de botten in een verzamelgraf op onze begraafplaats geplaatst. Daar zal het tot in de eeuwigheid blijven.”

leiding