Ondanks de vogelgriep recordaantal broedvogels in natuurgebied Onlanden

In natuurgebied De Onlanden op de grens tussen Drenthe en Groningen werd in 2023 een recordaantal broedvogels geregistreerd. Dit is bijzonder, omdat de vogelgriep vorig jaar in hetzelfde gebied een enorme impact had, waardoor honderden vogels omkwamen. De daling van het aantal kokmeeuwen, de meest getroffen vogel, wordt gecompenseerd door een groot aantal andere soorten.

In het gebied zijn 122 verschillende soorten broedvogels waargenomen, schrijft RTV Noord. Dit is meer dan vorig jaar, toen er 113 soorten werden geregistreerd. Vooral de rietzanger en de bakkebaardzanger (een moerasvogel) worden vaker gezien, vertelt coördinator Michel Wijnhold van Stichting Natuurmonumenten De Onlanden. “Vier soorten maakten in 2023 hun debuut. Daarnaast hebben zeldzame soorten het natuurgebied weer gevonden.”

De Onlanden ligt net ten zuiden van de stad Groningen, op de grens met Drenthe, en beslaat ongeveer 2.500 hectare.

Afgelopen mei was er sprake van de langste vogelgriepuitbraak ooit onder wilde vogels. De ziekte kwam vooral voor onder kokmeeuwen. Ook in De Onlanden was dit problematisch, omdat deze vogels samenleven in grote kolonies van duizenden vogels.

Tijdens het broedseizoen, tussen maart en juli, kruipen de vogels bij elkaar. “Als het er eenmaal is, slaat het letterlijk in als een bom”, zei boswachter Bart Zwiers destijds tegen RTV Noord. Uiteindelijk zijn ongeveer 1.600 dode kokmeeuwen uit het natuurgebied verwijderd.

Het natuurgebied Drenthe-Groningen herbergt de grootste kolonie kokmeeuwen van Nederland. Er werden 814 nesten van de soort geteld. Hoewel de vogelgriep toesloeg, werden er veel jongen ontdekt. “We hebben hier en daar losse nesten aangetroffen, buiten de context van een kolonie”, zegt Wijnhold. ‘Het leek alsof’social distancing‘, dat wist de kokmeeuw ook.”

Onlanden is niet alleen een natuurgebied, maar wordt ook gebruikt als waterreservoir. In 1998 werd Groningen getroffen door overstromingen. Om beter voorbereid te zijn, is De Onlanden ingericht als waterbergingsgebied. Daar kan door extreme regenval tijdelijk een overschot aan water in de Drentse beken worden geabsorbeerd. In 2013 is de inrichting van het gebied voltooid.

Sindsdien is er een nieuwe moerassige natuur ontstaan. De Onlanden trekken diverse vogels aan en ook de otter heeft zich er gevestigd.