Politievakbonden willen snel verbod op wegversperringen »NPB

De politie-inzet die op Koningsdag nodig zal zijn om twee protestacties op de Amsterdamse snelwegen in goede banen te leiden, brengt de nationale veiligheid in gevaar. Namens de vier politievakbonden waarschuwt NPB-voorzitter Negen Kooiman hiervoor in De Telegraaf. Ze verwachten dan ook een “dapper besluit” van de lokale autoriteiten (minimale aanwezigheid van de politie), maar nog meer een snelle inperking van het recht om te demonstreren.

Koningsdag is al erg druk in de hoofdstad. Nu wil Extinction Rebellion (XR) ook de A10 blokkeren, terwijl pro-Palestijnse activisten elders in de stad een weg willen bezetten. “Dit kun je nooit als één stad alleen organiseren, dus heb je de deelname van het hele land nodig”, zegt Kooiman. “Inzet van de Koninklijke politie, lokale politieagenten, noodhulp, opsporing, ze worden allemaal uit hun functie ontheven en gevraagd om extra diensten te draaien.”

Politiekorps leeggemaakt
“Op een gegeven moment eindigen die uren gewoon en dan zijn de mensen er niet meer. De politie kan niet verder worden uitgehold”, waarschuwt de vakbondsleider. Plaatsvervangende agenten moeten uren inleveren die ze anders zouden besteden aan 112-meldingen, briefings, speurwerk of buurtpatrouilles. “Je kunt het dezelfde dag nog doen, maar dat gaat ten koste van andere diensten.”

Disruptieve demonstraties
Het terugtrekken van agenten uit andere eenheden zet de politiecapaciteit en daarmee ook de nationale veiligheid onder druk, zegt Kooiman. Hij vindt het ‘heel logisch’ dat de regering nu onderzoek doet naar de verontrustende demonstraties. Er zijn wellicht meer juridische mogelijkheden om bijvoorbeeld wegversperringen tegen te gaan.

“Wij vinden het lovenswaardig dat burgemeesters samen met de politie en het Openbaar Ministerie (OM) nadenken over de vraag of ze altijd en overal compromissen moeten sluiten”, zegt Kooiman. Hij citeert de burgemeester van Arnhem, Ahmed Marcouch, en de politie Oost-Holland. Ze legden een gebiedsverbod op aan Pegida-leider Edwin Wagensveld om het verbranden van de Koran te voorkomen.

Nationale veiligheid op het spel
“Verbranden zou zoveel politiecapaciteit kosten dat de nationale veiligheid in gevaar zou komen”, zegt Kooiman. ‘Het verbod op het gebied was in het voordeel van de nationale veiligheid. Een moedig besluit van de burgemeester, de politie en het Openbaar Ministerie. Ik zou graag moediger beslissingen willen nemen.’

Verheerlijkte sleepdienst
Bij wegversperringen zou dat besluit kunnen zijn dat burgemeester Femke Halsema veel minder politie inzet en zegt: laat de demonstranten daar maar zitten. “Wij zijn geen veredelde sleepdienst”, zegt Kooiman. Agenten zijn boos dat weggestuurde demonstranten vrijwel onmiddellijk werden vrijgelaten.

Maar is dat mogelijk? ‘Het lastige van XR is dat ze plekken kiezen die schadelijk zijn voor de veiligheid van andere burgers. Als politieagent kun je dus niet zeggen dat we niets doen. Wij verdedigen ook de bescherming van burgers.’

Definitie van het recht om te demonstreren
Kooiman hoopt dat lokale overheden goed zullen kijken naar alle beschikbare middelen. In de tussentijd hoopt hij vooral dat het kabinet voor momentum zorgt. ‘Het besluitvormingsproces over de afbakening van het demonstratierecht gaat voortdurend ten koste van politieagenten. Burgers zijn het slachtoffer van trage besluitvorming. Ze beseffen bijvoorbeeld dat een klacht niet wordt geaccepteerd of dat de politie minder aanwezig is in de buurt.’