De Russen verhinderen de stedenband tussen Groningen en Moermansk. ‘De waakvlam kon niet blijven branden’

“Dit besluit verrast ons”, zegt Marjo van Dijken, voorzitter van de Stichting Moermansk Stedenband Groningen. “We hebben de oorlog veroordeeld, maar we hoopten de band met de stad voor het voetlicht te brengen. We hebben een relatie met de bevolking van Moermansk en niet met het Russische regime.”

Op 26 maart viel er een brief van de Russische zusterorganisatie op de mat van Van Dijken. Het stelt vast dat de organisaties die de banden met de stad onderhouden feitelijk inactief zijn. De Russische president Joeri Jerofejev schrijft: “Door het gebrek aan activiteit bestaat het risico dat er financiering uit het buitenland wordt ontvangen.”

En het vervolgt: “Om schending van contractuele verplichtingen te voorkomen en mogelijke boetes en sancties te vermijden, is tijdige beëindiging een verstandig besluit.” Van Dijken staat sympathiek tegenover het Russische standpunt, maar betreurt de ontbinding van de verbinding tussen steden die 35 jaar heeft geduurd. “Wij herinneren ons waardevolle contacten en vriendschappen.”

Navalny’s begrafenis

De vrouw uit Groningen hoopte op het einde van de oorlog en een zorgvuldige wederopbouw van de relatie. “We wisten dat niet alle inwoners van Moermansk en Rusland deze oorlog steunen, en dat versterkte onze vastberadenheid. De lange rijen bij de begrafenis van Navalny twee jaar later bevestigden onze gevoelens. Deze dappere mensen verdienen onze steun.”

Van Dijken staat echter sympathiek tegenover het Russische besluit. “Het is conflicterend omdat het heel duidelijk de verschillen tussen de twee regeringen blootlegt. Die kloof hadden we graag willen dichten. Maar zonder zusterorganisatie heeft een verbinding tussen steden geen bestaansrecht.”

Om deze reden zullen de inwoners van Groningen volgend jaar ook officieel de stedenband afschaffen. Dit gaat gepaard met de publicatie van een boek over de uitwisselingen en ervaringen van de 35-jarige stadsvereniging. Aan het einde van het jaar zal er een laatste bijeenkomst plaatsvinden.

Van Dijken is trots op wat de verbinding tussen de steden heeft betekend. “Daar bespraken we gevoelige kwesties. Ik was bij een live televisie-uitzending om te praten over onze LHBTI-gemeenschap en hoe ons minderheidsbesluit is. Daar is over gepubliceerd.”

Het ‘Huis van Gelijkheid’ wordt opgericht

Vanuit Groningen beweert hij dat er in Moermansk een ‘huis van gelijkheid’ is ontstaan. Er werd een kinderdagverblijf opgericht voor gehandicapte kinderen. “Dat was uniek. Ze gingen naar Groningen om te kijken hoe ze dit konden aanpakken. Precies waar een stedelijke verbinding voor bedoeld is. Niet voor beheerdersreizen, maar voor een praktische kennisuitwisseling.”

Scholieren en studenten kwamen bijeen. “Ik denk ook aan professor Pieter Sauer van de Beatrix-kinderkliniek. Hij was de drijvende kracht achter een belangrijke uitwisseling.” Van Dijken zegt dat hij altijd bewondering heeft gehad voor de manier waarop Russen met cultuur omgaan. Het maakt deel uit van je bestaan. “Dat maakt mij jaloers.”

Burgemeester Koen Schuiling is op de hoogte gesteld van de situatie. Dinsdag werd ook de gemeenteraad geïnformeerd. De gemeente Groningen heeft de stedelijke verbinding financieel ondersteund. Vorig jaar werd ook de band van de stad met San Carlos in Nicaragua verbroken. De politieke situatie daar maakte het moeilijk om activiteiten te organiseren en contacten te onderhouden.