Slotakkoord Groningen: gasputten gevuld met 500 meter cement | RTL Nieuws

De gasputten moeten gesloten zijn. En dat is een behoorlijk ingewikkelde (en gevaarlijke) klus. In dit verhaal leggen wij uit hoe het werkt.

Allereerst: om hoeveel putten gaat het?

Dit zijn in totaal 337 putten. Deze zijn verspreid over 24 NAM-winningslocaties. Dit is de Nederlandse Oliemaatschappij, eigendom van olie- en gasreuzen Shell en ExxonMobil. De NAM pompt sinds mei 1959 gas uit het Groningenveld.

Een deel van de locaties is al gesloten, maar acht locaties waren nog in de aanbieding steunpositie Bij een zeer koude winter konden deze weer worden gebruikt om benzine te pompen.

Om het vertrouwen van de Groningers te herwinnen, besloot het aftredende kabinet de gaskraan definitief dicht te draaien. De Senaat stemde hier eerder deze week mee in. En koning Willem-Alexander ondertekende woensdag de wet die dit regelt.

Tot zover de theorie op papier. Wat nu?

NAM kan doorgaan met het ontmantelen en reinigen van gaswinningsinstallaties. Dit is een klus die grofweg in vier fasen kan worden verdeeld.

Allereerst worden de installaties losgekoppeld van het algemene systeem waar het gas doorheen wordt getransporteerd. Voordat dit veilig kan gebeuren, moet eerst al het gas in de leidingen en voorziening worden afgebrand.

Vervolgens worden de installaties gedemonteerd en afgevoerd, waarna alleen de gasput zichtbaar blijft. Eerst wordt het gespoeld. Bovendien wordt er ter afsluiting een metalen plug op de bodem van de put geplaatst. Die plug ligt op de grens van het gasveld en een laag zout die er al bovenop ligt als natuurlijke barrière. Dit is op een diepte van ongeveer 2500 meter.

Dan begint het echte werk: het vullen van de put. Dit gebeurt met cement. In eerste instantie een laag van 50 meter. “De zoutlaag, die al miljoenen jaren bestaat, vormt op zichzelf al een voldoende barrière”, zegt een woordvoerder van de Staatstoezicht op de Mijnen (SodM).

Het laagje zout werkt als een soort pizzadeeg en sluit vanzelf het gat af, legt hij uit. Na het storten van het cement is er een periode van drie maanden om te controleren of alles daadwerkelijk goed is afgedicht en er geen gas kan ontsnappen.

Op de eerste laag van 50 meter wordt vervolgens nog eens 400 meter cement gestort. Om zeker te zijn. De rest van de put bewaart het zoute water dat er al was.

Tenslotte wordt er op een diepte van ongeveer 60 meter een metalen plug ingebracht. Met nog een laag cement erop. Tot ongeveer drie meter onder het maaiveld.

De bovenste drie meter van de put, een staalconstructie omringd door beton, zijn gefreesd. Dit gat wordt vervolgens opgevuld zodat de koeien kunnen grazen of de aardappelen weer kunnen aangroeien.

Hoe ver is deze operatie gevorderd?

Van de 337 putten in het Groningenveld waren er op 1 januari 54 gevuld met cement, aldus SodM. Nog eens 143 zijn al afgesloten met een plug. Bij de overige 140 putten is alleen de klep gesloten. Daarnaast zijn er 28 putten die nog niet gevuld zijn. “Om de evolutie van de ondergrondse druk te monitoren”, aldus de woordvoerder.

De supervisor houdt de werkzaamheden nauwlettend in de gaten. Dat is ook nodig. Het gas bevat kwik en dit zal bij sloop van de installaties verwijderd moeten worden. Soms ging dat mis, omdat snelheid van werken belangrijker was dan veiligheid, concludeerde de toezichthouder.

“Kwik is een uiterst giftige stof die niet ingeademd of geïnfecteerd mag worden”, legt de woordvoerder van SodM uit. “Als er iets gebeurt, moet je het niet te snel willen opruimen.” Hij benadrukt dat er geen gevaar was voor omwonenden.

Wat merken de Groningers?

Het afsluiten van de gaswinning vergt extra werkzaamheden op de locaties. En dus ook extra verkeer. En behoorlijk wat geluidsoverlast, bijvoorbeeld bij het graven van de drie meter diepe put direct onder het maaiveld. En bij het verbranden van gas zie je een extra grote vlam.

Is het gevaar van aardbevingen al geweken?

Nee. Het stoppen van de gaswinning is een “cruciale stap” op weg naar meer veiligheid. “Dit maakt Groningen echter nog steeds niet veilig”, aldus de toezichthouder. Nog eens 13.000 huizen moeten nog versterkt worden. Dat is echt nodig, want aardbevingen en bodemdaling zullen nog lang aanhouden, waarschuwt de SodM.