COA dreigt uitspraak rechter niet te kunnen nakomen, er zitten nog ruim 2.000 asielzoekers in Ter Apel

Vorige maand heeft de rechtbank in Groningen het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) gelast de overeenkomst met de gemeente Westerwolde na te komen. In het stelselmatig verzadigde aanmeldcentrum Ter Apel is ruimte voor maximaal tweeduizend personen.

De opvangorganisatie kreeg vier weken de tijd om de bezettingsgraad naar dit niveau terug te brengen. Maar dat lukte de afgelopen weken nauwelijks. De bezettingsgraad schommelde rond de 2.200 personen, aldus een COA-woordvoerder. ‘We doen er alles aan, maar de vraag is of het gaat lukken. En ook al halen we het dinsdag, de vraag is hoe de situatie woensdag zal zijn.”

In werkelijkheid is de situatie de afgelopen maanden niet veranderd, aldus de woordvoerder. ‘Pas nu is er een vonnis. Wij verliezen de hoop niet. Maar we kunnen geen enkele garantie geven. Het is en blijft een groot raadsel.’

Het COA beschikt over een klein aantal locaties waar nog ruimte beschikbaar is, die niet gebruikt kan worden omdat de overeenkomst met de betreffende gemeenten dit niet toestaat. ‘Wij zijn in overleg met de betrokken gemeenten om tijdelijk meer mensen te plaatsen dan in de bestuursovereenkomst is afgesproken. Hierdoor kan de bezettingsgraad in Ter Apel afnemen. “Het is een tijdelijke oplossing die ons de tijd geeft om verder te zoeken naar nieuwe opvanglocaties en bestaande noodopvanglocaties uit te breiden.”

Direct na de uitspraak maakte president Milo Schoenmaker bekend dat het COA er alles aan zou doen om de afspraak na te komen. Toen de organisatie twee weken later bekendmaakte niet in beroep te gaan, rezen er nog meer vragen.

‘Het ligt niet in onze handen’

Nu de deadline nadert lijkt het zeer onwaarschijnlijk dat dit gaat lukken, al wil het COA dat nog niet zomaar accepteren. ‘Er kan ineens een gemeente zijn die op een paar honderd plekken komt. Maar dat hebben wij niet in de hand.’

De hoop is dat gehoor wordt gegeven aan de oproep die de vertrekkende staatssecretaris Eric van der Burg vorige week deed aan acht provincies die achterlopen in hun aandeel in de asielopvang. Er wordt ook met klem op aangedrongen de bestaande noodopvangplaatsen niet verder te sluiten dan gepland.

Maar Van der Burg zelf temperde vrijdag na het kabinetsberaad de verwachtingen. Hij zegt ‘geen hoop’ te hebben op het doel om het aantal asielzoekers in Ter Apel onder de tweeduizend te krijgen en te houden. Volgens de minister heeft zijn oproep nog steeds niets opgeleverd. “Geen enkele gemeente heeft zich gemeld.” Hij vreest dat hij voor 1 april nog 5.500 plaatsen over heeft. De verwachting is dat de distributiewet pas volgend jaar in werking zal treden.

Maximale dwangsom 1,5 miljoen euro

Als het COA de straf niet naleeft, volgt een boete van 15.000 euro per dag, met een maximum van 1,5 miljoen euro. Dat scenario is nu werkelijkheid. “Wij gaan niet toestaan ​​dat mensen voor de deur blijven staan”, aldus de COA-woordvoerder. Om de maximale straf te bereiken moet het COA de uitspraak van de rechter 100 dagen niet naleven.

De gemeente Westerwolde wacht de ontwikkelingen af, aldus een woordvoerder. ‘Maar de vooruitzichten van de afgelopen weken zijn niet erg hoopvol. Er is eigenlijk niets veranderd. Maar er is een duidelijke wettelijke uitspraak. Wij kunnen het COA-probleem niet oplossen.’

Ondertussen blijft het vervelend dat er weinig terecht komt van de bijzondere locatie voor de kleine groep vervelende oorzaken in Ter Apel. In dat onderkomen zitten nog maar dertig mensen, terwijl de capaciteit zou toenemen naar honderd. ‘We hebben ook een toezegging gekregen van de staatssecretaris. En er komt niets van terecht.