Zijn bonobo’s agressiever dan chimpansees? ‘Er is niet genoeg bewijs om’

Je hebt waarschijnlijk de krantenkoppen gezien: ‘bonobo’s lijken agressiever dan chimpansees’. Is dat correct?

Bonobo’s en chimpansees zijn de primaten die het nauwst verwant zijn aan de mens. Het menselijk gedrag lijkt sterk op dat van beide soorten. Onze empathie en kalmte we zouden delen met bonobo’s, terwijl agressie en oorlogen voorkomen bij chimpansees.

Tenminste, dat werd altijd gezegd. Onderzoekers van onder meer Harvard University en het Jane Goodall Institute onderzochten het gedrag van mannelijke bonobo’s en chimpansees. Hieruit bleek dat de bonobo’s eigenlijk de agressieve waren. Kunnen we nu zeggen dat bonobo’s net zo opvliegend en gevaarlijk zijn als chimpansees? Deskundigen hebben daar nog steeds enige twijfels over.

Lees ook:

Focal gaat door

De onderzoekers bestudeerden het gedrag van drie groepen bonobo’s in Congo en twee groepen chimpansees in reservaten in Tanzania. Acht maanden lang volgden ze de mannetjes elke dag met ‘focal monitoring’: ze maakten systematisch aantekeningen van al het agressieve gedrag binnen de groepen apen.

De resultaten gaven aan dat bonobo’s veel vaker boos werden dan chimpansees. Daarnaast kwamen ze ook meer fysiek in contact met andere groepsleden.

Alleen mannelijke apen

Liesbeth Sterck, hoogleraar gedrag en cognitie van dieren aan de Universiteit Utrecht, is erg enthousiast over het onderzoek. “Ze onderzochten op verschillende plekken in Congo wilde bonobo’s. Een uiterst nuttig onderzoek dat goed is uitgevoerd.”

De hoogleraar heeft een kanttekening: “Het onderzoek richt zich alleen op het gedrag van mannen.” Het is niet bekend waarom vrouwen niet in het onderzoek zijn opgenomen. Volgens Sterck kan dit komen doordat vrouwelijke chimpansees niet zijn gevolgd. “Het is veel moeilijker om ze te vinden, te volgen en te bestuderen.”

Bonobo’s zijn niet altijd aardig, maar…

Is het nodig om het imago van de bonobo’s volledig te veranderen? Mariska Kret, cognitief psycholoog aan de Universiteit Leiden, vindt het belangrijk om te beseffen dat bonobo’s niet altijd geliefden zijn. Toch heeft ze haar bedenkingen.

“Ten eerste was een van de groepen bonobo’s relatief klein en bestond uit slechts zes individuen. Chimpansees daarentegen leefden met tussen de 11 en 38 apen. Ik kan niet zeggen of een kleine groep een niet-representatieve situatie is. Maar waarschijnlijk ontstaan ​​er sneller irritaties en dus ook agressiever gedrag.”

De cognitief psycholoog vervolgt: “Er is alleen onderzoek gedaan naar interacties tussen apen uit dezelfde groep. Maar er komt veel meer agressie voor tussen individuen uit verschillende groepen. “Dat is wat we zo vaak zien bij chimpansees: ze zijn van plan andere groepen met geweld aan te vallen en zelfs de dood tot gevolg te hebben.” Bonobo’s hebben dit soort dodelijke agressie nog nooit getoond.

Wat ook opvalt aan de resultaten is dat de meeste agressieve incidenten onder de bonobo’s afkomstig waren van één enkele man. “Hoewel bonobo’s vaker agressie vertoonden, lijkt een enkele man het totaalbeeld te beïnvloeden.”

Evolutie van gedrag en emotie.

Kret vindt het, net als Sterck, verrassend dat alleen mannen zijn onderzocht en dat vrouwelijk gedrag volledig wordt genegeerd.

De wetenschappers schreven in een vaktijdschrift over het gedrag van mensapen. Huidige biologie. Ze beschreven duidelijk dat het alleen om mannen ging. Verschillende media laten echter zien dat de resultaten op beide geslachten van toepassing zijn. Maar dat is niet bewezen.

“Hoewel de onderzoeksopzet zeer goed doordacht is, kunnen we niet zomaar concluderen dat alle bonobo’s agressief zijn.” Maar deze studie is reden voor meer onderzoek. “En dat doen we graag”, zegt Kret. “Deze apen zijn uitermate interessant voor het analyseren van de evolutie van ons eigen gedrag. Voer oorlog en moord, maar ook liefde en empathie; Dit komt allemaal even vaak voor bij niet-menselijke primaten.”

Bronnen: Huidige biologie, EurekAlert!

Afbeelding: Maud Mouginot, Universiteit van Boston