De sociale zekerheid in 2022 op het hoogste niveau ooit gemeten

Het inkomen nam toe en de armoede nam af

De afgelopen decennia is het gemiddelde inkomen gestegen en de armoede afgenomen. Dat zei Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom bij het CBS, donderdag 7 maart tijdens een bijeenkomst van gebruikers van zogenaamde microdata. Eén van hen, onderzoeker Olaf Simonse van de Universiteit Leiden, sprak over ongebruikte sociale voorzieningen en subsidies en het daaropvolgende onderzoek op basis van CBS-microdata.

armoedegrens

Was vroeger alles beter? Wie de media en het publieke debat volgt, zou wel eens tot de conclusie kunnen komen dat steeds meer Nederlanders het zich niet meer kunnen veroorloven om voedsel te kopen, maar CBS-gegevens laten het tegendeel zien. “Laten we kijken naar het aantal mensen dat onder de armoedegrens leeft”, zegt Van Mulligen. ‘Begin jaren tachtig waren dat er bijna 3 miljoen op de 14 miljoen inwoners, in 2022 zullen dat er nog bijna 640.000 op de ruim 17 miljoen inwoners zijn. Daarbij moet worden aangetekend dat dit zonder de energietoeslag iets hoger zou zijn geweest dan 640.000.’

Ruim de helft rijker

Ook de stijging van het gemiddeld besteedbaar inkomen illustreert dat de sociale zekerheid de afgelopen decennia is gegroeid. De gemiddelde Nederlander is in dertig jaar ruim de helft rijk geworden. Van Mulligen: ‘Beschikbaar inkomen is het geld dat kan worden uitgegeven na het betalen van onder meer belastingen en verzekeringspremies. In 1992 was dat 21.000 euro per hoofd van de bevolking en in 2022 – met inflatiecorrectie – iets minder dan 35.000 euro. Het gaat om middeninkomens, maar ook mensen met lagere inkomens hebben flinke vooruitgang geboekt.’

Kwaliteit van het leven

De gemiddelde Nederlander is niet alleen economisch beter af, maar ook zijn levenskwaliteit is verbeterd, zegt Van Mulligen. Het wijst op de brede welvaartsontwikkelingen die het CBS volgt. ‘Zo zijn de gemiddelde levensverwachting en het gemiddelde opleidingsniveau gestegen sinds de jaren tachtig. Het opleidingsniveau is zeker een sterke indicator van de welvaart. Hoe hoger het gemiddelde opleidingsniveau van mensen, hoe groter het onderlinge vertrouwen. Het vertrouwen in andere mensen in Nederland behoort tot de hoogste ter wereld.’

Zorgen en uitdagingen

Natuurlijk heeft elke samenleving en elk tijdperk zijn eigen zorgen en uitdagingen. Van Mulligen weet dit: veel mensen zien klimaatverandering tegenwoordig als een bedreiging voor onze welvaart. ‘Toch durf ik te zeggen dat Nederland op vrijwel alle vlakken een prettiger land is om te wonen dan dertig, veertig jaar geleden. Ik zou mensen die denken dat het nu slecht is, graag willen vertellen dat het beter gaat dan ze denken.’