Maastrichtse wetenschappers creëren eerste synthetische menselijke tweelingembryo

Onderzoekers zijn erin geslaagd een embryonale structuur van menselijke eeneiige tweelingen te ontwikkelen, uitsluitend uit stamcellen. Dankzij deze cultuur zien wetenschappers van het MERLN Biomedisch Instituut van de Universiteit Maastricht en het Maastricht Universitair Medisch Centrum voor het eerst hoe een tweeling ontstaat.

Door de versnelde uitbreiding van de blastocyste – een soort zakje met daarin stamcellen waaruit nieuw leven ontstaat – het embryo splitst zich in tweeën. Deze mijlpaal is het resultaat van een technologisch platform dat al enkele jaren steeds diepere biologische geheimen ontrafelt, waardoor de gecontroleerde groei van cellen, weefsels, organen en embryo’s mogelijk wordt.

Het doel is om met dit onderzoek verbeterde (bio)medische zorg op grote schaal toegankelijk en betaalbaar te maken. Het onderzoek richt zich nu in eerste instantie op gezonde implantatie en ontwikkeling van embryo’s. Synthetische embryo’s maken het mogelijk om de eerste cruciale microprocessen te bestuderen die tot dan toe verborgen bleven in de baarmoeder.

Veelbelovende tranen bij het UMC+ in Maastricht

In 2023 publiceerde traangasdokter Marlies Gijs een wereldprimeur: zij ontdekte in traanvocht stoffen van de ziekte van Alzheimer en de ongeneeslijke hersenziekte Huntington.

medische toepassingen

Het synthetische embryo uit stamcellen lijkt realistisch genoeg om bruikbare en effectieve kennis over biologische embryo’s te vergroten. Huidig ​​onderzoek richt zich op praktische toepassingen: het vergroot de kennis over miskramen en onvruchtbaarheid en kan helpen bij het succesvol vervullen van de kinderwens of het verbeteren van anticonceptie. Driekwart van de tweelingen deelt tijdens de zwangerschap dezelfde placenta. Tot nu toe was het niet duidelijk hoe dit natuurverschijnsel ontstond, maar deze ontdekking werpt er licht op.

Bovendien gaan tweelingzwangerschappen vaak gepaard met complicaties die optreden tijdens de vroege implantatie. Het is nu mogelijk om ze te identificeren en mogelijk te voorkomen of te behandelen. Bovendien zal de technologie zich richten op het ontstaan, de diagnose, de behandeling en de preventie van talrijke (vroege) ziekten bij de mens.

MERLN-oprichter prof.dr. Clemens van Blitterswijk: “We simuleren steeds meer biologische processen door middel van robotisering en machine learning en met de high-throughput methode vergroten we de kans dat we in dit geval een zeldzame tweelingembryo creëren. Maar met ‘gevonden formules’ kunnen we ook weefselspecifieke stamcellen, weefsels en orgaandelen maken om patiënten te genezen. “Het idee is dat dit in de toekomst mogelijk zal zijn op een schaal die grote aantallen mensen helpt en de kosten laag houdt.”