In Groningen vertrouwen kinderen hun eigen leraar niet eens meer, zeggen onderzoekers

Kinderen en jongeren die getroffen zijn door de aardbevingen in Groningen hebben daardoor minder vertrouwen in autoriteiten, waaronder leraren.

Dit is een van de conclusies die onderzoekers van de Hanzehogeschool trekken na interviews met zo’n dertig professionals die met deze kinderen te maken hebben. Dit zijn onder meer leraren, jeugdwerkers en zogenaamde aardbevingstrainers.

Het onderzoek Herstel en versterk de jeugd van Groningen, nu! wordt donderdag gepresenteerd en uitgevoerd door de Hanzehogeschool in opdracht van het Mijnschade Instituut Groningen (IMG). Dit instituut is verantwoordelijk voor het betalen van morele compensatie aan kinderen die benadeeld zijn door de aardbevingen in Groningen. Het instituut concludeerde eerder dat schadevergoeding alleen niet voldoende is om de geleden schade te herstellen. Daarom heeft de Hanzehogeschool onderzocht wat er nodig is om het lijden van kinderen en jongeren te verzachten en hun welzijn en vooruitzichten te verbeteren.

Gebrek aan vertrouwen

Onderzoeker Susan Ketner van de Hanzehogeschool is ‘geschokt’ door het gebrek aan vertrouwen in alle gezagsdragers. “Kinderen en jongeren in het aardbevingsgebied hebben niet alleen minder vertrouwen in de autoriteiten en de overheid, maar ook in iedereen met gezag.”

Problemen veroorzaakt door aardbevingen hebben een negatieve impact op het leven van jongeren, zo blijkt uit onderzoek. Kinderen en jongeren hebben er mentaal last van, thuis, op school, in de buurt en in hun sociale leven. Ze lijden bijvoorbeeld onder de impact die het versterken van hun huis of het verkrijgen van compensatie heeft op hun ouders of andere belangrijke mensen om hen heen. Daarom lijden kinderen en jongeren in het aardbevingsgebied onder stress, gevoelens van onveiligheid en ontworteling, genieten ze minder van het leven en maken ze zich meer zorgen over de toekomst.

De langetermijneffecten zijn nog niet bekend, maar na gesprekken met dertig professionals verwachten onderzoekers dat kinderen en jongeren lagere schoolprestaties zullen hebben, een slechtere geestelijke gezondheid, zich meer ontworteld zullen voelen en vaker de regio zullen verlaten.

Lees ook
Op 1 mei zou de gaswinning in Groningen na zestig jaar kunnen eindigen

Weerstand

De mate waarin kinderen problemen ervaren hangt af van de omstandigheden, hun veerkracht en de omgeving waarin ze opgroeien. Kinderen die thuis al problemen hebben, zoals armoede, hebben een grotere kans op problemen als gevolg van aardbevingen. Volgens onderzoekers bestaat er niet één oplossing voor alle kinderen. Het herstellen van de stabiliteit is het allerbelangrijkste, zegt onderzoeker Ria Reis. “Zowel thuis als op school.”

Kinderen in het aardbevingsgebied komen overal volwassenen tegen die bezig zijn met het herstellen van schade en het renoveren van hun huizen. Niet alleen zijn ouders, maar ook andere familieleden en leraren. Hierdoor zijn ze minder beschikbaar voor hen. Als ze meer zekerheid hebben over de oplossing voor schade en versterking, zullen hun stress en angst afnemen, waardoor ze fysiek en emotioneel beter beschikbaar zullen zijn voor kinderen, hopen de onderzoekers.

Bovendien moet er een ‘masterplan’ komen om het welzijn van jongeren in de hele regio te verbeteren. Dit moet voor alle gemeenten hetzelfde zijn en scholen en zorginstellingen moeten hierin samenwerken. Volgens onderzoekers zijn er al veel goede initiatieven om kinderen en jongeren te helpen, maar ontbreekt het aan overzicht en helder begrip.

Een vergoeding

Het IMG schat dat ongeveer 90.000 kinderen en jongeren in het aardbevingsgebied recht hebben op een morele compensatie, die afhankelijk van de omvang van het lijden 1.500, 3.000 of 5.000 euro bedraagt. Het instituut heeft sinds de start van de regeling in oktober bijna 15.000 aanvragen ontvangen, waarvan er 11.000 zijn uitbetaald.

“Het is ongebruikelijk dat wij deze onderzoeksopdracht uitvoeren”, zegt Els van Schie, lid van de raad van bestuur van IMG. “Maar we zien dat compensatie het herstel maar een klein beetje helpt. Bovendien hebben niet alle kinderen hier recht op. Er is meer nodig. Wij vinden dat er niet veel aandacht is voor jongeren en kinderen.”

Ook het instituut zelf kan een bijdrage leveren aan het lijden van jongeren, erkent Van Schie. “De thuiscompensatieprocedure kan een bron van stress zijn voor ouders en dus ook voor kinderen. Wij willen dit vermijden en kunnen dit doen door ons werk goed te doen. Dat is een opgave voor ons.”

Delen





E-mail de redacteur