close
close
Leiden

‘Nu maak ik eindelijk de stal schoon’

Posted on by george

Misstanden tijdens dooprituelen in het Belgische leger leiden tot de demobilisatie van een heel peloton. “De richtlijnen over ‘integratieactiviteiten’ zijn een goed begin, maar de incidenten laten zien dat er meer nodig is.”

Na een intern onderzoek naar “onmenselijke” en “vernederende” gebeurtenissen die plaatsvonden tijdens dooprituelen, ontmantelde het Ministerie van Defensie een peloton van het 4e geniebataljon in Amay, Luik. Er zou sprake zijn van vernedering, misbruik, chantage en bedreigingen. Om hoeveel mensen het gaat, is nog niet duidelijk. Dat hebben de minister van Defensie, Ludivine Dedonder (PS), en het hoofd Defensie, Michel Hofman, bekendgemaakt. Daarnaast loopt er binnen dezelfde eenheid een onderzoek naar illegaal bezit van wapens en drugs.

Het misbruik zou al jaren bestaan ​​en de slachtoffers moesten zwijgen. Nu de tragische dood van studente Sanda Dia nog vers in het geheugen ligt, vragen steeds meer mensen zich af waarom. dergelijke initiatierituelen blijven bestaan.

Traumapsycholoog en majoor (buiten dienst) Erik de Soir specialiseerde zich in wangedrag en regelovertredingen bij Defensie. Volgens hem bestaan ​​inwijdingen en ontgroeningen al sinds mensenheugenis. Aboriginals sturen hun zonen bijvoorbeeld zes maanden de wildernis in en keren dan ‘als mannen’ terug. “Deze rituelen zijn door de eeuwen heen overgenomen door allerlei soorten organisaties waarvan het lidmaatschap beperkt is tot de buitenwereld”, zegt De Soir. ‘Hedendaagse initiatierituelen kunnen een functie en doel hebben, maar ze stellen ook een norm die tot verwarring en wangedrag kan leiden. Niet alleen bij het leger, maar ook bij andere organisaties, zoals studentenclubs of motorbendes.’

Heeft u tijdens uw carrière bij Defensie persoonlijk doopactiviteiten gezien of meegemaakt?

Erik de Soir: De Koninklijke Militaire School (KMS) is een elitaire instelling met een lange ontgroeningstraditie. Toen ik in 1983 lid werd, nam ik deel aan wat toen ‘de infectie’ werd genoemd. Als officierskandidaat was je een ‘puant’, een soort stinkdier dat besmet moest worden. De bijlen werden ‘geïnfecteerd’ genoemd. We moesten de tweedejaarsstudenten aanspreken met ‘cher ancien’. Maar die moeilijke periode had ook een aantal positieve kanten. Soms was het gezellig en zorgde het voor een sterk groepsgevoel.

Aan de andere kant vonden jaarlijks de nodige excessen plaats. Het was niet ongebruikelijk dat de ziekenboeg vol was of dat mensen naar het ziekenhuis werden gebracht. De traditie kreeg sterke steun, onder meer van management en onderwijzend personeel. Iedereen heeft wel eens ‘de infectie’ meegemaakt en sommigen herinnerden zich het zelfs met nostalgie.

Wat was daar destijds de reactie op?

De avond: Deze ontgroening was sterk ingeburgerd. Soms gebeurden er dingen die we ons herinnerden Ik kan mij niet meer voorstellen in de huidige tijdgeest, bijvoorbeeld als het gaat om vrouwelijke ambtenarenkandidaten.
Meer dan twintig jaar geleden kwam ik in de ondergrondse parkeergarages van KMS omstandigheden tegen die mij niet acceptabel leken. Vervolgens heb ik een e-mail gestuurd naar de KMS-commandant met alle stafleden in cc. Ik kreeg veel steun van het onderwijzend personeel.

Een dag later belandde mijn e-mail in het kantoor van de toenmalige minister van Defensie, André Flahaut (PS). Als hoogleraar sociale en crisispsychologie mocht ik een voorstel doen voor passende maatregelen. Ik wilde niet alleen de grensoverschrijdende kwestie ter sprake brengen, maar ook duidelijk maken dat zoiets als dit de kiem kan leggen voor wangedrag bij buitenlandse operaties. Sociale normalisatie en conformisme kunnen leiden tot het creëren van een ‘vijandelijk imago’.

Beetje bij beetje besefte hij dat er iets moest veranderen. Maar het is beter om zoiets goed te beheren dan het af te schaffen. Anders organiseren studenten het buiten KMS. ‘Infectie’ werd ‘integratieperiode’. Sommige praktijken bleven bestaan. Maar de afgelopen decennia zijn er veel dingen ten goede veranderd op het gebied van dooprituelen, zoals sponsoring.

Was u verrast door het Amay-schandaal?

De avond: Ik was zeer verrast door de omvang van het schandaal, vooral omdat er officieren en onderofficieren bij betrokken waren. Dat maakt het bijzonder ernstig. Managementtrainingen besteden veel aandacht aan leiderschap en kernwaarden. Dit moet dus duidelijk voor hen zijn. Ook onbegrijpelijk zijn het gebrek aan interne controle, de zwijgcultuur en de ‘we wisten het niet’-reacties. Het suggereert dat er geen plaats was voor klokkenluiders.

Wat vindt u van de reactie van de legerleiders?

De avond: Ik vind het bewonderenswaardig dat ze het zelf naar buiten hebben gebracht. Als de media in het verleden berichtten over het wangedrag van soldaten, was het antwoord altijd ‘geen commentaar’. De open communicatiestijl van de legerleiding. Het is veel geloofwaardiger. Het maakt ook meteen duidelijk dat alles grondig onderzocht zal worden en zwaar bestraft zal worden.

De Belgische defensie heeft richtlijnen voor ‘integratieactiviteiten’. Zijn ze streng genoeg?

De avond: Het is een goed begin, maar er is meer nodig. Een soort eed waarbij elke soldaat expliciet instemt met het naleven van bepaalde fundamentele waarden lijkt mij een goed idee. Ik raad ten zeerste aan om de schuur voor eens en voor altijd op te ruimen.

Veel militaire collega’s zijn boos dat Defensie na zoveel moeite opnieuw negatieve media-aandacht krijgt. Sommigen benadrukken dat de verwarring van regels slechts het gedrag is van ‘een paar rotte appels’. Maar ik ben bang dat dat niet klopt: het is een breder probleem binnen Defensie. Net als racisme of ongepast gedrag jegens vrouwen verdient ook de verwarring van normen bij ontgroening een grondig onderzoek. Hoeveel mensen hebben dit al meegemaakt? Alleen als er resultaten worden geboekt en Defensie naar zichzelf kan kijken, kan zij werken aan een beleid van doorgedreven preventie en nultolerantie.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *