Aziatische Nederlanders lijden evenveel onder discriminatie als andere minderheden

‘Sambal bij’, ‘treinkaper’ of ‘corona’ zijn woorden die Nederlanders van Aziatische afkomst vaak gebruiken. Dit blijkt uit een onderzoek naar discriminatie onder die groep. Het is de eerste keer dat er een uitgebreid onderzoek naar deze kwestie wordt uitgevoerd.

Ruim een ​​derde van de ruim 2.500 ondervraagde Nederlanders heeft het afgelopen jaar te maken gehad met discriminatie. Onder mensen van Chinese afkomst komt dit vaker voor, namelijk de helft. De oproep wordt veel genoemd. Meestal zijn het (groepen) mannen die het doen en meestal zijn vrouwen daar het slachtoffer van.

“Ze worden uitgescholden met ‘Ching Chang Chong’ of ‘hey loempia’. Vaak omdat ze als Chinees worden herkend, terwijl dat niet zo is”, zegt medeonderzoeker Iris Andriessen in het NPO NOS Radio 1 Tijdschrift.

Uit onderzoek blijkt dat mensen uit (Zuid)Oost-Aziatische origines kampen met dezelfde discriminatie als mensen van Marokkaanse, Turkse, Surinaamse of Antilliaanse afkomst.

Discriminatie beperkt zich niet tot beledigende woorden. Sommigen zijn ook in het nadeel, bijvoorbeeld als het gaat om het vinden van een baan of een woning. Ervaringen zorgen ervoor dat mensen psychische problemen ervaren. Ook voelen zij zich minder betrokken bij de samenleving.

Resultaten die volgens minister Karien van Gennip van Sociale Zaken Nederlanders met Aziatische roots ‘helaas niet verrassen’. “Nu kan iedereen zien op welke schaal deze discriminatie plaatsvindt. Het zorgt voor erkenning, maar het geeft ons vooral een taak als samenleving.”

Het onderzoek is onder meer uitgevoerd door de Universiteit van Amsterdam en de Fontys Pedagogische Universiteit Tilburg, in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Volgens respondenten is de discriminatie sinds de coronacrisis toegenomen. Het is onduidelijk of de discriminatie sindsdien daadwerkelijk is toegenomen. Het kan ook zijn dat het bewustzijn van discriminatie of de bereidheid om het te benoemen is toegenomen, aldus de onderzoekers.

In de tijd van het coronavirus werden mensen met Aziatische roots vaak bekritiseerd vanwege hun uiterlijk, bespuugd en geschopt. Ook de antidiscriminatiemeldpunten ontvingen in die periode twee keer zoveel klachten. De reden was de Chinese oorsprong van de pandemie.

Er wordt regelmatig onderzoek gedaan naar de ervaringen van andere groepen in Nederland. Mensen met Aziatische roots werden doorgaans buiten beschouwing gelaten. “Dit komt door het stereotype dat ze vaak als een ‘modelminderheid’ worden beschouwd; ze veroorzaken weinig problemen en zouden weinig ervaren”, legt Andriessen uit. “Dit onderzoek heeft dat op zijn kop gezet.”

‘Positieve’ stereotypen leiden ook tot discriminatie, bijvoorbeeld in de klas. “Het idee dat Chinezen altijd goed zijn in wiskunde. Als je dat niet bent, moet je het uitleggen. En als je goed bent in wiskunde, worden je eigen verdiensten gebagatelliseerd”, zegt Andriessen.

Discriminatie bestaat al heel lang. In het onderzoek staat een citaat van een ambtenaar uit 1929 over “de onwettige kinderen van zigeuner-, oosterse en Chinese bloed”, verwijzend naar immigranten in Nederland.

Die zanger Gordon als jurylid. Nederlands heeft talenBijna honderd jaar later, in 2013, “welk nummer zing je? Het nummer 39 met rijst?” zei tegen een kandidaat van Chinese afkomst, roept bij onderzoekers de vraag op of discriminerende ideeën ooit in Nederland zijn verdwenen.

Het Kennisplatform Inclusive Society gaat bijeenkomsten in de gemeenten organiseren om ‘het bewustzijn onder de lokale bevolking te vergroten’. Daarnaast zal de Nationaal Coördinator Racisme en Discriminatie analyseren hoe de resultaten “kunnen leiden tot een versterking” van het volgende Nationale Programma tegen Discriminatie en Racisme.