Nederland draagt ​​bij aan het verduurzamen van de Marokkaanse tuinbouw

Onderzoekers aangesloten bij de alliantie Leiden-Delft-Erasmus, drie Marokkaanse kennisinstellingen, land- en tuinbouwbedrijven en overheden van beide landen gaan samenwerken om de Marokkaanse tuinbouwsector te verduurzamen. Een bezoek aan Rabat en een Marokkaanse missie in Nederland versterken de samenwerking.

Op 27 februari 2024 bezoekt Annetje Ottow (voorzitter Universiteit Leiden en de alliantie Leiden-Delft-Erasmus) het Nederlands Instituut voor Marokko (NIMAR) in Rabat, een instituut van de Universiteit Leiden. Onderdeel van dit bezoek is een ronde tafel met vertegenwoordigers van het Erasmus Centre for Sustainability van Leiden-Delft, drie Marokkaanse kennisinstellingen (IAV Hassan II en IBN Tofail en INRA), de Nederlandse ambassade in Rabat en een vertegenwoordiging van het Marokkaanse tuinbouwcluster .

De ronde tafel vloeit voort uit de intentieverklaring die in november 2023 in aanwezigheid van de Marokkaanse minister van Landbouw, dr. Mohamed Sadiki, werd ondertekend tussen IAV Hassan II en het Erasmus Centre for Sustainability in Leiden-Delft. Het doel van deze samenwerking is het ontwikkelen van een impactgroep met Nederlandse en Marokkaanse kennisinstellingen, bedrijven en overheden, het opbouwen van een wetenschappelijke agenda en het opzetten van educatieve activiteiten voor een duurzame Marokkaanse landbouw.

Kansen en co-creatie voor een duurzame tuinbouw
Met een groeiende wereldbevolking is een belangrijke vraag hoe voldoende gezond voedsel kan worden geproduceerd zonder het milieu te schaden. Een deel van de oplossing is het duurzaam en technologisch telen in kassen, bijvoorbeeld in Noord-Afrika. Marokko groeit al flink voor de Europese markt. Gezamenlijk onderzoek schept kansen voor Marokko om de eigen positie te verduurzamen en biedt mogelijk ook ruimte voor Nederlandse en andere Europese ondernemers die mogelijkheden zoeken om over de grens duurzamer in kassen te produceren of mogelijk te maken met hun producten. Met gratis warmte uit zonlicht is duurzame energie breed beschikbaar. De uitdagingen hebben vooral betrekking op waterschaarste, verzilting en veerkrachtige gewassen.

Marokkaans-Nederlandse samenwerking
In 2023 hebben de Nederlandse en Marokkaanse regering nauwere samenwerkingsovereenkomsten (MOU’s) opgesteld, één voor samenwerking op het gebied van onderwijs, onder leiding van minister Schreinemacher, en een andere voor samenwerking op het gebied van water, onder leiding van minister Harbers. In Marokko geldt de Nederlandse Greenport-aanpak, samenwerking tussen bedrijven, overheden en kennisinstellingen, waar ook de alliantie Leiden-Delft-Erasmus deel van uitmaakt, als lichtend voorbeeld. De Marokkaans-Nederlandse samenwerking geeft concreet invulling aan de internationaliseringsstrategie ‘Feeding and Greening Megacities’, één van de strategieën die Greenport West-Holland heeft ontwikkeld voor een duurzame toekomst van de tuinbouw.

Bouw een demonstratiekas in Agadir. Foto: Agrobericht Buitenland

Optimaal waterbeheer, gesloten ketens en veerkrachtige planten
Dankzij de complementaire expertise van de deelnemende LDE-universiteiten kunnen belangrijke onderwerpen in context worden geplaatst. De TU Delft beschikt over hoogwaardige kennis van waterbeheer, detectie en andere technologieën die kunnen zorgen voor slimmere kassen en regelsystemen, met betere irrigatie en hogere kasopbrengsten. De Erasmus Universiteit Rotterdam heeft ervaring met samenwerking in ketens en netwerken, waardoor producten bijvoorbeeld beter kunnen worden opgeslagen en sneller getransporteerd, waardoor minder oogsten verloren gaan. Het Centrum voor Milieuwetenschappen Leiden (CML) levert kennis op het gebied van milieusysteemanalyse waarmee impact kan worden gemeten. Ook ontwikkelt het Centrum nieuwe kennis over veerkrachtige gewassen, waarbij de kas wordt beschouwd als een ecosysteem waarin alles in balans is, zodat er geen of minder bestrijdingsmiddelen nodig zijn. Marokkaanse kennisinstellingen leveren kennis over de technologie die wordt gebruikt voor de lokale teelt en over de lokale context. Nederlandse kennis en technologie worden in co-creatie met lokale partners toegepast op de droge en semi-aride klimaatzone van Marokko.

Marokkaanse missie in Nederland
Van dinsdag 13 februari tot en met donderdag 15 februari 2024 bezoeken vertegenwoordigers van Marokkaanse kennisinstellingen, sectororganisaties en het bedrijfsleven Nederland op uitnodiging van de Rijksdienst voor het Bedrijfsleven (RVO). In samenwerking met het Erasmus Centre for Sustainability in Leiden-Delft is een programma ontwikkeld waarin zij een ontmoeting hebben met Jaap Smit (Commissaris van de Koning van Zuid-Holland), Jaap Bond (President Hogere Sector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen) en wetenschappers en bedrijven die opereren binnen Greenport West-Holland.

Het bezoek vindt plaats in het kader van het ‘combitrackbeleid’, waarmee de Nederlandse overheid handel, investeringen en ontwikkeling in veertien opkomende markten wil stimuleren, onder meer door het creëren van impactgroepen, waar overheden, kennisinstellingen en Nederlandse en buitenlandse bedrijven doen gezamenlijk onderzoek en passen dit ook in de praktijk toe. Het Marokkaanse bezoek wordt afgesloten met een seminar georganiseerd in samenwerking met de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmateriaal, met deelnemers uit de Nederlandse tuinbouw.

Bron: Centrum voor Duurzaamheid