Nederland moet weidevogels beter beschermen

REGIO – Nederland is als EU-lidstaat op grond van de Vogelrichtlijn verplicht weidevogels en hun leefgebied te beschermen, maar voldoet al jaren niet aan zijn internationale verplichtingen. Dit is de conclusie van de Europese Commissie, die op grond hiervan heeft besloten een inbreukprocedure – een gerechtelijke procedure wegens vermeende niet-naleving van het Europese recht – te starten tegen de Nederlandse overheid. Een krachtig signaal volgens de Vogelbescherming, die al jaren pleit voor maatregelen om de steeds meer achteruitgaande weidevogels te helpen. “Er moet nu iets gebeuren voordat we weidevogels voorgoed kwijtraken”, zegt Karsten Schipperheijn, directeur Vogelbescherming Nederland.

REGIO – Nederland is als EU-lidstaat op grond van de Vogelrichtlijn verplicht weidevogels en hun leefgebied te beschermen, maar voldoet al jaren niet aan zijn internationale verplichtingen. Dit is de conclusie van de Europese Commissie, die op basis hiervan heeft besloten een inbreukprocedure – een gerechtelijke procedure wegens vermeende niet-naleving van het Europese recht – te starten tegen de Nederlandse overheid. Een krachtig signaal volgens de Vogelbescherming, die al jaren pleit voor maatregelen om de steeds meer achteruitgaande weidevogels te helpen. “Er moet nu iets gebeuren voordat we weidevogels voorgoed kwijtraken”, zegt Karsten Schipperheijn, directeur Vogelbescherming Nederland.

De Nederlandse populatie van veel weidevogelsoorten vertoont al jaren een zorgwekkende achteruitgang. Zo is het aantal grutto’s, onze nationale vogel, de afgelopen vijftig jaar dramatisch afgenomen, van 120.000 naar zo’n 25.000. Terwijl Nederland als broedgebied internationaal van groot belang is voor de grutto en ons land dus een internationale verantwoordelijkheid heeft om de soort voor uitsterven te behoeden. De belangrijkste oorzaak van deze daling van het aantal weidevogels ligt in de intensivering van de landbouw. Graslandvogels, waaronder grutto’s, kieviten en veldleeuweriken, hebben behoefte aan grote aaneengesloten gebieden met uitgestrekte graslanden die rijk zijn aan kruiden en vochtige grond. Dit moet laat worden gedaan, wanneer de jongen zijn uitgevlogen. Helaas zijn deze gebieden grotendeels vervangen door monotone graslanden waar de waterstanden laag blijven. Om het tij te keren zijn verregaande maatregelen nodig om de broedgebieden van weidevogels effectief te helpen beschermen, waaronder het aanwijzen van broedgebieden voor weidevogels.

Er is een reddingsplan, nu moeten we actie ondernemen

In 2016 diende Vogelbescherming al een klacht in bij de Europese Commissie, omdat Nederland al stelselmatig tekortschoot in de nakoming van zijn internationale verplichtingen om weidevogels en hun leefgebieden te beschermen. Sindsdien is de situatie voor weidevogels verder verslechterd en heeft de Europese Commissie een inbreukprocedure gestart. Om vogelhabitats te beschermen vereist de Vogelrichtlijn dat de lidstaten van de Europese Unie speciale beschermingsgebieden aanwijzen. Er zijn al plannen waarbij de bescherming van weidevogels prioriteit heeft, zoals het Grutto Aanvalsplan (2020). Vogelbescherming is één van de aanjagers van dit reddingsplan, waarin concrete aanbevelingen staan ​​om de grutto’s en hun metgezellen terug te brengen en te behouden op onze landbouwgronden en boeren daarbij (financieel) te ondersteunen. Een cruciaal onderdeel hiervan is echter het bieden van zekerheid op lange termijn aan boeren die willen meedoen. Ondanks herhaalde oproepen heeft de regering deze zekerheid nog niet bereikt. Boeren die een bijdrage willen leveren aan het weidevogelbeheer zijn daar de dupe van, terwijl het draagvlak voor duurzaamheid groot is, zolang het maar onder de juiste omstandigheden gebeurt.

heb meer nodig

Schipperheijn van Vogelbescherming Nederland maakt zich grote zorgen over de sterke achteruitgang van weidevogels. Hij denkt echter liever in mogelijkheden: “Laten we niet vergeten dat weidevogels boeren nodig hebben. Er zijn al veel boeren die zich dagelijks inzetten voor weidevogels, maar de overheid moet meer doen om deze adequaat te ondersteunen en het aantal graslandvogelvriendelijke boeren verder uit te breiden. Het is essentieel dat deze boeren langetermijncontracten krijgen en geholpen worden bij de aankoop van grond voor Extensivering. Een groter begrazingsgebied en voldoende ruimte voor weidevogels om zich voort te planten. Hiervoor zou structureel budget beschikbaar moeten zijn. “Boeren verdienen zekerheid op de lange termijn en een gezond inkomensmodel.”

Cultuurlandschap met weidevogels.

Met deze inbreukprocedure roept de Europese Commissie Nederland op om te voldoen aan zijn internationale verplichtingen en verantwoordelijkheden op het gebied van weidevogels. Dit kan zelfs leiden tot een veroordeling door het Europese Hof van Justitie, waarvan de procedure enkele jaren kan duren. Tot nu toe bereiken de meeste inbreukprocedures tegen de Nederlandse staat het Hof van Justitie van de Europese Unie niet. De meeste werden tijdig opgelost omdat de relevante Europese norm nog steeds correct was ingevoerd, al dan niet met hulp van de Commissie. Schipperheijn: “We hopen dat we ook in dit geval dit punt niet hoeven te bereiken. Bij Vogelbescherming dragen wij graag bij aan de oplossingen. Wij zouden het liefst hebben dat de Nederlandse overheid actie onderneemt, omdat zij zich er ook van bewust is dat dit niet meer mogelijk is. Samen moeten we plannen maken en een cultuurlandschap met weidevogels herstellen. Het is de beurt aan de Nederlandse overheid; Nu zijn alle ogen gericht op het overheidsprogramma. “Er moet nu iets gebeuren voordat het te laat is voor de prairievogels.”