Vier NOM Open Competitiebeurzen voor Leidse wetenschappers

Dit zijn 2 beurzen in de ENW-M open competitie en 2 beurzen in de ENW-XS open competitie. M-subsidies zijn bedoeld voor fundamenteel en vernieuwend onderzoek van hoge kwaliteit of wetenschappelijke urgentie. XS-beurzen zijn bedoeld voor avontuurlijk onderzoek, gedreven door nieuwsgierigheid en het vermogen om snel een veelbelovend idee te verkennen.

ENW-M open competitie

Pept(o)Body: nauwkeurig chemisch ontworpen nanodeeltjes voor antilichaammimetica
Matthias Barz en Sebastian Pomplun (Leids Academisch Centrum voor Geneesmiddelenonderzoek)

Het Pept(o)Body-project richt zich op de ontwikkeling van nanodeeltjes met nauwkeurig bepaalde grootte, vorm en oppervlakte-eigenschappen. Met behulp van geavanceerde chemische technieken kunnen deze nanodeeltjes de natuurlijke functies van menselijke antilichamen nabootsen. Dit project biedt een eenvoudig en volledig synthetisch alternatief voor de complexe en dure processen voor de productie van antilichamen van biologische oorsprong. Dit onderzoek maakt het mogelijk nieuwe, krachtigere en toegankelijkere immuuntherapieën te ontwikkelen, die een belangrijke vooruitgang zouden betekenen in de medische wetenschap en de gezondheidszorg.

Bestrijd hongerige immuuncellen in tumoren om kanker te genezen
Bart Everts (LUMC) en Sander van Kasteren (Leids Instituut voor Chemie)

Immuuncellen hebben veel voedsel nodig om voldoende energie te hebben om ziekten zoals kanker te bestrijden. Maar bij tumoren wordt dat voedsel vastgehouden door tumorcellen, waardoor er weinig overblijft voor immuuncellen. Hierdoor kunnen ze de tumor mogelijk niet goed verwijderen. Maar we weten nog steeds niet precies hoe deze ‘honger’ het gedrag van deze immuuncellen verandert. In dit project gaan we eerst meten hoeveel immuuncellen in tumoren daadwerkelijk eten en vervolgens kijken of ze, door ze efficiëntere eters te maken, genoeg voedsel krijgen om de tumor beter te doden.

ENW-XS open competitie

Het doorbreken van het Von Neumann-knelpunt met tweedimensionale magnetische halfgeleiders
Semonti Bhattacharyya (Leids Instituut voor Natuurkunde)

Terwijl onze samenleving digitaliseert, groeit de vraag naar computers snel en verbruikt deze momenteel 10% van de elektriciteit in de wereld, meer dan de luchtvaartindustrie. Deze vraag zal verder toenemen door ontwikkelingen als kunstmatige intelligentie. Zonder een paradigmaverschuiving zal de groei van computers en dus de sociale vooruitgang beperkt worden door de beschikbare elektriciteit. Inefficiënties in het energieverbruik houden verband met de Von Neumann-architectuur, de basis van moderne computers. Dit voorstel heeft tot doel een fundamenteel element te ontwikkelen om met deze architectuur te breken, met nieuwe benaderingen zoals in-memory computing, essentieel om de rekenefficiëntie te bevorderen.

Het ontwikkelen van nieuwe wapens om antibioticaresistentie te overwinnen
Daniel Rozen (Leids Instituut Biologie)

Antibiotica worden in de natuur door bacteriën geproduceerd om concurrenten te doden voor toegang tot voedsel en leefruimte. Door dergelijke concurrentie in het laboratorium te simuleren, zal dit project nieuwe antibiotica genereren die effectief zijn tegen resistente ziekteverwekkers. Deze strategie is geïnspireerd op de natuurlijke evolutie van antibiotica, het resultaat van een miljoenen jaren durende wapenwedloop tussen antibioticaproducerende bacteriën en hun resistente concurrenten. Hierbij wordt geprofiteerd van het indrukwekkende vermogen van bacteriën om onder laboratoriumomstandigheden oplossingen te vinden voor complexe adaptieve problemen. Deze innovatieve strategie biedt kansen om nieuwe medicijnen te ontdekken die de wereldwijde antibioticaresistentiecrisis kunnen aanpakken.