Bedrijfsopvolging in familiebedrijven: hoe ziet dat er eigenlijk uit?

Familiebedrijven zijn een belangrijke pijler van de Nederlandse economie. Ruim tweederde van de familiebedrijven bereikt echter de tweede generatie niet. Wat kunnen familiebedrijven doen om meerdere generaties te overleven? In een nieuwe whitepaper belicht Grant Thornton de complexe en delicate kwestie van bedrijfsopvolging.

De continuïteit van een familiebedrijf hangt voor een groot deel af van een goed geplande opvolging. Voor veel familiebedrijven blijkt het voorbereiden en uitvoeren hiervan een groot obstakel.

Hoewel veel ondernemers binnen afzienbare tijd het management willen overdragen aan de volgende generatie, blijkt slechts een klein percentage te beschikken over een goed ontwikkeld opvolgingsplan. Dit gebrek aan planning kan leiden tot onzekerheid, conflicten binnen het gezin en zelfs de ineenstorting van het bedrijf.

Het witboek van Grant Thornton identificeert verschillende opvolgingsproblemen. Het accountants- en adviesbureau is van mening dat emotionele factoren vaak een belangrijke rol spelen. De huidige generatie moet afstand nemen van iets dat zij vaak gedurende haar leven heeft opgebouwd, terwijl de nieuwe generatie zich soms onvoldoende bereid voelt om de regie over te nemen.

Ook communicatieproblemen binnen het gezin lijken een groot obstakel te zijn. Opvolging wordt vaak laat besproken, wat tot misverstanden en meningsverschillen kan leiden. Ook de financiële en juridische complexiteit mag niet worden onderschat. Zonder deskundig advies kunnen nadelige fiscale gevolgen en juridische complicaties ontstaan.

Begin op tijd

Grant Thornton doet verschillende aanbevelingen om ervoor te zorgen dat de opvolging soepel verloopt. Allereerst is het raadzaam om naar de toekomst te kijken: “Wij kunnen er niet mee ophouden om er op te hameren dat bedrijfsopvolging tijdig op de agenda moet komen. 70% van de familiebedrijven bereikt de tweede generatie niet.”

Volgens Grant Thornton komt dit vaak door een onzorgvuldige aanpak. “Het is cruciaal om tijdig te inventariseren of eigenaar en opvolger van het bedrijf op één lijn liggen qua visie, verwachtingen over verantwoordelijkheden, de wijze van samenwerken en de geplande rolverdeling. Door vroegtijdig de opvolgingsmogelijkheden en -wensen van uw familiebedrijf te inventariseren, zorgt u ervoor dat uw bedrijfsopvolging en uw opvolgers succesvol zijn.”

Zekerheid voor de toekomst

Seconde Een uitgebreide financiële planning mag nooit ontbreken. “Het is uiteraard essentieel dat je als overdrager van een onderneming voldoende financiële zekerheid hebt voor de toekomst”, zegt Grant Thornton.

“In hoeverre heb je gespaard voor je oude dag? Of zijn de middelen die nodig zijn voor een onbezorgd oud leven nog aanwezig in het bedrijf? Het is geen overbodige luxe om aan een goede financiële planning te doen.”

Raadpleeg externe hulp

Daarnaast is het raadzaam externe adviseurs in te schakelen om u te helpen met de juridische, fiscale en financiële aspecten van bedrijfsopvolging. “Bedrijfsopvolgingsovereenkomsten zijn complex”, aldus het bureau. “Net als de vele specifieke voorwaarden en correspondentie met de Belastingdienst. Het is verstandig om vanaf het begin een specialist bedrijfsopvolging in te schakelen.”

Dit kan veel problemen voorkomen en zorgt voor een objectieve kijk op de zaken. Daarnaast acht de adviseur regelmatige familiebijeenkomsten cruciaal om de opvolging te bespreken en afspraken vast te leggen. Openheid over verwachtingen en plannen kan veel misverstanden voorkomen.

Investeer in de toekomst

Ten slotte kan het volgens Grant Thornton nodig zijn om te investeren in de opleiding en ontwikkeling van de toekomstige leiders van het bedrijf. Dit kan door middel van interne opleidingen, maar ook door hen ervaring te laten opdoen buiten het familiebedrijf. Zo kunnen zij zich beter voorbereiden op hun toekomstige rol.