Beperk de autonomie, meer bezuinigingen en meer samenwerking.

De commissie wijst op de noodzaak om de huidige financieringsmodellen, zoals lumpsumfinanciering, te herzien. Ze stellen voor om modellen als capaciteitsfinanciering te overwegen, die een grotere controle mogelijk maken over de instroom van studenten naar bepaalde carrières. Dit zou instellingen helpen zich meer te concentreren op cursussen die aansluiten bij de behoeften van de arbeidsmarkt, zonder de mogelijkheden voor studenten onmiddellijk te beperken.

Beperkte samenwerking tussen instellingen

Volgens de commissie zou de huidige financiële structuur bovendien leiden tot een beperkte samenwerking tussen onderwijsinstellingen. Zij benadrukken dat er meer sturing nodig is vanuit de overheid om samenwerking en kennisdeling te bevorderen, wat nu vaak alleen gebeurt als er financiële prikkels tegenover staan.

Demografische krimp en de impact op het onderwijsaanbod

Een andere reden tot zorg is de demografische krimp, die vooral in het hoger beroepsonderwijs nu al merkbaar is en waarschijnlijk ook de universiteiten zal treffen. Dit kan leiden tot een afname van het onderwijsaanbod, wat weer gevolgen heeft voor de kwaliteit en toegankelijkheid van het hoger onderwijs. De commissie stelt voor om hier proactief op in te spelen, onder meer door de samenwerking tussen verschillende instellingen te verbeteren.

Zorgen over de kwaliteit van de instroom en aansluiting op de arbeidsmarkt

Ook maakt de commissie zich zorgen over de kwaliteit van de instroom van nieuwe studenten en de aansluiting van afgestudeerden op de arbeidsmarkt. Er wordt opgeroepen om meer aandacht te besteden aan het verbinden van opleidingen met sectoren waar arbeidstekorten zijn, zoals de techniek, de zorg en het onderwijs.

Voorgestelde collegegeldverhoging en andere bezuinigingen

Ten slotte stelt de commissie voor om het collegegeld voor universiteitsstudenten te verhogen om het hoger beroepsonderwijs aantrekkelijker te maken en pleit zij voor de invoering van een boete voor laattijdig studeren. Deze maatregelen maken deel uit van een breder pakket aan bezuinigingen dat tot doel heeft de overheidsuitgaven met twintig procent terug te brengen.

Deze voorstellen zullen ongetwijfeld leiden tot verhitte debatten binnen en buiten het onderwijsveld, gezien de potentieel verstrekkende gevolgen voor zowel instellingen als studenten.

Door: Nationale Onderwijsgids / Fleur Zomer