“Boeren kunnen het slachtoffer worden van nauwkeurige gewasopbrengstgegevens”

Nauwkeurige kennis over toekomstige gewasopbrengsten zou gemakkelijk een negatief effect kunnen hebben op de inkomens van boeren. Rob van Haren, hoogleraar groenteproductie en -verwerking aan de Hanzehogeschool Groningen, waarschuwt hiervoor. “Het is vooral gunstig voor verwerkende bedrijven.”

Het Indiase bedrijf Cropin Technology Solutions en Google bundelen hun krachten. De twee bedrijven willen kunstmatige intelligentie gebruiken om gewasopbrengsten te voorspellen. Het bedrijf denkt dat dit het tekort in de landbouw zal helpen oplossen. Dat klinkt mooi, maar het kan ook slecht nieuws betekenen voor boeren. Dat zegt Rob van Haren, hoogleraar groenteproductie en -verwerking aan de Hanzehogeschool Groningen.

Cropins voorspellingen over de gewasopbrengsten en noodzakelijke interventies zijn gebaseerd op satelliet-, weer-, bodem- en historische gegevens, zegt Van Haren. “Het bevindt zich op rasterniveau van drie bij drie meter, dus het is behoorlijk nauwkeurig.” Dit kan gunstig zijn voor boeren, maar is niet zonder risico’s. ‘Het is vooral gunstig voor verwerkende bedrijven die leven van de gewassen van boeren. Ze kunnen de oogsten op wereldschaal voorspellen en de prijzen bepalen die ze de boeren uiteindelijk willen betalen.’

Marges instellen

Op deze manier verwerven grote bedrijven een informatievoordeel ten opzichte van boeren in hun onderhandelingen over de gewasprijzen, zegt Van Haren. De boer heeft altijd het nadeel dat zijn horizon niet verder reikt dan zijn eigen perceel. Bedrijven als PepsiCo, Unilever of Cargill kunnen wereldwijd inventariseren waar een gunstige oogst wordt verwacht. “Zo kunnen ze hun prijsrisico berekenen en de marge bepalen op aankopen die ze doen bij boeren of tussenpersonen.”

Er zijn programma’s om boeren relevante informatie te geven, maar daarvoor moet je als boer aansluiten bij een project dat Cropin Technologies uitvoert. Als groter voedingsbedrijf is zo’n project veel makkelijker te financieren. ‘In Nederland zijn er brancheorganisaties die de krachten proberen te bundelen met boeren. Maar het is nog steeds moeilijk om het op deze manier te doen; In ieder geval zult u een ontmoeting hebben met de mededingingsautoriteit. Dit soort afspraken zouden alleen op sectorale basis mogelijk zijn.’