Acht Friese veehouders zien ook kansen voor veen na vernatting

Acht Friese melkveehouders op de veenweiden hebben, met steun van Wageningen Universiteit en Research, businessplannen opgesteld voor de periode tot 2030. Zelfs als het waterpeil stijgt, zien ze toekomstige kansen voor hun bedrijven.

De meeste deelnemers geven aan dat ze extensiever en duurzamer gaan boeren. De acht verwachten veel van het onlangs geïntroduceerde Peatland Compensation System (CSV). Het systeem, dat momenteel moet worden goedgekeurd door de Europese Commissie, biedt de mogelijkheid om de luchtvochtigheid van de ruimte te compenseren met grond of geld.

Er zijn verschillende soorten bedrijven bij het project betrokken:
• een intensief bedrijf met 15.000 tot 20.000 kilo melk per hectare;
• een extensieve boerderij met 30 procent beperkte grond en tussen de 12.000 en 14.000 kilo melk per hectare;
• een extensieve boerderij met 70 procent beperkte grond en tussen de 8.000 en 12.000 kilo melk per hectare.

De beperkingen hebben te maken met natuurbeheer en stijgende waterstanden.

Sociale verlangens

In alle landbouwsystemen leiden hogere waterstanden en maatschappelijke wensen ten aanzien van externalisering tot een lagere melkproductie per hectare. Dit is mogelijk omdat het uitgangspunt was dat melkveehouders via de CSV schade door een stijging van het waterpeil vergoed zouden krijgen.

Het gaat hierbij om financiële schade (daling van de grondwaarde) en inkomensschade. Het CSV-systeem heeft tot doel de compensatie deels in grond en deels in geld uit te betalen.

Verlenging

Alle deelnemende ondernemers denken hun totale melkaanbod op peil te kunnen houden of zelfs iets te kunnen vergroten. Dit kan door meer krachtvoer per koe te voeren of door grond aan te kopen en extra koeien aan te houden. Zowel CSV-grondcompensatie als extra aankopen van eigen grond leiden in vrijwel alle plannen tot externalisering; minder melk per hectare.

Op drie van de acht bedrijven neemt de melkaanvoer licht af, mede door de verwachte slechtere graskwaliteit op weilanden met hogere waterstanden. Voor bedrijven met een extensief landbouwsysteem is de overstap naar biologische productie de moeite waard om te onderzoeken. Eén bedrijf was in het begin al biologisch, twee bedrijven hebben een plan opgesteld dat de overstap naar biologische landbouw economisch aantrekkelijk maakt.