Hoe kwamen de Proto-Indo-Europeanen in Azië terecht?

Indo-Iraans gaf aanleiding tot talen als Hindi en Perzisch. Taalkundigen hebben lang aangenomen dat deze talen afstammen van hetzelfde Proto-Indo-Europese als de meeste Europese talen. De vraag was alleen hoe ze op een ander continent terechtkwamen.

Geweldige lus

“Proto-Indo-Europees werd waarschijnlijk vijfduizend jaar geleden gesproken tussen de Kaspische Zee en de Zwarte Zee, ten noorden van de Kaukasus”, wijst Palmér in het blauwe gebied van de kaart. “We weten dat het toen ook werd gesproken in het Oeralgebied, dat hier roze is, en we vermoeden dat het zich later verder naar het zuiden heeft verspreid.”

Dat betekent dat de talen een belangrijke wending zouden hebben genomen, in plaats van een directere route door het hedendaagse Turkije te volgen. Deze hypothese is gedeeltelijk gebaseerd op DNA-bewijs. In 2015 vergeleken onderzoekers het DNA van mensen die langs de route woonden die de Proto-Indo-Europeaan ooit aflegde met dat van menselijke resten uit de steppe waar het ooit ontstond. “Ze zagen ook een patroon van mensen die niet rechtstreeks via Turkije naar Azië gingen, maar eerst naar het westen en noorden trokken”, legt Palmér uit.

Welke taal hoort bij DNA?

Bovendien vond Palmér nog een aanwijzing voor deze hypothese in de betekenis van de woorden. “Ik heb woorden gevonden die verband houden met landbouw, zowel in het Indo-Iraans als in het Balto-Slavisch”, zegt hij. “In de blauwe zone zie je geen landbouw.” Dit zou er opnieuw op wijzen dat Proto-Indo-Europese sprekers zich door de blauwe zone van het huidige Oekraïne bewogen.

Voor Palmér is het reden genoeg om er in een postdoc aandacht aan te besteden. “In mijn geboorteplaats, Uppsala, zal ik meer onderzoek doen naar de relatie die de vroege Indo-Iraanse sprekers hadden met de landbouw”, zegt hij. “Er wordt al lang over gesproken.”

landbouw

Bovendien vond Palmér nog een aanwijzing voor deze hypothese in de betekenis van de woorden. “Ik heb woorden gevonden die verband houden met landbouw, zowel in het Indo-Iraans als in het Balto-Slavisch”, zegt hij. “In de blauwe zone zie je geen landbouw.” Dit zou er opnieuw op wijzen dat Proto-Indo-Europese sprekers zich door de blauwe zone van het huidige Oekraïne bewogen.

Voor Palmér is het reden genoeg om er in een postdoc aandacht aan te besteden. “In mijn geboorteplaats Uppsala zal ik doorgaan met het onderzoeken van de relatie die de eerste Indo-Iraanse sprekers hadden met de landbouw”, zegt hij. “Er wordt al lang over gesproken.”