Niet heter, maar wel tot 5 graden kouder in Nederland? Deskundigen bezorgd over de stopzetting van de Golfstroom | RTL Nieuws

Een container vol meetapparatuur vertrekt vrijdag naar Groenland om ter plaatse metingen in de oceaan te kunnen uitvoeren. Het onderzoek richt zich op de zogenaamde AMOC, een golfstroom in de Atlantische Oceaan die warm water van de oceaan naar het Noordpoolgebied transporteert en ons ook van warmte voorziet. Het AMOC dreigt eerder dan verwacht een omslagpunt te bereiken.

‘Ik hoop dat ik het niet meemaak’

Als dat gebeurt, zal het waarschijnlijk zo snel gebeuren dat mensen het heel moeilijk zullen vinden om zich aan te passen, concludeerde een van hen. studie begin dit jaar. Het KNMI, de TU Delft, de Universiteit Utrecht en het mariene onderzoeksinstituut NIOZ pleiten voor breder onderzoek.

Femke de Jong is bij het NIOZ verantwoordelijk voor de onderzoeksmissie naar Groenland. Volgens haar bestaat er geen twijfel meer over of het AMOC aan kracht zal inboeten. “Maar of de stroom daadwerkelijk ‘instort’ is nog een kwestie van discussie. Er zijn dus redenen om meer onderzoek te doen. Wetenschappelijk gezien is dit enorm interessant, maar ik hoop persoonlijk dat ik de ineenstorting van het AMOC niet meemaak.”

‘Temperatuurdaling van vijf tot tien graden’

Wetenschappers denken dat de gevolgen aanzienlijk kunnen zijn, vooral in West-Europa. Afhankelijk van het gevoerde klimaatbeleid kan zich in relatief korte tijd een heel ander klimaat ontwikkelen, wat voor een scherpe afkoeling in de landen van West-Europa zal zorgen.

Sommige wetenschappers schatten dat dit op sommige plaatsen in Noord-Europa een temperatuurdaling van vijf tot tien graden zou kunnen veroorzaken, terwijl het in ons geval drie tot vijf graden zou kunnen zijn, hoewel onderzoek hiernaar nog gaande is. Anderen denken dat het minder zal zijn.

René van Westen van de Universiteit Utrecht rondt momenteel een onderzoek af naar de mogelijke effecten in Nederland. “Het afkoelende effect kan de opwarming in Nederland tenietdoen en zal waarschijnlijk nog sterker zijn”, zegt hij. Hun onderzoek zal later dit jaar worden gepubliceerd.

Verminder de CO2-uitstoot snel

Hoewel er nog veel onduidelijk is over het AMOC, zijn klimaatwetenschappers het over één ding volledig eens: zorgen over de verstoring van de Golfstroom onderstrepen nogmaals de noodzaak om de uitstoot van broeikasgassen zeer snel terug te dringen. Omdat deze uitstoot, vooral CO2, er uiteindelijk toe leidt dat het AMOC een omslagpunt bereikt.

Wat is AMOC?

AMOC is de afkorting voor Atlantic Meridional Overturning Circulation. Deze oceaanstroom komt uit het zuiden en stroomt richting het noordpoolgebied. Daar koelt het water af, zakt enkele kilometers naar de diepte en keert vervolgens terug in zuidelijke richting.

Omdat al het oceaanwater met elkaar verbonden is, beïnvloedt deze Golfstroom het klimaat over de hele wereld. Als gevolg hiervan kunnen ecosystemen en neerslagpatronen over de hele wereld veranderen, en kan de stijging van de zeespiegel nog verder toenemen als de klimaatverandering stagneert.

Of en wanneer dat omslagpunt zich zal voordoen is een ingewikkelde vraag, zegt hoogleraar Caroline Katsman van de Technische Universiteit Delft. “Het kan zelfs zijn dat we het al hebben bereikt, maar we kunnen het niet bewijzen omdat we heel weinig waarnemingen in de diepzee hebben.” Hij vergelijkt het met een tekenfilm, waarin een stripfiguur van een klif rent en even in de lucht blijft hangen voordat hij valt.

Verminder de uitstoot

Pas als het stripfiguur valt, wordt echt duidelijk dat er geen vaste grond meer onder zijn voeten is. “Misschien zijn we die klif al over. Maar in tegenstelling tot zo’n stripverhaal hebben we nog steeds invloed in het proces.”

De verwachting is dat als de emissies snel dalen, het AMOC langzamer zal sluiten.

Om snel meer zekerheid te hebben, hebben wetenschappers van verschillende instituten een onderzoeksvoorstel gepresenteerd. Eén van de dingen die ze willen onderzoeken is of de klimaatmodellen op dit punt kloppen. “Er bestaat een sterk vermoeden dat klimaatmodellen de mogelijkheid onderschatten dat er snel een omslagpunt wordt bereikt in het AMOC”, zegt Katsman.

Meetstations in de oceaan

De zorgen over het AMOC zijn het afgelopen jaar flink toegenomen, mede door de plotseling veel warmere Atlantische Oceaan. Het is nog niet duidelijk waardoor dit wordt veroorzaakt. Het wordt steeds duidelijker dat de oceaantemperatuur een betere indicator is voor klimaatverandering dan de atmosfeer. 90 procent van de extra warmte als gevolg van de uitstoot van broeikasgassen wordt geabsorbeerd door zeewater.

Er bestaan ​​al meer dan een eeuw veel temperatuurmeetstations op het land. Er zijn er veel minder in de oceaan. Dit maakt het moeilijk om te begrijpen welke processen de opwarming ervan beïnvloeden.