De overheid moet standaardiseren en prijzen vaststellen.

Door een prijs te zetten op alle activiteiten die externe schade veroorzaken en die intern niet worden meegenomen omdat ze niet direct kosten voor het bedrijf genereren, houden bedrijven en consumenten daar volgens Boot rekening mee in hun besluitvorming. ‘Als de consument iets wil kopen dat extreem ongezond of milieubelastend is en je maakt het duurder, dan zal hij eerder geneigd zijn om het goede te kopen. En bedrijven zullen eerder het goede doen.”

Wat leert dit ons?

Hieruit blijkt dat al de geldverspilling door overheden, zoals subsidies en maatwerkovereenkomsten waarbij de overheid met een zak geld komt en verwacht dat bijvoorbeeld Tata Steel het goede doet, dat deze maatregelen volkomen ineffectief zijn. . Ze zijn duur en leiden niet tot het gewenste resultaat. Wanneer er bestaande belangen in het geding zijn, zoals de voormalige directeuren van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat die directeur worden van Schiphol, maar ook directe economische voordelen die bestaande partijen hebben, dan zullen die partijen druk uitoefenen.

De bestaande partijen zijn daar uitermate effectief in, omdat ze overal aan tafel zitten. Maatregelen op de korte termijn zijn vaak pijnlijk en de voordelen komen wat later. Dit zijn allemaal manieren waarop lobbyisten en bestaande bedrijven de verkeerde belangen kunnen bestendigen.

Heb je een voorbeeld?

De Hoge Raad oordeelde vandaag dat de regering Schiphol niet zomaar kan dwingen het aantal vliegbewegingen terug te dringen zonder de evenwichtige procedures van de Europese Unie te doorlopen. Een zeer pijnlijke uitspraak voor iedereen die rondom Schiphol woont, want al die mensen leven al jaren met geluidsoverlast en omstandigheden waar ze eigenlijk over voorgelogen zijn. Er wordt een spel gespeeld waarbij ze telkens het bos in worden gestuurd.

Hoe kon dat gebeuren?

Als je als overheid niet tijdig duidelijkheid geeft, dat wil zeggen standaardiseert, en als je niet tijdig een prijs zet op zaken als luchtvervuiling, dan moet je snel handelen. Snel handelen is onzorgvuldig en dat dwingt je bijna tot het kopen van die bedrijven. Dus dat ze met geld naar Tata Steel moesten gooien, of met geld naar agrarische bedrijven, of nu ze via procedures Schiphol niet tot de orde kunnen roepen, is het gevolg van jarenlang gedoogd hebben en geen actie hebben ondernomen.

In het geval van Schiphol spelen ook bestaande belangen een belangrijke rol. In de basis van het arrest stelt de Hoge Raad dat als er maatregelen genomen moeten worden om het aantal vliegbewegingen als gevolg van geluidsoverlast terug te dringen, deze een Europese procedure moeten doorlopen die te maken heeft met proportionaliteit, alternatieven etc.. Dankzij hun lobbywerk zijn de luchtvaartmaatschappijen erin geslaagd dit in de Grondwet van de Europese Unie te laten opnemen. Het probleem met normen en prijzen is dat ze nu te laat worden toegepast, op sectoren waarin allerlei belangen spelen. En dan moet je als politicus een heel sterke ruggengraat hebben.